سلامتی زیر سیلاب
«رطوبت، بالا آمدن فاضلاب و آب‌های روان از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی مناطق سیل‌زده است که می‌تواند باعث بروز بسیاری از بیماری‌های عفونی در این مناطق شود و اگر این هشدارها را جدی نگیریم، سلامت سیل‌زده‌ها به خطر می‌افتد.»
به گزارش اقتصادآنلاین، شرق نوشت: «سوزش ادرار، اسهال، خارش برخی نقاط بدن، انگل‌های گوارشی و… برخی از بیماری‌هایی است که به گفته پزشکان داوطلب در مناطق سیل‌زده، سلامت سیل‌زدگان را تهدید می‌کند؛ سیلی که اول خانه و کاشانه‌شان را ویران کرد و حالا هم بیماری‌هایی که با خود آورده سلامتشان را به خطر انداخته است. شرایط سیل‌زده‌ها سخت است اما اگر فکری به حال جلوگیری از بیماری‌های عفونی در این مناطق نکنیم، شرایط به مراتب برای آنها سخت‌تر هم خواهد شد.
طبق تحقیقات و شواهد، شایع‌ترین بیماری‌ها در روزهای پس از سیل، بیماری‌های عفونی، روده‌ای، اسهال و… است که با برنامه‌ریزی دقیق و ارائه خدمات بهداشتی قابل قبول می‌توان به سلامت از کنار این بیماری‌ها گذر کرد. هر چند از روز اول تاکنون مسئولان وزارت بهداشت بارها اعلام کرده‌اند وضعیت سیل‌زده‌ها تحت کنترل است و بیماری خاصی در این مناطق شیوع پیدا نکرده اما روایت پزشکانی که به این مناطق اعزام شده‌اند، چیز دیگری است.
امیرحسن علوی، یکی از پزشکان داوطلب جمعیت امام علی (ع) است که پس از وقوع سیل برای کمک به لرستان رفت. او درباره وجود بیماری‌های عفونی در این مناطق می‌گوید: «در روزهای اول به دلیل سرما و نبود امکانات بیشترین مراجعان ما به سرماخوردگی مبتلا شده بودند اما در شهر معمولان یک بچه چهارساله به ما مراجعه کرد که به بیماری عفونی گوارشی مبتلا شده بود. در روز اول اسهال داشت و در روز سوم اسهال خون‌آلود شد و تب بچه بالا رفت که خوشبختانه با تجویز دارو بیماری او کنترل شد. پس از آن به خانواده آموزش‌های لازم داده شد تا بیماری شیوع پیدا نکند، چون این بیماری بسیار واگیردار است. خانواده این بچه به ما گفتند از تانکرهای آب که در سطح شهر وجود دارد به بچه آب داده‌اند. با توجه به شواهد احتمال گسترش این بیماری وجود دارد. پس از مشاهده این بیمار با همکاران دیگرم که در منطقه حضور داشتند تماس گرفتم. آنها اطلاع دادند که در منطقه، به‌ویژه روستاها افرادی بودند که به اسهال مبتلا شده بودند. همچنین به دلیل این که دسترسی به آب سالم کم است، انگل‌ها گسترش پیدا کرده‌اند، به‌ویژه انگل‌های گوارشی. امیدوارم وضعیت به همین حالت باقی بماند و انگل‌های دیگر افزایش پیدا نکنند؛ به دلیل این که پس از سیل تفکیک محل زندگی مردم و دام‌ها از بین رفته است و همین می‌تواند خطر ابتلاء به بیماری‌های مشترک میان انسان و دام را در منطقه افزایش دهد.
علوی در ادامه افزود: «متأسفانه دستشویی مناسب در منطقه وجود ندارد. همین باعث شده است عفونت‌های زنانه در منطقه زیاد بوده و بیشتر زنان با علائم خارش واژینال، سوزش ادرار و ترشح به ما مراجعه می‌کردند که از علائم عفونت زنان بود. هنگامی که پرستار آنها را معاینه کرد، این موضوع را تأیید کرد. زنان در مناطق سیل‌زده کمتر به دستشویی مناسب، لباس زیر تمیز و شوینده‌ها دسترسی دارند. اگر دسترسی به آب سالم، دستشویی مناسب و حمام فراهم نشود، به‌خصوص در روستاها، احتمال افزایش بیماری‌های عفونی وجود دارد.»
صفورا شاپورزاده یکی دیگر از پزشکان داوطلب است که پس از وقوع سیل به مناطق سیل‌زده اعزام شد. او که برای کمک‌رسانی به استان گلستان رفته بود، درباره بروز برخی بیماری‌ها در این منطقه گفت: «سطح آب در آق‌قلا در روزهای اول بسیار بالا بود و زنان که برای بیرون‌کشیدن وسایل منزلشان می‌رفتند معمولاً تا کمر داخل آب بودند. بیشتر زنان دچار عفونت زنان شده بودند؛ به‌طوری‌که در روزهای اول دارو کم آمد و ما مجبور شدیم سفارش دهیم برایمان دارو بیاورند. حتی زمانی که می‌خواستیم دارو سفارش دهیم، برای تخمین تعداد و میزان دارو تصمیم گرفتیم به تعداد جمعیت زنان روستا دارو سفارش دهیم.»
