هشدار به سایت دیوار
حجم شکایت‌ها و پرونده‌های قضائی مرتبط با سایت دیوار، پرمخاطب‌ترین وب‌سایت نیازمندی‌های آنلاین ایرانی، آن‌قدر بالا گرفته است که روز گذشته دادستان کل کشور از رسیدگی دادسرا به مسئله سایت «دیوار» خبر داد. حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری درباره درخواست پلیس فتا مبنی‌بر رسیدگی دادستانی به شکایت‌های مردم از سایت دیوار این موضوع را اعلام کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین، صدرا محقق در شرق نوشت: ماجرا از این قرار است که دو روز پیش سرهنگ تورج کاظمی، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ، در این رابطه گفته بود: «با توجه به اینکه سایت دیوار بستر وقوع جرائم مختلف در سراسر کشور شده است، از مقامات قضائی درخواست کردیم تا این سایت مسدود شود».
این بخش دیگر گفته‌های سرهنگ کاظمی دراین‌باره است:
«20 درصد جرائم سایبری از بستری مثل سایت دیوار است و آسیب‌پذیربودن این سایت‌ها موجب تبلیغ فعالیت کلاهبرداران و متضررشدن مردم می‌شود. به همین خاطر باید موضوع این سایت‌ها را جدی گرفت.در توان پلیس فتا نیست که بر تمام آگهی‌های سایت و اقدامات این سایت نظارت داشته باشد. در 10ماهه نخست امسال سه هزار پرونده کلاهبرداری مرتبط با سایت دیوار در پلیس فتا تشکیل شده که بیش از ۳۰ متهم در این رابطه دستگیر شدند. مبلغ کلاهبرداری‌ها نیز بیش از دو میلیارد تومان است. مدیران این سایت مدعی هستند سایت دیوار بیش از ۴۰ میلیون کاربر دارد و خودشان هم راهکاری برای حل مشکلات موجود ندارند».
پس از انتشار این صحبت‌های رئیس پلیس فتای تهران، روابط‌عمومی این سایت با انتشار جوابیه‌ای دراین‌باره این‌طور توضیح داد: «دیوار در ماه‌های گذشته روزانه نزدیک به ۴۰۰ هزار آگهی ثبت کرده است به این معنا که امسال تعداد آگهی‌های دیوار از مرز ۱۴۰ میلیون آگهی عبور خواهد کرد. کار و زندگی بسیاری از مردم از کنار دیوار تامین می‌شود. ما شرایط پلیس را در روز‌های اخیر درک می‌کنیم و همواره تلاش کرده‌ایم در فضای همکاری مشکلات را حل کنیم. حتما مقامات پلیس هم تایید می‌کنند که در عمده پرونده‌ها دیوار نقشی نداشته و سهل‌انگاری و اعتماد‌های بیجا در فضای معامله افراد با یکدیگر باعث بروز این مشکلات شده است. در دیوار بیش از ۳۸۰ هزار کسب‌وکار مشغول فعالیت هستند و این نشان از اعتماد عمومی به این سرویس است. آیا بهتر نیست به‌خاطر عده‌ای سودجو که به گفته رییس پلیس فتای تهران تنها نزدیک به ۳۰ نفر بوده‌اند، نزدیک به حداقل ۲۰ میلیون کاربر دیوار را نگران نکرد؟ ۲ میلیارد تومان مبلغ کلاهبرداری مورد اشاره رئیس پلیس فتا در مقابل هزاران معامله روزانه موفق و امن بین مردم که با صرفه اقتصادی همراه است آیا می‌تواند معیار یک تصمیم‌گیری باشد؟ آیا تضمینی وجود دارد که با مسدودشدن دیوار این جرایم دیگر در متن جامعه رخ ندهد؟».
نگاهی به صفحات حوادث روزنامه‌ها، وب‌سایت‌های خبری و اطلاعیه‌های پلیس حکایت از پرتعدادبودن شیوه‌ها و پرونده‌های کلاهبرداری از طریق این سایت دارد؛ شیوه‌های متنوعی که هربار به سبک‌وسیاقی گروهی از کاربران را فریب داده و آنها را سرکیسه می‌کنند. کافی است کلمات سایت دیوار و کلاهبرداری را در گوگل جست‌وجو کنید، ده‌ها خبر مرتبط جلوی شما باز خواهد شد. در چنین شرایطی چه باید کرد یا اساسا چه می‌شود کرد؟
علیرضا شیرازی، مدیر بلاگفا و از فعالان وب در ایران، در همین رابطه می‌گوید: «بحث اصلی مسئولیت اجتماعی استارتاپ‌ها و سرویس‌های بزرگ است. ما درباره یک گروه کوچک با بودجه محدود و در زیرزمین صحبت نمی‌کنیم و صحبت از شرکت‌هایی است که میلیون‌ها مخاطب و کاربر دارند و فراتر از مبحث فنی یک اپ یا سایت در فضای اجتماعی و اقتصادی جامعه خود مؤثر هستند. وقتی با توجه به آمار پلیس فتا حدود یک‌پنجم پروندهای تشکیل‌شده مرتبط با یک سایت و سرویس است، انتظار می‌رود سیاست و نظارت بیشتری صورت گیرد؛ نظارتی که کارا بوده و در کاهش شکایات مؤثر باشد.
انتخاب سیاست کاری و شیوه نظارت قاعدتا در وهله اول برعهده سرویس‌دهنده و در گام بعدی برعهده نهادهای نظارتی و رگولاتوری است. شاید سیاست‌های ساده‌ای مثل لزوم ثبت شماره‌تلفن ثابت به‌جای موبایل در برخی گروه‌های آگهی، مشخص‌کردن فروشنده‌های باهویت و باسابقه یا بیمه مخاطبان یا واسطه‌گری در انتقال پول یا حتی تعطیلی بخش‌هایی که امکان نظارت دقیق روی آن نیست و میزان تخلف در آن زیاد است، (همان کاری که سایت معروف Craigslist با تعطیلی یکی از بخش‌های سرویس خود انجام داد) بتواند در کاهش حجم تخلفات مؤثر باشد».
شیرازی همچنین می‌گوید: «در دنیا نیز مشکلات مشابهی در مورد سرویس‌های آگهی آنلاین وجود داشته است که نمونه معروف آن مسدودسازی سایت Blackpage به‌عنوان دومین سایت آگهی و نیازمندی‌های آنلاین در آمریکا توسط پلیس این کشور بود یا تعطیلی بخشی از سایت Craigslist با توجه به حجم تخلفات در آن و حساسیت‌های نهادهای قانونی یا سایت آگهی دیگری در کشور لتونی به دلیل امکان فرار مالیاتی در خریدوفروش خودرو است. اما در ایران فیلتر و مسدودسازی باید آخرین راهکار باشد و تنها در صورتی که اراده و تلاش ملموسی برای کاهش تخلفات توسط مدیران یک سرویس اتفاق نیفتد مطرح شود. در نهایت خواسته ساده این است که یک سرویس‌دهنده و پلتفرم به‌جای انداختن توپ در زمین دولت و تخطئه منتقدان، راهکاری برای حل مشکلات بیندیشد و آن را پیاده‌سازی کند».
