فراز و فرودهای دنیای گویندگی

« سوسن حسنی‌دخت» یکی از آن مجریان خبری است که به همراه خواهرش، سال هاست گوش و چشم مخاطبان رسانه ملی را با آخرین تحولات روز جهان و ایران آشنا می کند. اجرای او را مخاطبان سیما در در بخش‌های مختلف خبری آن به تماشا نشسته اند.  او دارای مدرک کارشناسی ارشد ژورنالیسم تلویزیونی است و گفتنی های زیادی از فرار و فرودهای این حرفه دشوار اما شیرین دارد. گفت وگوی ما را با این گوینده توانمند بخوانید.

گام های دشوار گوینده شدن

اول صحبت مان از « سوسن حسنی‌دخت» درباره چگونگی ورودش به صدا و سیما می پرسیم، در پاسخ برایمان توضیح می دهد: در دانشگاه شهید بهشتی به عنوان کارشناس امور مامایی استخدام بودم و در حوزه های برنامه ریزی، اجرا و نظارت فعالیت می کردم، به واسطه علاقه ام به گویندگی برای آزمون به صدا و سیما مراجعه کردم اما اعلام نتایج آن آزمون حدود پنج سال طول کشید اما همان بهانه ای شد تا پای من به رسانه ملی باز شود. البته بگویم که خواهرم سودابه زودتر از من وارد این عرصه شد، حضور او در صدا و سیما مصادف بود با افتتاح شبکه خبر و هفت یا هشت سال بعد هم من این فرصت را پیدا کردم.

وی ادامه می دهد: چون از یک محیط دانشگاهی وارد سازمان شدم، هیچ تجربه ای در عرصه خبر نداشتم پس این دغدغه در من شکل گرفت که اطلاعاتم را در حوزه رسانه افزایش دهم. بعد از آن بود که در رشته ژورنالیسم تلویزیونی وارد دانشکده صدا و سیما شدم.

از این گوینده صدا و سیما در خصوص اولین بخش خبری می پرسیم که اجرای آن را عهده دار شد و او نیز توضیح می دهد: مسئولان سیما می خواستند بخش اقتصادی خبر 19 را در شبکه یک ایجاد کنند و پیشنهاد داده شد تا اجرای آن را من بر عهده بگیرم. آن روز اصلا استرس نداشتم. سعی می کردم به چیزی فکر نکنم. (با خنده) اعتماد به نفسم هم بالا بود و فکر می کردم لابد در من توانمندی دیده اند که کار را به من سپرده اند اما حالا پس از گذشت سال ها از آن روز می گویم که نخستین اجرایم را خوب ارزیابی نمی کنم. فکر می کنم  مدیرانی که افراد را بدون هیچ تجربه روی آنتن زنده می فرستند، جسارت و شهامت زیادی دارند.

حسنی دخت تصریح می کند: چنین ریسکی می تواند نتایج مختلفی داشته باشد. دقیقا مثل این است که برای آموختن شنا چند نفر را در دریای عمیقی بیندازند و آن ها نیز مدام برای نجات خود دست و پا بزنند تا بتوانند خود را روی آب نگه دارند. اگر این وصف را بپذیرید، می گویم که خدا را شکر من نجات پیدا کردم و توانستم خود را به ساحل برسانم. از او درباره فرایند فعلی جذب گویندگان خبر سوال می کنیم که در جواب بیان می کند: از روند فعلی اطلاع دقیقی ندارم اما می دانم چند سالی می شود که دیگر همچون گذشته فراخوانی برای جذب نیرو نمی دهند. در واقع نیروها از حوزه خبر شهرستان ها یا از باشگاه خبرنگاران جوان جذب سازمان می شوند که در واقع این نگاه وجوه تربیتی را نشانه می رود.

گاف ها و تپق های یک مجری

حسنی دخت که علاوه بر شبکه های یک و 2 سیما در «رادیو اقتصاد» و «رادیو گفت و گو» نیز فعالیت دارد، گویندگی در رادیو را آسان تر می داند و معتقد است: اجرای تلویزیونی استرس های خاص خودش را دارد، چرا که توامان باید مواظب صدا و تصویر بود و این مسئله قدری تمرکز گوینده را کم می کند.

وی می افزاید: علاوه بر این در رادیو فضا برای انتقاد و چالش بازتر است، از این نظر فضای رادیو را بیشتر دوست دارم، چون راحت تر می توانم انتقادات را بیان کنم اما در تلویزیون به دلیل فراگیری و برد وسیع اش حساسیت های بیشتری وجود دارد و باید ملاحظات بیشتری اعمال شود.

این مجری خبر صدا و سیما اظهار می کند: خیلی زیاد پیش آمده که خبری را چون پیشتر مرور نکرده بودم، در اجرا تپق زده ام. در واقع گاهی خبر ناگهانی به دست گوینده می رسد و اگر از آن حوزه اطلاع کافی نداشته باشد، ممکن است اشتباهات و گاف هایی رخ دهد. لغتی را اشتباه تلفظ کند. گاهی هم در خود متن اشتباهاتی وجود دارد که گوینده باید این مهارت را داشته باشد تا در لحظه اشتباه را اصلاح و متن را به درستی بیان کند.

