بورس انرژی در قاب سال ۹۷/ از عرضه های متنوع تا رکورد شکنی ارزش معاملات

سید علی حسینی ضمن بیان مطلب فوق در خصوص عملکرد یک ساله بورس انرژی ایران گفت: رشد کمی بورس انرژی محصول ورود ۶۰ کالای جدید و انتشار اوراق متنوع دولتی، نفتی و نیروگاهی بود. همچنین سال ۹۷ بازار سرمایه از جمله بورس انرژی ایران رویداد های کیفی و توسعه محوری را تجربه کرد که برای سال ها دغدغه و آرزوی فعالین بازار سرمایه بود.

مدیر عامل بورس انرژی ایران با اشاره به اینکه شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۷ با عرضه مستمر نفت خام در بازار سرمایه موافقت کرد، افزود: از حدود ۱۶ سال پیش، مصوبات و موافقت های کتبی از مقامات کشور وجود دارد که شرکت ملی نفت را موظف به عرضه و راه اندازی بازار نفت خام در بورس کرده بود و در نهایت سال ۹۷ عرضه مستمر نفت خام در بورس انرژی ایران آغاز شد.

پاسخ به دغدغه تاریخی با عرضه نفت در بورس

حسینی در مقابل این سوال که آیا تجربه عرضه نفت در بازار سرمایه برای سال ۹۷ موفق بود؟ پاسخ داد: پیش از هرچیز باید امیدوار بود تا عرضه نفت در بازار سرمایه کشور به صورت مستمر ادامه داشته باشد و از دو ماه پیش نیز عرضه به شکل مستمر شروع شده و روند طبیعی خود را طی می کند. 

وی افزود: در بحث عرضه نفت در بورس، سازمان بورس به عنوان مقام ناظر، بورس انرژی به عنوان مجری، شرکت سپرده گذاری به عنوان رکن تسویه و شرکت فن آوری به عنوان پشتیبان نرم افزاری، تجربه کاملا موفقی داشتند و همه زیر ساخت ها نیز آماده بود. همچنین سال ۹۷ شاهد بیشترین سطح همکاری با شرکت ملی نفت و حمایت وزارت نفت نیز بودیم. در واقع درسمت عرضهشاهد تجربه کاملا موفقی بودیم. 

مدیرعامل بورس انرژی افزود: آن سوی دیگر بحث تقاضا مطرح است. هرچند این امکان برای شرکت های خصوصی مهیا شد که کاملا شفاف، منصفانه و فراگیر به حوزه تجارت نفت وارد شوند و بازار را رونق دهند، اما موانع پیرامونی همچنان وجود دارد.

حسینی ادامه داد: بخشی از این محدودیت ها ناشی از شرایط تجارت بین الملل، نقل و انتقال پول و خدمات بانکی است. بخشی دیگر ناشی از موانع حمل و نقل است و محدودیت هایی از این دست باعث شده بخش خصوصی نتواند از پتانسیل خود استفاده کند. 

مدیرعامل بورس انرژی افزود: با این حال تجربه نشان می دهد هر کالایی که وارد بورس شود به تدریج جایگاه خود را کسب می کند و بازیگران نیز در نهایت خود را با بورس تطبیق می دهند.

سید علی حسینی با بیان اینکه بازار سرمایه در خصوص عرضه نفت وظایف خود را انجام داده و همکاری لازم را با سیاست گذاران وعرضه کنندگان داشته، ادامه داد: عرضه کننده هم  در سال ۹۷ با عزم جدی وارد بازار شد. 

وی افزود: بازار نفت خام، یک بازار پیچیده وخاص است و در کوتاه مدت نمی توان ارزیابی کاملی از عرضه نفت در بورس داشت. باید فرصت بیشتری به خریداران بخش خصوصی داده شود تا بتوانند وارد این بازار بزرگ بشوند و این نکته نیز وجود دارد که در زمانی طولانی تر می توانیم  توفیقات بیشتری را کسب کنیم. 

داد و ستد هفتگی پانزده هزار تن معیانات گازی در بورس انرژی

مدیر عامل بورس انرژی ایران در پاسخ به این پرسش که عرضه میعانات گازی در بورس نیز مشابه تجربه عرضه نفت خام بود یا خیر؟ گفت: زمانی که عرضه میعانات گازی در بورس شروع شد در هفته حدود پانصد بشکه داد و ستد می شد، اما اکنون پانزده هزار تن یا به عبارتی ۱۲۰ هزار بشکه در هفته عرضه می شود.

وی با اشاره به اینکه بعضی از هفته ها نیز ۳۰ هزار تن عرضه می شود، ادامه داد: عرضه میعانات گازی مستمر و موفق انجام می شود اما عرضه صادراتی از طریق  دریا با همان موانع عرضه نفت روبرو است. اما این نوید را می دهیم که در حال ایجاد راهکارهایی برای تسهیل صادرات میعانات گازی از جمله تحویل زمینی هستیم. این اقدام می تواند خریداران بیشتری را جذب کند و امیدوارم این فرآیند را برای نفت خام نیز عملیاتی کنیم.  

