انحراف در اعطای تسهیلات بانکی به خودروسازان/ مدل فعلی بانکداری قیمت نهایی محصول را بالا برد

اقتصادآنلاین - فاطمه اکبرخانی؛ فربد زاوه در گفت‌و گو با خبرنگار اقتصادآنلاین با تاکید بر این که ریشه استفاده خودروسازان از روش پیش‌فروش جهت تامین نقدینگی، این است که نظام بانکی کارایی ندارد، تصریح کرد: به دلیل اهمال و اختلال و ناکارآمدی نظام بانکی، صنعت خودروسازی کشور سال‌ها است مجبور شده به پیش فروش‌های طولانی مدت روی بیاورد.

این کارشناس خودرو با اشاره به سه روش تامین نقدینگی خودروسازان در همه کشور‌ها توضیح داد: هر شرکت تولیدی در سراسر دنیا سه روش برای تامین نقدینگی دارد یا باید از سرمایه خود این نقدینگی را تامین کند، یا از بانک و یا از مشتری بگیرد که به صورت معمول، نه مشتری و نه سرمایه شرکت‌ها تامین کننده نقدینگی لازم نیست بلکه منبع تامین آن شبکه بانکی است اما در ایران بانک‌ها در هیچ صنعتی این نقش را ایفا نمی‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: نظام بانکی نه در حوزه سرمایه‌گذاری رفتار درستی با خودروسازان دارد و نه به تامین نقدینگی این شرکت‌ها کمک قابل توجهی کرده است؛ در نتیجه خودروسازان به این سمت سوق پیدا کردند که نقدینگی خود را از بازار جمع کنند.

زاوه ادامه داد: در این میان همه چیز جابه جا شد یعنی قائدتا پروژه‌های توسعه‌های سخت افزاری باید از محل سرمایه تامین می‌شد، پروژه توسعه محصولات که در ایران نداریم و همچنین هزینه توزیع و فروش تماما باید با کمک و نظارت شبکه بانکی انجام می‌شد اما به این خاطر که بانک‌ها در انجام این نقش خود کوتاهی کردند، خودروسازان منابع بانکی را در جایی صرف کردند که پروژ‌ه‌های بلند مدت بوده و به همین خاطر حساسیتشان به سود بانکی زیاد شد.

زاوه با اشاره به صورت‌های مالی دو سال گذشته خودروسازان، اظهار کرد: در دوسال گذشته، هزینه مالی بانک‌ها حدود 25درصد قیمت محصولات پرتیراژ خودروسازان بود یعنی این شرکت‌ها 14میلیون تومان مواد اولیه می‌خریدند و 4میلیون تومان آن را برای هر دستگاه به عنوان بهره بانکی پرداخت می‌کردند.

این کارشناس خودرو اضافه کرد: یکی دیگر از درگیری‌های صورت مالی خودروسازان این بود که به طور مثال اگر 100میلیارد تومان سوددهی داشتند باید  300میلیارد تومان به شبکه بانکی پرداخت می‌کردند یعنی 4برابر سودی که به سهامداران می‌دادند را نظام بانکی می‌گرفت.

به گفته زاوه، خودروسازان کاملا در اختیار شبکه بانکی قرار دارند و این در حالی است که پول خرید محصولات را مردم داده‌اند و شبکه بانکی تنها هزینه تامین مالی پروژه‌های بلندمدت را پرداخت کرده است.

این کارشناس خودرو افزود: از طرف دیگر با توجه نبود نظارت در پرداخت این تسهیلات، خودروسازان نیز نتوانستند به موقع تسویه حساب کنند و این بدهی معوق خودروسازان به بانک‌ها تمام نشد و در نهایت خودروسازان نتوانستند اصل بدهی خود را پرداخت کنند و به مرور زمان نقدینگی و سرمایه خود را از دست دادند.

وی با اشاره به این که شبکه بانکی در همه جای دنیا به عنوان تسهیل کننده تولید و فروش ایفای نقش می‌کند، گفت: در ایران بانک‌ها تبدیل به یک بنگاه اقتصادی به شدت سودآور بی‌ریسک شده‌اند، در واقع با این شکل نظام بانکی، اگرچه خودروسازی‌های کشور در مدت 4سال کل تسهیلات بانک را پرداخت می‌کنند اما پاک کردن اصل بدهی همیشه غیرممکن است و نتیجه این مدل بانکداری در کشور بالا رفتن قیمت تمام شده محصول خواهد بود.