هنر عروسکسازی وسیله انتقال فرهنگ های مختلف در جهان است. شکل و بافت و سبک عروسکها متاثر از فرهنگها و باورها بومی و موقیعیت جغرافیایی هر منطقه بوده و همدمی و ایجاد حس همزادپنداری از نقشهای مهم آن است.درگذشته عروسکهای روستای تاجمیر که به دوتوک معروف هستند نشانههای فرهنگ غنی منطقه سربیشه را با خود همراه داشتند و گویای هنرمندی دستان مادران و دختران این منطقه بودند. مادرانی که سالها این هنر را فراموش کرده بودند و بیم آن میرفت که این هنر از ذهن معدود افرادی که تجربه ساخت آن را داشتند نیز پاک شود ولی به همت کمیته امداد و طرح ترسیب کربن امروزه این هنر جان تازهای یافته و روز به روز به تعداد خانوادههایی که دوباره شروع به ساختن عروسک میکنند اضافه می شود.
اصالت دوتوکهای تاجمیر از آن جهت است که پوشاک و مصالح ساخت آنها از همان منطقه تهیه و شیوه ساخت آنها نیز با سایر عروسکهای کشور متفاوت است، بویژه در مرحله چهرهنمایی و تصویرسازی صورت که به دو شکل انجام میگیرد؛ یکی ساخت چهرههایی ابتدایی و بدون چشم و دهان و بینی که خود به دو دلیل صورت میگیرد؛ اول باورهای اعتقادی موجود در منطقه که میگوید نباید برای عروسکها چهره ترسیم کرد و دوم؛ حفظ شیوه و سبک قدیم عروسکسازی در منطقه که ساخت عروسکهای ساده بدون اجزای صورت بوده است. در حین ساخت عروسکها، لالاییها، شعرها و خاطرات زندگی روستایی عشایری که دانش بومی ارزشمندی در آن نهفته است نیز به نمایش میگذارند.
در روستای تاجمیر مردان، زنان و کودکان همه برای بدست آوردن روزی حلال تلاش میکنند، ولی به دلیل خشکسالیهای اخیر، مردان تنها نگهبان محیط زیست و زنان و کودکانشان به ساخت عروسکهای بومی و قدیمی خود به سبک نوین هستند. این عروسکها که با استفاده از تکه پارچههای دورریز، پشم گوسفند و موی بز درست میشوند با محیط زیست سازگار هستند؛ به طوری که چنانچه فردی آنها را بخرد و پس از مدتی بیرون بیندازد؛ ظرف مدت ۳ ماه دوباره به طبیعت بر میگردد.
مراحل طراحی و تولید عروسکها توسط روستاییان با ماهیت مواد و مصالح سازگار به محیط زیست انجام میشود و هیچ عروسکی شبیه به عروسکی دیگر نیست و خلاقیت و آزادی عمل در ساخت و داشتن داستان منحصر به فرد از دیگر ویژگیهای هر عروسک است. در نهایت نتیجه این طرح تقویت خودباوری و حس خلاقیت و اعتماد به نفس و افتخار به ارزشهای بومی و تبادل تجربه میان اهالی روستا و افزایش امید به زندگی و صدور ارزشهای فرهنگی به دیگر مناطق دنیا را در پی دارد. دوتوکهایی که از سال ۹۳ بعنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده و حتی شهرت جهانی دارند.