چگونه پوشک مسئله اقتصاد ایران شد؟
نیمه نخست سال ۹۷ را می‌توان روزهای عجیب و غریب اقتصاد ایران به شمار آورد، روزهایی که نرخ ارز و دلار لحظه‌ای بالا رفت و در کنار هم بازار دلار التهابات فراوان نوسان قیمت‌ها شد. وضعیت به گونه‌ای پیش رفت که میل و ولع مردم برای خرید برخی اجناس و کالاها به طرز شگفت‌انگیزی افزایش یافت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خبرآنلاین، بررسی‌ها نشان می‌دهد وقتی کالایی به سمت گران شدن پیش می‌رود، معمولا برخلاف سایر کشورها میزان تقاضا برای خرید آن نیز به شدت افزایش می‌یابد؛ به طوری‌که این مسئله در مورد سکه و همچنین انواع ارز و به ویژه دلار در جامعه بسیار مشهود بود.
صف‌های طولانی خرید ارز
در ۶ماه گذشته به هر میزان که قیمت دلار افزایش یافت، حضور مردم حتی به شکل تشکیل صف‌های طولانی مقابل صرافی‌ها و چهاراه استانبول و... بسیار چشمگیر بود و کار به جایی رسید که از صبح زود مرد و زن با تشکیل صف‌های طولانی در انتظار دریافت چند دلار می‌ماندند.
به گفته برخی از کارشناسان و اقتصاددانان، بسیاری از افراد جامعه که سرمایه‌های نقدی خود را در خطر بی ارزش شدن می دیدند، اقدام به خارج کردن پول‌های خود از بانک‌ها کرده و این نقدینگی را به سمت بازار طلا و ارز گسیل کردند؛ اتفاقی که سبب شد تا حجم عظیمی از نقدینگی در این بازار سرگردان شود و بالا و پایین رفتن قیمت‌ها ثروتمند و یا فقیر شدن لحظه‌های دارندگان ارز و سکه طلا را به دنبال داشت.
صرف پس‌اندازهای خانگی در بازار طلا
در این شرایط نوسانات شدید قیمت طلا و سکه، پای بسیاری از افرادی که دارای سرمایه‌های خرد بودند نیز به بازار باز شد و اندک پس‌اندازهای خانگی صرف خرید و طلای آب شده، طلای دست دوم و بدون اجرت و شمش طلا شد. این مسئله آنچنان پررنگ شد که دبیر اتحادیه طلا نیز با تایید آن اظهار داشت: وقتی خانم‌های خانه‌دار در بازار تهران طلای آب شده خرید و فروش می‌کنند و برای حفظ دارایی خود به شمش طلا روی می‌آورند، یعنی سرمایه‌های مردم به سمت بازار مولدی هدایت نشده و بعضا بازار صنف طلا و جواهر را نیز به هم می‌ریزد.
نادر بذرافشان، نوسان قیمت طلا و سکه در هفته‌های اخیر را کم سابقه عنوان و اظهار کرد: صعود قیمت طلا و سکه موضوعی است که علیرغم تصور عمومی همیشه موجب بی رونقی بازار طلافروشان می‌شود.
به گفته وی، با بیان اینکه مسئله مصنوعات طلا و سکه از هم جداست و در نوسانات قیمت‌ها حجم نقدینگی غالبا به بازار سکه و ارز سرازیر می‌شود و با توجه به ممنوعیت معاملات دلار در بازار، سرمایه‌های مردم بیشتر به سمت سکه روانه شد که نتیجه آن حباب یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی سکه بود.
بی‌اعتمادی مردم به دولت و مسوولان
برخی از مسوولان و مشاوران دولت برای کنترل روند صعودی قیمت‌ها،پیشنهاد دادند که مردم پول و طلای خود را به بازار بیاورند و به این صورت افسار کنترل قیمت‌ها را با کمک دولت بکشند، پیشنهادی که سبب طنزپردازی‌های فراوان شد و در نهایت کسی آن را جدی نگرفت که باید دلیل اصلی آن را به بی اعتمادی مردم نسبت داد در حالی که در کشور ترکیه وقتی مسوولان از مردم کمک خواستند، طرفداران دولت دلارها را وارد بازار کرده و حتی به صورت مقطعی برای ارتقا ارزش پول ملی تلاش کردند.
