فیلترینگ حریف استارتاپ‌ها نشد/ کسب و کارهای اینترنتی آینده را از آن خود می‌کند
کسب و کارهای اینترنتی جای خیلی از مشاغل را گرفته است و صاحبان مشاغل سنتی تصور می‌کنند که استارتاپ‌ها عرصه را برای آنها تنگ کرده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، اما این اتفاق در تمام کشورها رخ داده است، کشورهایی که می‌خواستند در تولید، اشتغال، صادرات و واردات قوی شوند از مشاغل سنتی عبور کردند. اما در ایران به غیر از سد مشاغل سنتی و نبود قوانین که فراخور کسب و کار آنها باشد فیلترینگ هم دغدغه فعالان این حوزه است. در این باره با لعیا جنیدی؛ معاون حقوقی رئیس جمهوری گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه می‌آید:
٭٭٭
در خیلی از کشورها کسب و کارهای اینترنتی جای خود را در اقتصاد کشور باز کرده است اما در ایران هنوز استارتاپ‌ها نتوانستند به جایگاهی که برای آنها متصور می‌شد، برسند. به نظر شما علت این اتفاق چیست؟
بدون هیچ تردیدی آینده برای کسب و کارهای اینترنتی است. چه بخواهیم و چه نخواهیم این حوزه عهده‌دار فعالیت‌های مختلف کشور خواهد بود. علم، دانش و نیروی متخصص نشان می‌دهد که مسیر حرکت اقتصاد با حضور استارتاپ‌ها است. موانعی بر سر راه فعالیت کسب و کارهای اینترنتی وجود دارد اما این موانع به گونه‌ای نیست که نتوان آن را با همکاری بخش‌های مختلف حل نکرد.
یکی از مراحلی که بایستی از آن عبور کرد تطبیق قانونگذاری با فعالیت این بخش است. عدم تطبیق قوانین با فعالیت استارتاپ‌ها چالش‌هایی را برای این بخش ایجاد کرده است. بدین جهت ضرورت بازنگری قوانین با هدف توسعه فعالیت کسب و کارهای اینترنتی بشدت احساس می‌شود. کشور به تحول اقتصادی نیاز دارد از این‌رو با کمک استارتاپ‌ها می‌توان به چنین سمت و سویی حرکت کرد. برای آنکه بتوان استارتاپ‌های قوی داشت همه باید تلاش کنند تا زیرساخت‌ها مهیا شود.
دولت کسب و کار اینترنتی را قبول دارد؟
دولت معتقد است اقتصاد و توسعه کشور با استارتاپ‌ها است و برای تحقق آن هم تلاش‌های متعددی کرده است. فعالان کسب و کارهای اینترنتی اذعان دارند که دولت در حال تلاش برای سهولت فعالیت آنها است. قدم‌هایی هم برای توسعه فعالیت استارتاپ‌ها برداشته شده اما کافی نیست و سیاستگذاران باید گام‌های بهتر و مهم تری بردارند. دولت، ساختار اجرایی کشور، قوه قضائیه و قوه مقننه برای آنکه اقتصاد وارد فصل نوینی شود باید خودش را آماده کند. ما باید بدانیم که کسب و کارها به کسب و کار اینترنتی پیوند خورده است و بدون آن نمی‌توان پیشرفت کرد. دولت در حال آماده‌سازی خود برای سپردن فعالیت‌ها به کسب و کارهای اینترنتی است. قوای مقننه و قضائی هم باید بپذیرند که کسب و کارهای جدید شکل گرفته است و این بخش نیازمند همراهی است. هر چند که معتقدم طی چند وقت اخیر بخش‌های مختلف هم به این باور رسیده که همکاری با فعالان کسب و کارهای اینترنتی ضرورت دارد و نمی‌توان آنها را از اقتصاد فک کرد.