مشکل خاصی با شهرت ندارم

برای مخاطبان تلویزیون او چهره ای نام آشناست و در صفحات اجتماعی اش نیز با مخاطبانش ارتباط خوبی دارد؛ اما شهرت حتی اگر در وادی خبر و اطلاع رسانی هم باشد، چالش های خودش را دارد. حسنی دخت در این خصوص می گوید: شهرت، آن طور که بخواهد آزاردهنده و دردسر ساز باشد، برای من رخ نداده است. مردم را خیلی دوست دارم، اغلب مرا که می بینند و می شناسند، ابراز محبت می کنند یا در موضوعات خبری سوال طرح می کنند. ارتباطم با مخاطبان از این شکل خودش فراتر نمی رود. در مجموع با شهرت مشکلی ندارم.

از او در خصوص شیرین ترین و تلخ ترین خبرهایی می پرسیم که برای مخاطبان خوانده است. مکثی می کند و سپس در جواب می گوید: به شیرین ترین و تلخ ترین، اعتقادی ندارم هر خبر حس و حال خودش را دارد و این مخاطبان هستند که بنا به مواجهه شان با اخبار، از آن خشنود یا کام شان تلخ می شود اما گوینده نمی تواند موضعی داشته باشد.

حسنی دخت درباره تاثیر حرفه گویندگی خبر بر زندگی شخصی اش نیز چنین بیان می کند: قطعا شرایط و حس و حال خبر در زندگی شخصی ام تاثیر داشته است به طور مثال گویندگی خبر از من آدم عجول تر و به همان میزان شخصیت دقیق تری ساخته است. البته این بدین معنا نیست که آدم عجولی باشم ولی این حرفه در بسیاری از موارد شتابی عجیب به زندگی ام بخشیده است.

دلم می خواهد همه خبرها مردم را شاد کند

این مجری خبر سیما از حال و هوای مخاطبانش می گوید: دلم می خواهد مردم همیشه شاد باشند و کاش همه خبرها خوش بودند تا دل آدم ها شاد می شد. من اغلب در فضای مجازی پست هایی منتشر می کنم که به نوعی امید را ترویج می کنند. جامعه ما به حس و حالی خوش نیاز دارد و همه ما باید مروج خوبی ها باشیم. چه چیزی شیرین تر از آن که بر لب مردمانی که دوست شان داری، لبخندی بنشانی.  

ویژگی های یک گوینده خوب

حسنی دخت که علاوه بر گویندگی دستی نیز به قلم دارد، به تازگی کتابی تحت عنوان «مهارت ها و فنون اجرا» را به رشته تحریر در آورده است. او در باب ویژگی های یک گوینده خوب، می گوید: به این فکر افتادم حالا که سال هاست در عرصه گویندگی مشغول فعالیت هستم و تجربیاتی را در این زمینه کسب کرده ام، بهتر است این تجربیات، دانش و اطلاعاتی را که به دست آورده ام ، در مجموعه ای گردهم بیاورم تا کسانی را که به تازگی وارد این عرصه

شده اند به صورت کاربردی با فنون گویندگی آشنا کنم.

این گوینده مطرح صدا و سیما بیان می کند: تالیف این کتاب سه سال زمان برد، در مقدمه کتاب گفته ام که آن برهه ای که بنده به عرصه گویندگی خبر وارد شدم، نه سیستم سازمان دهی شده برای آموزش وجود داشت و نه کسی که بتواند به ما کمک کند تا بتوانیم راهی را که پیش رو داریم، با دشواری کمتری طی کنیم.وی ادامه می دهد: یک گوینده خوب باید دارای ویژگی های خاص مهارتی و ظاهری باشد، افراد باید بتوانند خودشان را از منظر این شاخص ها ارزیابی کنند. در کنار آن نوع بیان، سطح اطلاعات و کیفیت و مهارت اجرا و کنترل صحنه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.

برخلاف تصور مردم، درآمد گویندگی خبر خوب نیست

حسنی دخت درباره وضعیت درآمدی حرفه گویندگی نیز چنین می گوید: یکی از سوال های رایج در صفحه اینستاگرام از من این است که؛ چند میلیون حقوق می گیری؟(با خنده) در حالی که این حرفه درآمد خوبی ندارد و اگر پای آن ایستاده و ادامه داده ام بیشتر از باب عشقم به آن بوده است.

وی می افزاید: ناگفته نماند که فقط در کشور ما وضعیت این گونه است، در واقع در همه جای دنیا کسانی که به فعالیت رسانه ای مشغول اند، حقوق های خوبی دریافت می کنند و زندگی شان از سطح رفاه مطلوبی برخوردار است اما متاسفانه این موضوع در کشور ما مصداق ندارد. به رغم تصور و ذهنیت مردم، گویندگان خبر حقوق زیادی دریافت نمی کنند و همچون کارمندان عادی یا شاید حتی در سطحی پایین تر از آن ها، حقوق می گیرند.