آمریکا بر سر دوراهی
یکی از روزهای ماه می 2017، دونالد ترامپ در اتاق بیضیشکل کاخ سفید میزبان مشاوران خود بود تا درباره جانشین جیمز کومی، مدیر برکنارشده افبیآی، تصمیمگیری کند.
در حین مذاکرات، تلفن جف سشنز، وزیر دادگستری دولت ترامپ، زنگ خورد و پس از مکالمهای کوتاه دوباره به اتاق بازگشت. سشنز حامل پیام بدی برای رئیسجمهوری آمریکا بود؛ رابرت مولر بهعنوان بازرس ویژه تحقیق درباره مداخله روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال 2016 آمریکا و تبانی احتمالی ترامپ و اطرافیانش با روسها منصوب شده بود. ترامپ روی صندلی خود مبهوت مانده بود و پس از چند ثانیه سکوت گفت: «خدای من، وحشتناک است. این پایان ریاستجمهوری من است».
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، پس از حدود دو سال و با جنجالهای فراوان، گزارش مولر منتشر شد و ترامپ بدون هیچ اتهامی هنوز در جایگاه خود قرار دارد؛ اما ترکشهای این گزارش و نحوه انتشار آن از سوی دادستان کل آمریکا، دست از سر ترامپ برنمیدارد. رابرت مولر 35 نفر ازجمله اعضای کمپین انتخاباتی ترامپ را متهم یا زندانی کرده است. ویلیام بار، دادستان کل آمریکا، گزارش 448صفحهای رابرت مولر را با سانسورها و ویرایشهای متعدد منتشر کرد و بلافاصله هم دونالد ترامپ و تیم حقوقی کاخ سفید، این گزارش و تبرئهشدن ترامپ از هرگونه اتهام تبانی و ممانعت از اجرای عدالت و قانون را «پیروزی بزرگ» توصیف کردند؛ اما انتشار دستکاریشده گزارش بازرس مولر میتواند دردسرهای فراوانی برای ترامپ و ویلیام بار ایجاد کند. رهبران ارشد حزب دموکرات، دادستان کل را متهم کردهاند در اقدامی هماهنگشده با کاخ سفید، با خلاصهای که پیش از این گزارش منتشر کرده بود، بهویژه در زمینه اتهام علیه رئیسجمهوری، کنگره را برای جلوگیری از اجرای عدالت فریب داده است. در این گزارش نکتههای دیگری هم برای نخستینبار افشا شده است.
نه تبرئه نه متهم
در این گزارش آمده است: تیم تحقیقاتی رابرت مولر هیچ نشانه مجرمانهای از توطئه میان کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ و روسیه پیدا نکرده است؛ بااینحال نمیتواند از جنبه حقوقی بهطور قاطع نتیجهگیری کند که ترامپ در این پرونده دنبال جلوگیری از اجرای عدالت بوده است یا خیر.
«ما اگر مطمئن بودیم رئیسجمهوری بهطور قطع دنبال جلوگیری از اجرای عدالت نبوده است، حتما در این گزارش با جزئیات به آن اشاره میکردیم. بر اساس واقعیات پرونده و مستندات موجود و معیارهای حقوقی، ما هنوز قادر به رسیدن به این قضاوت نیستیم. با اینکه این گزارش به نتیجه نرسیده که رئیسجمهوری مرتکب جرم شده است؛ اما او را تبرئه نیز نمیکند». بخشی از گزارش که با انتقاد رهبران حزب دموکرات نیز همراه شده است، به این بخش مربوط میشود. در این گزارش بازرس مولر ۱۰ نمونه از اقدامات رئیسجمهوری را که در حضور دیگران انجام شده و مصداق جلوگیری از اجرای عدالت بوده، نام برده است. در این گزارش، به این نکته اشاره شده است که جلوگیری از اجرای عدالت تنها به این دلیل در عمل انجام نشده که اعضای دولت ترامپ مثل مدیر وقت پلیس فدرال آمریکا، حاضر به اجرای دستورهای رئیسجمهوری نشده بودند. در واقع ترامپ قصد جلوگیری از اجرای قانون را داشته است؛ اما اطرافیانش زیر بار آن نرفتهاند.