یکی از مشکلات این حوزه اقتصاد سنتی است. این گروه اجازه نمی‌دهد کسب و کارهای اینترنتی قوی شوند. آنها تا می‌بینند موقعیت شغلی آنها به خطر می‌افتد با کسب و کار جدید مخالفت می‌کنند. برای اینکه نگاه سنتی کمرنگ شود، چه کاری می‌توان انجام داد؟
با تمام مشکلاتی که وجود دارد و اقتصاد سنتی مانع تراشی می‌کند، اما کسب و کارهای اینترنتی جای خود را در اقتصاد باز و بازار بزرگ و قابل توجهی را برای خود دست و پا کردند. فعالیت این حوزه بسیار گسترش پیدا کرده است. به عنوان مثال در دانشگاه شریف بیش از 100 شرکت در قالب کسب و کارهای اینترنتی شکل گرفته است و تمام آنها راه خود را پیدا کردند. اقتصاد سنتی چاره‌ای جز پذیرفتن و حرکت به این سمت را ندارد. بر این باور هستم که در آینده این کسب و کارها رونق بیشتری خواهد گرفت. حاکمیت باید حواسش به کسب و کارهای اینترنتی باشد و زمینه‌های مناسب فعالیت آنها را هر چه زودتر فراهم کند چرا که اشتغالزایی و رونق اقتصادی در دوره جدید توسط کسب و کارهای اینترنتی است.
در حالی که دولت اعتقاد به فعالیت کسب و کارهای اینترنتی دارد و بر رونق آن تأکید می‌کند برخی از مجموعه‌ها مخالف هستند و مرتب به دنبال فیلتر کردن فضای مجازی هستند. بیم فیلتر شدن همواره با کسب و کارهای اینترنتی است برای آنکه چنین معضلی حل شود، چه راهکاری دارید؟
در صورتی می‌توان از این فضا فاصله گرفت که قوای سه گانه (مجریه، مقننه و قضائیه) با یکدیگر در کسب و کارهای اینترنتی و افقی که برای آنها ترسیم شده، هماهنگ شوند. ما با توجه به اقتضائات کشور بایستی با کسب و کارهای اینترنتی روبه‌رو شویم.
واقعیت این است که ما در نسل میانی هستیم و همه مدیران کشور با کسب و کارهای جدید هماهنگی ندارند. نسل جوان کسب و کار خودش را خوب می‌شناسد اما شاید کشور آمادگی تحویل اداره کشور به آنها را نداشته باشد. در همه جای دنیا برای عبور از نسلی به نسل دیگر دوره‌گذاری وجود دارد. در همه جای دنیا هم مرحله‌گذار سخت است. البته قبول دارم که مشکلات ما بیشتر است اما در نهایت ایران هم از این مرحله عبور خواهد کرد و به استارتاپ‌ها فضای بیشتری برای کار می‌دهد. اخیراً برای آنکه کسب و کارهای اینترنتی رونق بگیرد دستورالعمل‌های مناسبی تدوین شده و حتی مجوزهای غیر ضرور حذف شده است.
در مورد فیلترینگ چه کاری باید انجام داد؟
بارها مخالفت خودمان را در مورد فیلتر نکردن تلگرام، اینستاگرام و سایر فضاهای مجازی اعلام کرده بودیم و گفتیم فیلتر کردن کار درستی نیست.
در مورد اینستاگرام گشایش جداگانه‌ای ایجاد شده است.
فیلتر نشدن اینستاگرام نشان می‌دهد که قدم‌ها در باور کسب و کارهای اینترنتی رو به جلو است. قبول دارم که فیلترینگ نگرانی‌ها را برای این حوزه فراهم کرده است. دستگاه قضایی کم کم متوجه جایگاه کسب و کارهای اینترتنی شده است. البته این بخش معذوریت‌هایی دارد که درک می‌کنیم.
با گذشت زمان خودبه‌خود همگرایی بین بخش‌ها ایجاد می‌شود.