به گفته شاپورزاده «علاوه بر این که تا مدت‌ها سطح آب بالا بود و زنان داخل آب در رفت و آمد بودند، بعد از پایین‌آمدن آب نیز همچنان زنان به سرویس بهداشتی مناسب دسترسی ندارند و چاه بسیاری از سرویس‌های بهداشتی پر شده است، به همین خاطر تعدادی از زنان ترجیح می‌دادند به سرویس بهداشتی نروند یا به سرویس‌های بهداشتی خاصی که شرایطشان بهتر بود می‌رفتند که در آنجا هم ازدحام جمعیت بالا بود. سطح بهداشت در این مناطق پایین بود و بیشتر مردم به حمام مناسب دسترسی نداشتند. بچه‌هایی بودند که به هر دلیلی زخمی می‌شدند. ما ترس این را داشتیم که به دلیل لباس‌های غیر بهداشتی و سطح پوست آلوده زخمشان عفونت کند.»
این پزشک داوطلب افزود: «در این مدت چند مورد به ما مراجعه کردند که دچار اسهال شده بودند. البته نوزاد و کودک بودند و ما در میان بزرگسالان شاهد اسهال نبودیم. یکی از مشکلاتی که بسیار در این مناطق شایع بود، مشکلات تنفسی بود که به گفته محلی‌ها پیش از این نیز در این مناطق بیماری‌های تنفسی شایع بوده است. به دلیل نزدیک بودن دام‌ها به محل زندگی‌شان. در یکی از روستاها به نام «چن سبلی» بیشتر مردم دنبال داروی آسم بودند، داروهای‌شان زیر سیل مانده بود و آنها به دنبال داروی آسم بودند. یکی از دلایلی که احتمالاً بیماری‌های تنفسی را در این مناطق تشدید کرده بود، کلر داخل آب و شوینده‌ها بود.»
یکی دیگر از خطراتی که مردم مناطق سیل‌زده را تهدید می‌کند، بیماری‌های پوستی است. روز گذشته محمداسماعیل مطلق، مشاور معاون بهداشت در مدیریت کاهش خطر بلایا، ضمن تشریح ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کمپ‌های اسکان موقت در مناطق سیل‌زده، درباره مباحث مطرح در زمینه بیماری‌های پوستی در سیل‌زدگان گفت: درباره بیماری‌های پوستی که ممکن است در منطقه به وجود آید، آموزش‌های لازم به افراد داده شده. نیروهای بهداشتی و درمانی در حال خدمت‌رسانی به ۹۵ کمپ اسکان موقت با جمعیت حدود ۲۲ هزار نفر هستند. جمعیت ذکر شده که در کمپ‌ها اسکان موقت داده شده‌اند، به تفکیک هر شهر عبارت‌اند از اهواز ۲۶ کمپ با جمعیت شش هزار و ۴۱۹ نفر، دزفول ۲۲ کمپ با جمعیت شش هزار و ۹۷۵ نفر، شوشتر با سه کمپ و جمعیت هزار و ۵۳۴ نفر، گلستان ۳۰ کمپ با جمعیت سه هزار و ۹۴۵ نفر، آبادان دو کمپ با جمعیت ۷۲۴ نفر و لرستان ۱۲ کمپ با جمعیت دو هزار و ۴۰۱ نفر؛ اما این نکته هم گفتنی است که با توجه به این که برخی افراد در منزل اقوام خود سکونت موقت دارند، جمعیتی که به آنها امداد غذایی یا دارویی می‌شود، گاه بیش از آمار یادشده است.
مطلق همچنین گفت: علاوه بر همه افراد مناطق سیل‌زده که تحت پوشش خدمات بهداشتی هستند، گروه‌های ویژه شامل سه دسته مادران باردار، کودکان زیر یک سال و سالمندان هم تحت پوشش ویژه خدمات بهداشتی هستند. بر اساس این تاکنون در شهر دزفول تعداد ۲۲۳ کودک زیر یک سال، ۸۲۰ سالمند، ۲۰۲ مادر باردار و در شهر آبادان تعداد ۲۶ کودک زیر یک سال، ۲۰ سالمند، ۱۲ مادر باردار و در شوشتر تعداد ۶۵ کودک، ۶۳ سالمند، ۳۴ مادر باردار و در گلستان تعداد ۹۴ کودک، ۶۳۰ سالمند، ۳۶ مادر باردار و در لرستان نیز ۴۵ کودک، ۲۵۳ سالمند و چهار مادر باردار تحت پوشش قرار دارند که با دستور مدیریت شبکه وزارت بهداشت خدمات دارویی به تمام افراد به‌ویژه موارد یادشده تا پایان شرایط بحرانی رایگان است. سیل نه‌تنها خانه و کاشانه مردم بلکه هر چه را سر راهش بود، ویران کرد؛ از جمله مراکز بهداشتی. در سیل‌های اخیر حدود ۷۶۰ مرکز درمانی، بهداشتی و خانه بهداشت در مناطق سیل‌زده دچار آسیب شده‌اند اما در حال حاضر ۶۳۱ واحد که خسارت جزئی دیده بودند، در حال خدمت‌رسانی به حادثه‌دیدگان هستند و برای جبران ۱۲۹ واحدی که خسارت جبران‌ناپذیری دیده‌اند، تعدادی کانکس به منطقه ارسال شده و خدمت‌رسانی در چادرها و از طریق ارائه سیار خدمات در حال انجام است.»