احتمال ورود بنزین به بازار سرمایه

سید علی حسینی در خصوص احتمال ورود محصول جدید از جمله بنزین به بورس انرژی گفت: امکان ورود بنزین به بورس انرژی وجود دارد و مانعی برای پذیرش آن نیست. در گذشته کشور ما وارد کننده بنزین بود و تولید داخلی پاسخ گوی مصرف داخلی نبود اما اخیراً با راه اندازی فازهای سه گانه شرکت ستاره خلیج فارس و فعالیت سایر پالایشگاه ها در تولید این محصول خودکفا شده ایم و احتمالا در آینده ای نزدیک صادر کننده بنزین نیز خواهیم شد. 

مدیرعامل بورس انرژی ایران با تاکید بر اینکه عرضه کالا در بورس برای تولید کننده چند مزیت برجسته دارد، افزود: تولیدکنندگانی که کالاهای خود را در بورس عرضه می کنند ۱۰درصد معافیت مالیاتی دارند که قابل توجه است. 

وی ادامه داد: مزیت دیگر قیمت گذاری رقابتی است، وقتی تولید کننده، کالای خود را وارد بازار نکرده این امکان وجود دارد کهچند خریدار با نفوذ فشارهایی را به شرکت وارد کنند تا قراردادهای یک جانبه با نرخ غیر منطقی منعقد شود. اما با قیمت گذاری رقابتی کمک میکنیم حداکثر منافع نصیب تولید کننده و مصرف کننده شود. 

حسینی با اشاره به اینکه یکی از مزیت های بازار سرمایه پیش گیری از رانت است،افزود عرضه محصولات در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی در بورس های کالایی کشور می تواند مانع فساد و رانت باشد. 

وی ادامه داد: شفافیت در بازار سرمایه مزیت دیگری است که نه تنها به همه ذینفعان کمک کند بلکه به قانونگذار، سیاستگذار و دولت نیز در بحث برنامه ریزی، بودجه بندی و ایجاد شفافیت مالیاتی کمک می کند.  می توان گفت بیشترین داده های اقتصادیقابل اتکا در اقتصاد کشور توسط بازار سرمایه تولید می شود. 

حسینی ادامه  داد: در هر روز معاملاتی چهار بورس کشور، داده های زیادی تولید می شود. در بورس انرژی نیز هر معامله ای با  بیست و نه مشخصه در لحظه اطلاع رسانی می شود و این نکته مهمی است. 

وی افزود: تامین مالی کم هزینه و بلند مدت توسط تولید کنندگان بخش انرژِی مزیت دیگر بازار سرمایه است، در چنین شرایطی عرضه طیف وسیعی از کالاها در بورس قابل تصور و منطقی است. 

رکورد ارزش معاملات در بورس انرژی شکسته شد

سید علی حسینی در ادامه گفتگو با سنا از رکورد شکنی بورس انرژی در روزهای پایانی اسفند خبر داد و عنوان کرد: روز سه شنبه بیست و یکم اسفند ماه رکورد ارزش معاملات بورس انرژی شکسته شد و به  ۲۱۳۰ میلیارد تومان رسید که طی پنج سال فعالیت بورس انرژی ایران یک رکورد است و امیدوارم این مسیر را در سال آینده ادامه دهیم. 

چشم انداز بازار سرمایه در سال آینده

مدیرعامل بورس انرژی ایران درخصوص چشم انداز بازار سرمایه و بورس انرژی در سال ۹۸ گفت: به نظر می رسد بازار سرمایه ایران در سال آینده جهش های خوبی را تجربه کند. ما همچنان بطور کامل از ظرفیت ها و پتانسیل بازار سرمایه استفاده نکرده ایم و با توجه به این ظرفیت ها، سال آینده نیز بورس روزهای موفقی را تجربه می کند. 

وی ادامه داد: با توجه به روندی که چند سال گذشته داشته ایم، پیش بینی می شود در بورس انرژی نیز توفیقاتی را کسب کنیم. به نظر می رسد سال آینده برخی از تولید کنندگان نیز روش های سنتی  فروش را کنار بگذارند و از طریق بورس انرژی  به عرضه محصولات خود ادامه دهند و  در این حالت  خریداران نیز رویکرد سنتی را کنار می گذارند و کالای مورد نیاز خود را از بورس خریداری می کنند. این روندی است که به توسعه بورس انرژی کمک می کند. 

سید علی حسینی به برنامه های آتی بورس انرژی نیز اشاره کرد و گفت: در سال آینده چند برنامه اصلی پیش بینی شده و برنامه اصلی ما توسعه و تعمیق بازار است و در گام اول سعی می کنیم بازار کالاهایی که در سال ۹۷ پذیرش کرده ایم توسعه دهیم. برنامه دیگر تامین مالی ساخت نیروگاه ها است و مطالعات روی امکان عرضه فیزیکی گاز و اوراق آن و همچنین بررسی امکان اتصال بورس به بازار آب آغاز شده است.