تردیدها در همراهی عربستان با ترامپ در تحریم‌های نفتی ایران

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، دولت آمریکا روز پنج شنبه هفته گذشته (دوازدهم اردیبهشت) به طور رسمی اقدام به لغو معافیت تحریم خریداران نفت ایران کرد. پس از اعلام تحریم نفت ایران و حتی پیش از آن برخی از کشورها اعلام کردند که با اقدامات آمریکا مخالف بوده و به همکاری نفتی با ایران ادامه خواهند داد. 
«محمد سانوسی بارکیندو» دبیرکل اوپک نیز در حاشیه بازدید از بیست‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در تهران، درباره تهدیدهایی که به‌تازگی درباره عرضه نفت ایران مطرح شده است، گفت امکان حذف ایران از بازار نفت ناممکن است. 
در این میان عربستان بزرگترین تولید کننده نفت تنها امید ترامپ به شمار می رود. این کشور در تحریم ضد ایرانی با آزمون بزرگی روبرو شده است. سعودی ها تا به امروز پاسخی صریحی به ترامپ نداده اند و چند روز پیش «خالد الفالح» وزیر نفت عربستان در موضعی دو‌پهلو از آمادگی ریاض برای تأمین کمبود نفت و ثابت ماندن تولید نفت سخن به میان آورد. با توجه به این موضع گیری دوپهلو درباره توانمندی عربستان برای پر کردن جای خالی نفت ایران تردید‌های بسیاری وجود دارد. به نظر می رسد که سعودی ها ضمن ناتوانی در این زمینه تمایلی ندارند که موجب دلخوری سایر اعضای اوپک یا روسیه شوند.

** آیا عربستان می‌تواند حذف نفت ایران از بازار را جبران کند؟
شبکه اطلاعاتی «النباء» عراق در گزارشی نوشت: کاخ سفید اعلام کرده است با عربستان و امارات برای تامین انرژی در بازارهای نفت با هدف جبران نفت ایران همکاری خواهد کرد. اما عده ای از ناطران با دیده تردید به این رویکرد افراطی ترامپ نگریسته و گفته اند این اقدام در کنار تحریم بخش نفتی ونزوئلا نتایج معکوسی به دنبال خواهد داشت و افزایش بهای نفت را به دنبال خواهد داشت. در این زمینه «فرانک فانون» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در بخش انرژی گفت که سعودی ها اقدام های کار]مدی را برای تضمین تامین انرژی در بازارهای جهانی در پیش خواهند گرفت. این در شرایطی است «خالد فالح» وزیر انرژی عربستان در بیانیه چند روز پیش خود پایبندی عربستان به افزایش تولید را اعلام نکرد و گفت عربستان تحولات بازار نفت را پیگیری می کند و این کشور با دیگر تولید کنندگان نفت برای تضمین توازن در بازارهای نفت هماهنگ است و سازمان کشورهای صادر کننده نفت اوپک در ژوئن آینده نشستی را برگزار خواهد کرد. 
«محمد الشطی» کارشناس مسائل نفت به بخش عربی زبان روزنامه «اندیپندنت» گفت اینکه عربستان اعلام کرده است که تا پایان ماه می روزانه کمتر از 10 میلیون بشکه نفت تولید خواهد شاخص مثبتی است. زیرا این نشان می دهد که تولید افزایش نخواهد یافت مگر اینکه در بازارهای انرژی احساس نیاز باشد و در این صورت نیز تنها در چارچوب ائتلاف تولید کنندگان افزایش تولید صورت خواهد گرفت و عربستان به تنهایی تولید خود را افزایش نخواهد داد. این تحلیلگر معتقد است که تحریم های آمریکا و لغو معافیت های خرید نفت از ایران به مفهوم پایان صادرات نفت ایران نخواهد بود. بلکه در این مرحله نیز چین، هند و ترکیه از ایران نفت خواهند خرید و بخشی از نفت ایران هم از طریق قاچاق به عراق صادر خواهد شد. اینکه ائتلاف تولید کنندگان نفتی اعلام کرده اند اولویت آنها تحقق توازن در بازار همراه با نظارت بر امنیت تولید است نشان می دهد در نشست آینده اوپک اوضاع بازارهای نفت ارزیابی خواهد شد.
به نوشته تارنمای «الخلیج پرس»، «احمد حسن کرم» تحلیل گر بازارهای نفتی گفت تصمیم اخیر آمریکا درباره لغو معافیت های نفتی ایران برای کسانی که اوضاع بازارهای نفت را دنبال می کنند شوکه آور بود اما نقش آفرینی اوپک می تواند از آثار ناگوار این تصمیم بر بازارهای نفتی بکاهد. این تصمیم و همچنین فشارهای ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز به عنوان بزرگترین کانال صادرات نفت کشورهای حاشیه خلیج فارس به آسیا سبب افزایش بهای نفت شود. شاید برخی کشورهای تولید کننده نفت بتواند جایگزینی برای حدود دو میلیون بشکه نفت ایران شوند که به کشورهای چین، هند، ترکیه، هند، کره جنوبی صادر می شود اما این اتفاق به زودی رخ نخواهد داد و کمبود نفت برای مدتی در بازارهای جهانی نفت احساس خواهد شد.
روزنامه «عربی الیوم» سوریه نیز نوشت: تاریخ و جغرافیا ثابت می کند که عربستان و امارات به طور کلی قدرت تقابل با ایران را ندارند و در محاصره ایران ناتوان هستند. اگر این دو کشور در اقدام ضد ایرانی خود پافشاری کنند ایران می تواند با بستن تنگه هرمز آنها را در محاصره قرار دهد و مانع از صادرات نفت آنها شود. کمبود امکانات این دو کشور در استخراج نفت و نوع نفت آنها نیز سبب شده است که آنها نتوانند خلاء نفت ایران را در بازارهای جهانی پر کنند. زیرا برخی از پالایشگاه های جهانی به گونه طراحی شده اند که برای استفاده از نفت این دو کشور مناسب نیست. 
روزنامه «الشرق» قطر نوشت: در شرایطی که عربستان برپایه توافق اپک برای جبران کمبود در بازارهای جهانی نفت که به دلیل تحریم های نفتی ایران به وجود آمده است متعهد شده است اما به نظر می رسد این کشور در پایبندی به تعهد خود ناتوان است و برپایه گزارش تارنمای « oil price» از آغاز سال جاری میلادی صادرات نفت خام این کشور کاهش یافته است.