پاسخهای ناکافی
محققان تیم رابرت مولر پاسخهای کتبی دونالد ترامپ به پرسشهای خود را ناکافی ندانستهاند؛ بااینحال ترجیح دادند برای ایجادنشدن مانعی جدی در مسیر تحقیقات، وارد جنگ حقوقی با کاخ سفید برای دریافت مشروح و کامل سؤالات خود نشوند. در یکی از این موارد، مولر قصد داشت علیه دونالد جونیور ترامپ، فرزند رئیسجمهوری و جرد کوشنر، داماد او، کیفرخواست صادر کند؛ اما به این دلیل که ترامپ دراینباره حاضر به همکاری نشد و سندی از آگاهانهبودن اقدام خلاف قانون این دو نفر در اختیار تیم مولر قرار نگرفت، بازرس ویژه از این کار صرفنظر کرد.
تلاش برای اخراج مولر
در گزارش بازرس ویژه تحقیق در ارتباط با مداخله روسیه در انتخابات آمریکا، آمده است: ترامپ در دورهای که تحقیقات مولر بیش از هر زمان به ترامپ و اقداماتش نزدیک شده بود، قصد داشت با اعمال فشار بر وکیل خود، راهی برای اخراج مولر پیدا کند. «تضاد منافع» موضوعی بود که رئیسجمهور آمریکا میخواست برای اخراج مولر به آن استناد کند؛ بااینحال وکیل کاخ سفید در گفتوگوی خود با بازرس مولر به او گفت در پی این تماس رئیسجمهوری، از سمت خود استعفا داده است چون احساس کرده گرفتار وضعیتی دشوار شده و نمیخواست از دستور رئیسجمهوری اطاعت کند.
احضار مولر و حمله به بار
رسانههای منتقد ترامپ و نیز رهبران حزب دموکرات در کنگره علاوه بر آنکه به انتشار سانسورشده گزارش مولر انتقاد کردهاند، از این بازرس ویژه نیز انتقاد کردهاند که چرا با وجود دراختیارداشتن ادله کافی، ترامپ را متهم به «جلوگیری از اجرای عدالت» نکرده است. رابرت مولر پیش از این گفته بود پاسخهای کتبی رئیسجمهوری به پرسشهایش ناکافی بوده؛ اما توضیح نداده چرا در این صورت از قدرت صدور احضاریه خود برای مجبورکردن رئیسجمهوری به مصاحبه حضوری با محققان پرونده استفاده نکرده است؟ این احتمال قوی وجود دارد که رابرت مولر ترجیح داده وارد این تقابل و تنش با ترامپ نشود؛ چراکه ممکن بود به توقف کامل تحقیقاتش بینجامد. این موضوع نیز مطرح شده است که «اگر میزان جلوگیری از اجرای عدالت از سوی ترامپ در حدی بوده که در گزارش مولر به آن اشاره شده، چرا کیفرخواستی از سوی بازرس ویژه صادر نشده است؟».مولر دراینباره نیز از کنگره خواسته تا وارد عمل شود: «تمام بررسیها و تحقیقات را انجام دادهام؛ اما هنوز برای این یک سؤال پاسخ قطعی نیافتهام. نه رئیسجمهور را تبرئه کردم و نه متهم؛ اما اگر شما در کنگره میخواهید دنبال جواب قطعی بروید، راه برایتان بازتر است». آنچه مشخص است، این است که با وجود انتشار گزارش بازرس مولر، نهفقط تنشها فروکش نکرده، بلکه ویلیام بار، دادستان کل، نیز در مظان اتهام قرار گرفته است. رهبران دموکرات کنگره میخواهند از طریق کمیته قضائی مجلس نمایندگان از رابرت مولر بخواهند هرچه زودتر برای ادای شهادت و احیای اعتماد عمومی، در برابر این کمیته حاضر شود. دموکراتها میخواهند نسخهای از گزارش کامل و سانسورنشده بازرس مولر در اختیار کمیته قضائی قرار بگیرد. نانسی پلوسی و چاک شومر، رهبران ارشد دموکرات در مجلس و سنا، گفتهاند دادستان دنبال کماهمیت جلوهدادن گزارش آقای مولر بوده است. به گفته دموکراتها، عملکرد ویلیام بار باعث زیرسؤالرفتن بیطرفی و استقلال او و دادستانی آمریکا شده است و خواستار استعفای او شدهاند.