حرکت الاکلنگی نرخ ارز

 با این اوصاف در پی در پیش گرفتن سیاست‌های ارزی از سوی دولت و بانک مرکزی بازار ارز در چند ماه گذشته تا حدی به سمت ثبات پیش رفت و نرخ ارز تا اندازه‌ای ثابت شد. با این حال از روزهای گذشته بازهم شاهد نوسانات جدیدی در بازار ارز بوده‌ایم؛ به طوری‌که نرخ دلار تا مرز 14 هزار تومان و سکه تا مرز پنج میلیون تومان نیز رسیده است.

فشار بر عرضه و تقاضا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، برخی از اقتصاددانان علت این امر را افزایش فشار بر عرضه و تقاضا در بازار آزاد به دلیل نزدیک شدن تعطیلات نوروزی و همچنین فشارهای خارجی دانسته‌اند. سعید عیسی‌زاده، استاد دانشگاه با اشاره به جهش قیمتی ارز در روزهای گذشته در این خصوص به ایسنا گفته است: درشرایط فعلی هم روی عرضه و هم روی تقاضا فشار زیاد است. افزایش تقاضا در این روزها به دلیل نزدیک شدن به نوروز و افزایش مسافرت‌های نوروزی به خارج از کشور است. افزایش فشار آمریکا برای محدود کردن فروش نفت باعث فشار بر طرف عرضه شده است. نشست‌های اخیر در ورشو و مونیخ با همین هدف و به منظور افزایش فشارها بر ایران است. این مسائل می‌تواند قدرت عرضه ارز توسط دولت را محدود کند و اگر عرضه در بازار ارز هم کم شود، روی افزایش قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. از سوی دیگر صادرکنندگان هم با تاخیر ارز خود را به سامانه نیما واریز می‌کنند یا اصلابرنمی‌گردانند که این کار باعث افزایش فشار بر عرضه می‌شود. برخی از تقاضاها در بازار ارز تقاضاهای با هدف سرمایه‌گذاری هستند. واقعیت این است که مردم دست سیاست‌گذاران را خوانده‌اند و دیگر کمتر تحت تاثیر توصیه‌های آن‌ها قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی دولت باید سعی کند جو روانی پیرامون بازار ارز را کنترل کند.

تفاوت قیمت بانک‌ها با بازار

در روزهای گذشته یعنی روزهای منتهی به سال جدید، قیمت ارز و به طور مشخص دلار دچار نوساناتی شده است؛ به طوری که دلار در روز پنجم اسفند از مرز ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان در صرافی ملی گذشت. همچنین در معامله ارز بانک‌ها، اختلاف قیمت بیش از 1580 تومانی در هر یورو مشهود است. نرخ خرید ارز در بانک‌ها از ابتدا با نرخ خرید در بازار به اندازه قابل توجهی متفاوت بود و بانک‌ها مجاز به خرید ارز از متقاضیان هستند. با این حال بانک‌ها ارز مسافرتی خود یعنی یورو را برای روز گذشته با حدود قیمت ۱۵ هزار و ۷۸۰ تومان فروختند که هم سطح قیمت بازار است، ولی یورو را با نرخ ۱۴ هزار و ۱۵۰ تومان از مشتریان می‌خرند که تا ۱۵۸۰ تومان اختلاف قیمت دارد. در حال حاضر اختلاف قیمت خرید و فروش ارز در بازار حدود ۲۰۰ تومان است. نرخ خرید دلار در بانک‌ها برای روز گذشته ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان تعیین شد. طبق اعلام بانک مرکزی نیز در معاملات بازار آزاد در صرافی‌های مجاز دلار ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان و یورو تا ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت خورده است.

نرخ ارزهای مختلف

بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را برای روز گذشته اعلام کرد که طی آن نرخ ۲۴ ارز مانند یورو و پوند نسبت به روز یک‌شنبه افزایش و قیمت ۱۱ واحد پولی دیگر کاهش یافت؛ نرخ ۱۲ ارز دیگر از جمله دلار نیز ثابت بود. بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار آمریکا برای روز دوشنبه ششم اسفند ۹۷ بدون تغییر نسبت به روز یک‌شنبه ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۷۳ ریال افزایش ۵۴ هزار و ۸۸۸ ریال و هر یورو نیز با ۱۲ ریال رشد ۴۷ هزار و ۶۲۴ ریال ارزش‌گذاری شد. افزون بر این، هر فرانک سوئیس ۴۲ هزار و ۳۷ ریال، کرون سوئد چهار هزار و ۴۹۹ ریال، کرون نروژ چهار هزار و ۸۸۵ ریال، کرون دانمارک ۶ هزار و ۳۸۴ ریال، روپیه هند ۵۹۲ ریال، درهم امارات متحده عربی ۱۱ هزار و ۴۳۷ ریال، دینار کویت ۱۳۸ هزار و ۱۳۸ ریال، یکصد روپیه پاکستان ۳۰ هزار و ۱۶۰ ریال، یکصد ین ژاپن ۳۷ هزار و ۹۵۲ ریال، دلار هنگ کنگ پنج هزار و ۳۵۲ ریال، ریال عمان ۱۰۹ هزار و ۲۳۵ ریال و دلار کانادا ۳۱ هزار و ۹۶۰ ریال قیمت خورد. از سوی دیگر، نرخ دلار نیوزلند ۲۸ هزار و ۸۲۹ ریال، راند آفریقای جنوبی سه هزار و چهار ریال، لیر ترکیه هفت هزار و ۸۹۴ ریال، روبل روسیه ۶۴۲ ریال، ریال قطر ۱۱ هزار و ۵۳۹ ریال، یکصد دینار عراق سه هزار و ۵۲۶ ریال، لیر سوریه ۸۲ ریال، دلار استرالیا ۳۰ هزار و ۷ ریال، ریال سعودی ۱۱ هزار و ۲۰۱ ریال، دینار بحرین ۱۱۱ هزار و ۷۰۵ ریال، دلار سنگاپور ۳۱ هزار و ۱۰۹ ریال، یکصد تاکای بنگلادش ۵۰ هزار و ۲۰ ریال، ده روپیه سریلانکا دو هزار و ۳۳۹ ریال، کیات میانمار ۲۸ریال و یکصد روپیه نپال ۳۶ هزار و ۷۸۹ ریال تعیین شد. افزون بر این نرخ یکصد درام ارمنستان هشت هزار و ۶۰۲ ریال، دینار لیبی ۳۰ هزار و ۲۶۳ ریال، یوان چین ۶ هزار و ۲۶۷ ریال، یکصد بات تایلند ۱۳۴ هزار و ۴۹ ریال، رینگیت مالزی ۱۰ هزار و ۳۱۴ ریال، یک هزار وون کره جنوبی ۳۷ هزار و ۴۶۳ ریال، دینار اردن ۵۹ هزار و ۲۳۹ ریال، یکصد تنگه قزاقستان ۱۱ هزار و ۱۵۹ ریال، لاری گرجستان ۱۵ هزار و ۷۷۱ ریال، یک هزار روپیه اندونزی دو هزار و ۹۹۶ ریال، افغانی افغانستان ۵۶۴ ریال، روبل جدید بلاروس ۱۹ هزار و ۶۴۷ ریال، منات آذربایجان ۲۴هزار و ۷۴۹ ریال، یکصد پزوی فیلیپین ۸۰ هزار و ۶۹۲ ریال، سومونی تاجیکستان چهار هزار و ۴۵۰ ریال، بولیوار جدید ونزوئلا چهار هزار و ۲۰۶ ریال و منات جدید ترکمنستان ۱۱ هزار و ۹۹۳ ریال ارزش‌گذاری شد.

