ترامپ در حال پیادهکردن سناریوی پلیس خوب و بد برای ایران
یک رسانه آمریکایی در گزارشی با اشاره به اظهارات تند مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه آمریکا علیه ایران و از سوی دیگر تمایل رئیس جمهور آمریکا برای گفتوگو با ایران نوشت که واشنگتن در حال بازی کردن سناریوی پلیس خوب و پلیس بد با ایران است.
به گزارش سیانان، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا و «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا طی روزهای اخیر هشدار دادهاند که هرگونه اقدام تحریک آمیز ایران را با «پاسخی قاطعانه و سریع» و «ضربهای بی رحمانه» پاسخ خواهند داد.
این واکنش بولتون و پامپئو پس از آن بود که سازمانهای امنیتی آمریکا مدعی شدند که ممکن است تهران به دنبال تهدید نیروها یا متحدان آمریکا در منطقه باشد.
اما روز پنجشنبه، ترامپ در پاسخ به سوالی درباره خطر مقابله نظامی با ایران گفت:«من حدس میزنم که شما میتوانید بگویید که همیشه (این خطر) وجود دارد، درست است؟».
وی سپس افزود: «چیزی که دوست دارم با ایران ببینم این است که ببینم آنها به من زنگ زدهاند. چیزی که آنها باید انجام دهند این است که به من زنگ بزنند و با ما بنشینند. ما میتوانیم به توافقی عادلانه برسیم. ما نمیخواهیم به ایران آسیب برسانیم.»
وی که این سخنان را با خبرنگاران در کاخ سفید مطرح میکرد، افزود: «من میخواهم که آنها قدرتمند و بزرگ باشند و اقتصاد بزرگی داشته باشند. اما آنها باید تماس بگیرند و اگر آنها این کار را انجام دهند ما آماده گفتوگو با آنها هستیم.»
روز پنجشنبه، کاخ سفید از سوئیس، حافظ منابع آمریکا در ایران، خواست تا به سران ایران شماره تلفنی دهد تا اگر آنها بخواهند بتوانند با ترامپ تماس بگیرند.
احتمالا ترامپ در حال بازی کردن هماهنگ شده سناریوی پلیس خوب و پلیس بد است اما افرادی که با این موضوع آشنا هستند گفتهاند با توجه به اختلاف در جهان بینی ترامپ و مشاورانش، احتمال گسستگی در بخشهایی از این سناریو وجود دارد.
ترامپ که این موضوع را شفاف ساخته که مخالف هرگونه مداخله خارجی است، روز پنجشنبه گفت که وی به دنبال ملایم کردن رویکرد تهاجمی بولتون است.
مقامات ایران احتمالا یک فرصتی را درک کردهاند و به نظر میرسد تلاش دارند تا مشاوران ترامپ را افرادی جلوه دهند که به دنبال مداخله نظامی و تغییر نظام در ایران بوده و تلاش میکنند تا میان ترامپ و بولتون فاصله بیاندازند.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه 28 آوریل خود با سیبیاس گفته بود: «ما اعتقاد نداریم که ترامپ خواستار مقابله باشد اما میدانیم که کسانی هستند که در حال فشار آوردن برای روی دادن جنگ هستند.»
ظریف این افراد را تیم ب توصیف کرده که شامل بولتون، بن سلمان (ولیعهد عربستان)، بن زاید (ولیعهد ابوظبی)، بنیامین نتانیاهو (نخست وزیر رژیم صهیونیستی) میشوند.
ظریف در نشست «جامعه آسیا» که روز 23 آوریل در نیویورک برگزار شد گفت: «معتقدم که تیم ب همان برنامهای که رئیس جمهور ترامپ دارد را ندارند. آنها به دنبال طرحی هستند که تریلیونها دلار برای آمریکا هزینه در بر خواهد داشت. طرحی که ایران را مجبور به واکنش کند و سپس آنها از آن بهره ببرند».
وی افزوده بود: «هنوز بحران نداریم اما شرایط خطرناک است. تصادفها، تصادفهای طراحی شده ممکن هستند. من این موضوع را دست کم نمیگیرم که تیم ب در حال طراحی تصادفی در هر جایی در منطقه هستند».