** بازندگان تحریم های نفتی ایران
به نوشته روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن، در صورتی که کشورهای عربی به ویژه عربستان و امارات با آمریکا در تحریم های نفتی ایران همکاری کنند به طور مستقیم زیان خواهند دید. افزون بر این، کشورهای اروپایی که اکنون روزانه 13 میلیون بشکه نفت مصرف می کنند زیان خواهند دید و شاید در نتیجه این سیاست ترامپ بهای نفت به حداقل 100 دلار برسد که بر اقتصاد این کشورها آثار منفی برجای گذارد.
تارنمای شبکه خبری «روسیا الیوم» هم نوشت: افزایش تولید نفت از سوی عربستان و امارات سبب می شود که توافق اوپک (پلاس) که به موجب آن شماری از کشورهای تولید کننده نفت به توافق رسیده اند که تولید را به مقدار یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز کاهش دهند از بین برود. در این صورت آمریکا موفق خواهد شد به هدف خود در نابودسازی این توافق دست یابد.
' در این زمینه «الکساندر باخوموف» مدیر صندوق توسعه سوخت و انرژی روسیه گفت مخالفت آمریکا با تمدید معافیت های ژاپن، چین، کره جنوبی، ترکیه و هند برای خرید نفت از ایران یعنی اینکه بهای نفت بار دیگر به 77 تا 80 دلار خواهد رسید. در این صورت توافق اوپک مفهوم واقعی خود را برای مدتی از دست خواهد داد و دست برخی از طرف های این توافق برای افزایش تولید با هدف جبران نفت ایران آزاد خواهد شد. اما آزادی این کشورها برای تولید نفت در این شرایط کاهش قیمت در بازارهای جهانی را به دنبال خواهد داشت و این مساله خوشایند اعضای اوپک نخواهد بود.
این تحلیلگر معتقد است که ترامپ تلاش می کند با ادامه منزوی سازی ایران اتحاد نفتی بین روسیه و اوپک را به طور کلی از بین ببرد. در این صورت آمریکا به افزایش تولید نفت صخره ای پناه خواهد بود که به دنبال آن بهای جهانی نفت کاهش خواهد یافت در این صورت عربستان و روسیه باید برای تقسیم نقش ها به مذاکره روی آورند.'