تعلیق و اخراج در انتظار فوتبال ایران

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، در این بیانیه که یک بند تند و تیز دارد و به فیفا هشدار داده «در صورت عدم پیگیری مسئولان ایران، فوتبال این کشور را تعلیق یا از مسابقات اخراج کنند» به موضوعات ریز و درشت‌تری در این رابطه هم پرداخته شده است. انتشار این بیانیه درست مصادف شده با روزهایی که فدراسیون فوتبال ایران، در رأس آن مهدی تاج، رئیس و دیگر اعضای هیئت‌رئیسه، درگیر موضوع بازنشستگی هستند و حل‌شدن یا نشدن این موضوع به شیوه‌ای غیراصولی هم می‌تواند خطراتی برای ادامه فعالیت فوتبال ایران در همه رده‌های سنی داشته باشد. با این حال موضوعی که حالا دوباره فیفا را مقابل فوتبال ایران قرار می‌دهد؛ بحث عدم ورود زنان به ورزشگاه‌هاست؛ موضوعی که فدراسیون فوتبال در کنار وزارت ورزش حداقل در ماه‌های گذشته تلاش کرده‌‌اند تا حدودی آن را برطرف کنند؛ ابتدا در دیدار دوستانه ایران مقابل بولیوی و سپس در فینال لیگ قهرمانان آسیا بود که زنان ایرانی، هرچند به صورت گزینشی، جواز ورود به ورزشگاه را گرفتند. در گزارش منتشرشده اما اتفاقا این موضوع به خوبی دیده و به آن هم اشاره شده ولی این شورای مشورتی عنوان کرده که به نظر می‌رسد ایران راه‌حل مقطعی رو کرده و قرار نیست موضوع ورود زنان به ورزشگاه را به طور جدی پیگیری کند.

در بخشی از این بیانیه که در صفحه 24 این گزارش منتشر شده، آمده است: «الان زمان زیادی است که زنان ایرانی از ورود به ورزشگاه برای تماشای فوتبال محروم هستند. اول مارس 2018، جانی اینفانتینو رئیس فیفا به ایران سفر کرد تا بازی فوتبالی را در ورزشگاه آزادی ببیند. در همان بازی شمار زیادی از زنان ایرانی تلاش کردند خودشان را به ورزشگاه برسانند ولی نه تنها موفق نشدند بلکه حدود 30 نفر از آنها هم بازداشت شدند. البته آنها روزهای بعد آزاد شدند ولی خبر رسید که مدارک شخصی‌شان ضبط شده است. رئیس فیفا در حاشیه همان سفر با رئیس‌جمهور ایران دیدار کرد و قول‌هایی از سوی رئیس‌جمهور روحانی دریافت کرد، جایی که آقای روحانی به رئیس فیفا قول دادند «پیشرفت‌های مثبتی را در این زمینه در آینده‌ای نزدیک شاهد خواهیم بود». نمونه‌ای از این پیشرفت‌های مثبت مربوط به پخش‌شدن دو بازی ایران در جام جهانی در ورزشگاه آزادی بود که تعدادی از خانواده‌ها توانستند بروند و در ورزشگاه این دو بازی را ببینند ولی این رفتار به معنی پایان‌دادن به محرومیت زنان از حضور در ورزشگاه نبود... حالا همان‌طور که مواد 3 و 4 آیین‌نامه‌های فیفا اشاره کرده، هیچ‌کدام از اتحادیه‌های عضو فیفا نمی‌توانند چنین تبعیضی را بین تماشاگران بگذارند (و ایران هم از این قاعده مستثنا نیست)».

اهرم فشار فیفا

در بند «R60» این بیانیه، شورای مشورتی حقوق بشر فیفا از این نهاد بین‌المللی می‌خواهد که موضوع عدم ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران را به صورت بسیار مشخصی پیگیری کند. در همین بخش است که این شورا به فیفا پیشنهاد می‌دهد اگر ایران نمی‌تواند تا تاریخ مشخصی این مشکل را برای همیشه برطرف کند، بهتر است فیفا از اهرم‌های مشخص‌تری استفاده کند. «فیفا باید با فدراسیون‌های زیرمجموعه‌اش در این مورد بسیار شفاف باشد. آنها باید از مسئولان ایرانی بخواهند تاریخ مشخصی برای حل این معضل معین کنند. اگر ایران نتواند این کدهای اخلاقی که شامل عدم تبعیض می‌شود را اجرائی کند، آن وقت فیفا باید از اهرم‌های دیگری علیه این فدراسیون استفاده کند چون این موضوع یک چالش بسیار جدی برای فیفاست. استفاده از اهرم‌ها هم می‌تواند منع‌کردن ایران از حضور در تورنمنت‌های پیش‌رو باشد تا حداقل فیفا نشان دهد نسبت به مسئولیت‌های حقوق‌بشری‌اش آگاه است». این گزارش البته در بخش‌های دیگری به روند بهترشدن این وضعیت اشاره می‌کند؛ به طور مثال به حضور زنان در فینال لیگ قهرمانان آسیا پرداخته ولی همان‌طور که از قبل هم اشاره کرده به زعم آنها این راه‌حل‌ها مقطعی و به نوعی برای خاموش‌کردن صدای انتقادهاست و راه‌حل درستی برای ریشه‌کن‌کردن این مشکل که به نظر جدی هم می‌رسد، ندارد.

دومین بیانیه

بیانیه منتشرشده، دومین بیانیه‌ای است که شورای مشورتی حقوق بشر فیفا منتشر می‌کند؛ اولین بار سال 2017 بود که این شورا بیانیه‌اش را منتشر کرد ولی بیانیه این دوره همین روز گذشته منتشر شده که در آن علاوه بر وضعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها در ایران به موارد متعدد دیگری از جمله پیگیری شرایط میزبانی قطر برای جام جهانی 2022 و درنظر‌گرفتن اعطای میزبانی جام جهانی برای سال 2026 است. با این حال موردی که هنوز هم جای سؤال است اینکه آیا انتشار چنین بیانیه‌هایی آن‌قدر قدرت دارد که فیفا را مجبور به اقدام اجرائی علیه ایران کند یا خیر؟ تا مشخص‌شدن پاسخ این سؤال، به نظر می‌رسد اهمیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها در ایران هر روز بیشتر از گذشته می‌شود؛ از دیدار اینفانتینو با حسن روحانی گرفته، تا تأکید او بر حضور زنان در فینال لیگ قهرمانان آسیا تا انتشار همین بیانیه تازه.