قیمت سکه و طلا

قیمت سکه تمام‌بهار آزادی در بازار تهران روز گذشته به چهار میلیون و ۷۳۸ هزار تومان کاهش یافت. روز یک‌شنبه در بازار آزاد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با کاهش 262 هزار تومانی نسبت به روز قبل در قیمت چهار میلیون و 738 هزار تومان و طرح قدیم چهار میلیون و 700 هزار تومان معامله شد. در بازار آزاد هر قطعه نیم سکه بهار آزادی دومیلیون و 700 هزار تومان، ربع سکه یک‌میلیون و 720 هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی 850 هزار تومان فروخته شد. هر گرم طلای 18عیار هم 433 هزار و 74 تومان ارزش‌گذاری شد، ضمن آنکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت 1330 دلار معامله شد.

کاهش ارزش پول ملی

در ماه‌های گذشته افزایش نرخ ارز و بروز تورم در اقتصاد باعث کاهش ارزش پول ملی شده است. موضوعی که از اهمیت بسیاری در فضای اقتصادی کشور ما برخوردار است. اگرچه کاهش ارزش پول ملی باعث شده برخی بدهی‌های دولت سبک‌تر شود اما برخلاف برخی تحلیل‌ها که بر این مبناست که دولت به طور تعمدی با دستکاری نرخ ارز باعث کاهش ارزش پول ملی شده تا بتواند از بار بدهی‌های ارزی خود به بانک‌ها و برخی شرکت‌ها بکاهد، به هیچ وجه منطقی به نظر نمی‌رسد. در این خصوص سعید اسلامی بیدگلی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه افزایش این‌گونه تحلیل‌ها و باورپذیری آن‌ها به دلیل افزایش بی‌اعتمادی به سیاست‌های دولت است، به ایسنا گفت: بررسی مقوله‌هایی مانند این ادعاها نیازمند دسترسی به اطلاعات و آمارهای مختلف است. همچنین باید روندهای مختلف ورود و خروج نقدینگی از طریق دولت را بررسی کرد. تردیدی نیست که افزایش قیمت ارز و تورم باعث شده است بخشی از مشکلات دولت در این روند برطرف شود، اما اینکه دولت این کار را کرده باشد بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه اگر این گونه باشد، دولت برای این کار سرمایه اجتماعی بزرگی را هزینه کرده است. سرمایه اجتماعی بسیار با ارزش‌تر از حجم بدهی‌های دولت است. دولت حتی اگر قصد داشت با بی ارزش کردن پول ملی بدهی‌های خود را صاف کند، می‌توانست این کار را منظم‌تر و با فاصله زمانی بیشتری انجام دهد. با افزایش قیمت دلار و اختصاص آن به کالاهای ضروری، حجم بسیار بالایی از منابع ارزی از کشور خارج شد. ضمن اینکه نارضایتی عمومی هم ایجاد شده است. هیچ دولتی چنین کاری را برای سبک کردن بدهی‌های خود انجام نمی‌دهد. حتی اگر نتیجه کاهش ارزش پول ملی، سبک شدن بدهی‌های دولت باشد، باز هم این اتفاق عوارض ناخواسته یک اشتباه بزرگ است.

با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد بحث کنترل نرخ ارز و جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش پول ملی در کشور ما موضوعی بسیار حایز اهمیت باشد. با توجه به هشدارهای اقتصاددانان مبنی بر اینکه اگر شرایط به همین منوال پیش برود فاصله‌ای تا فروپاشی اقتصادی نخواهیم داشت، ضرورت رسیدگی به وضعیت بازار ارز بیش از هر زمانی در کشور احساس می‌شود. موضوعی که به طور جدی با آینده اقتصاد کشور گره خورده است.