دیگران که شامل تحلیلگران و منتقدان ترامپ میشود به این احتمال اشاره کردهاند که بولتون و دیگران ممکن است که به دنبال آغاز یک جنگ باشند.
بولتون 5 مه اعلام کرده بود که ناو هواپیما بر «آبراهام لینکلن» راهی خاورمیانه میشود. وی استقرار این ناو جنگی را به دلیل برآورد سازمانهای اطلاعاتی از تهدیدات ایران و به عنوان هشداری برای تهران اعلام کرد.
همچنین کارشناسان به این نکته اشاره کردهاند که متحدان آمریکا و دیگر مقامات آمریکایی از جمله پامپئو و «جان ریچاردسون» رئیس عملیات نیروی دریایی ارتش آمریکا گفتهاند که استقرار گروههای تهاجمی از پیش برنامه ریزی شدهاند.
آمریکا روز جمعه گام دیگری در تقویت حضور خود در خاورمیانه اتخاذ و اعلام کرد که سامانههای دفاع موشکی بیشتری در منطقه مستقر میکند.
گروه اورآسیا روز ششم مه اعلام کرد اقدامات اخیر آمریکا در خاورمیانه بازآرایی یک استقرار عادی نیروها و تجهیزات آمریکا در منطقه به شمار میآید اما به نظر میرسد که گویش صریح در بیانیه بولتون با هدف ارعاب و به صورت بالقوه تحریک مقامات ایران برای ضربه زدن است.
«آدام چف» نماینده دموکرات ایالت کالیفرنیا که ریاست کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا را برعهده دارد، به اقدامات عصبانی کننده اخیر دولت آمریکا علیه ایران که شامل قطع صادرات نفت ایران، قرار دادن سپاه پاسداران ایران در لیست گروههای تروریستی و ارسال تجهیزات نظامی به منطقه است، اشاره کرد.
وی هشدار داد که با در نظر گرفتن تمامی این موارد، ممکن است که آنها را تحریک به واکنش کنیم.
شف طی بیانیهای به تاریخ 7 مه گفت: دیدگاههای بولتون درباره ایران مشهور هستند. اگر رئیس جمهور نمیخواهد که به یک درگیری نظامی ویران کننده جدیدی وارد شود، امیدوارم که به صحبتهای مشاوران دیگر گوش داده و به دنبال کاهش تنشها باشد.
اما یک روز پس از آنکه ترامپ چنین اشارهای داشت و گفت که تمایل دارد تا سران ایران با وی تماس بگیرند یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران ایران گفت که ایران وارد مذاکره با آمریکا نمیشود.
ظریف نیز اظهارنظر مشابهی داشت و گفته بود: ما نمیتوانیم با کسی ملاقات کنیم که قابل احترام نیست و تعهدات بینالمللی کشورش را نقض کرده و از توافقنامهها خارج میشود. شما برای عکس گرفتن ملاقات نمیکنید.
تمایل شدید بولتون برای تشدیدتنشها باعث ایجاد نگرانی در بخشهای دیگری از دولت شده است. پستهای کلیدی کاخ سفید توسط افراد ستیزهجوی پر شده و کسانی نظیر «جیمز ماتیس» وزیر دفاع سابق و «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه سابق دیگر در کابینه حضور نداشته و با رفتن آنها، به نظر میرسد که بولتون دست آزادتری داشته و کسی در وزارت خارجه و پنتاگون حضور ندارد تا وی را کنترل کند.
ترامپ پیشتر نیز گفته بود که اگر بولتون را به حال خود رها کند، آمریکا هم اکنون در چند نقطه درگیر جنگ بوده است. همچنین ترامپ هفته پیش و در واکنش به مطرح شدن گزینه نظامی علیه ونزوئلا، به تیم خود گفته بود که به جای آن بر این موضوع تاکید شود که «تمام گزینهها روی میز است».
از سوی دیگر مقامهای اطراف ترامپ نیز گفتهاند که هیچ طرحی برای درگیری با ایران وجود ندارد. «میک مولوینی» سرپرست رئیس کارکنان کاخ سفید در مصاحبه با سیبیاس گفته که ما قصد وارد شدن به جنگ با ایران نیستیم. من فکر میکنم چیزی که شما در خاورمیانه خواهید دید این است که ما از منافع خود در آنجا محافظت خواهیم کرد.