این بی اعتمادی نه تنها در حوزه طلا و ارز بلکه در سایر بخش‌ها نیز قابل مشاهده است به طوری که اگر کالایی در کشور دچار کاهش تولید و عرضه شود حتی آن کسانی که نیازی ندارند نسبت به خرید اقدام می‌کنند که وضعیت اسفبار بازار کنونی پوشک گویای این مسئله است.
زیاده‌خواهی تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان
در هفته‌های گذشته و با زمزمه کمبود مواد اولیه و ترخیص نشدن آن از گمرک بازار محصولات سلولزی با مشکلات جدی مواجه شد به طوری که بسیاری از مردم با شنیدن خبر کمبود پوشک و دستمال کاغذی به طرز عجیبی احساس نیاز کرده و برای خرید به فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها و حتی مغازه‌های کوچک در روستاها هجوم بردند و هرآنچه که در این واحدهای صنفی بود را خریدند و حتی در روزهای بعد به اجناس جدید هم رحم نکردند و این‌گونه در کنار کاهش تولید و عرضه بر التهاب بازار دامن زدند و عرصه را برای مصرف‌کنندگان واقعی تنگ کردند
در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها در تامین پوشک مورد نیاز فرزندانشان با مشکلات فراوان مواجه هستند که کمبود و نبود این محصول بخشی از آن است.
افزایش میزان تقاضا کار را به جایی رسانده که برخی شرکت‌ها به بهانه نبود مواد اولیه اقدام به عرضه محصول به چند برابر قیمت واقعی کرده و سبب شده‌اند تا خانواده‌ها به ویژه در اقشار پایین جامعه از نظر اقتصادی نتوانند مایحتاج نوزادان را تهیه کنند.
بررسی‌های تاریخی و شنیدن سخنان پدربزرگان و مادربزرگان نشان می‌دهد جامعه ایرانی ولع سیری ناپذیری برای خرید و احتکار انواع کالاها در انبارهای خانگی دارد و نمی‌توان پایانی برای آن متصور شد. دلیل این مدعا نیز وضعیت کنونی محصولات سلولزی است که اواسط شهریور و با انتشار خبر رییس اتحادیه خزاری‌ها درباره تعطیلی ۱۰کارخانه تولید پوشاک بر نگرانی خانواده‌ها دامن زد و سبب شد تا ترس مردم برای آنچه کمبود کالا می پنداشتند، افزایش یابد و سیل خریداران دستمال کاغذی و پوشک را به سوی فروشگاه‌ها روانه ساخت.
تمامی این عوامل واقعی و غیرواقعی تحت تاثیر شایعه‌های فراوان در جامعه که دهان به دهان می‌چرخید و گوش به گوش منتقل می‌شد شرایطی را به وجود آورد تا محصولی که تا ماه پیش و با قیمت مصوب و به صورت عمده در بازار موجود بود از اواسط شهریور نایاب شود و چند برابر قیمت به دست مصرف‌کننده نهایی برسد،آشفته بازاری که اقتصاد را تحت تاثیر قرار داد و به مشکل اصلی اقتصاد کلان کشور تبدیل شد.
مشکلی برای عرضه وجود ندارد
رییس انجمن سلولزی نیز بر این باور است که هیچ کارخانه تولید محصولات سلولزی تعطیل نشده است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد و پس از رفع مشکل به وجود آمده به دلیل عدم ترخیص مواد اولیه از گمرک که میزان تولید را کاهش داده بود، مجددا شرکت‌های تولیدی بدون مشکل در حال فعالیت هستند.
عباس فصیح خوشگرد گفته است؛مشکلات به وجود آمده در زمینه تولید و عرضه محصولات سلولزی برطرف شده است؛ هرچند به دلیل ترخیص مواد اولیه از گمرک با ارز آزاد، قیمت‌ها ۲ تا ۲.۵ برابر افزایش یافته است که مهمترین دلیل این مسئله؛ کاهش میزان تولید داخلی به دلیل عدم تعیین تکلیف در خصوص ارز تخصیص یافته جهت واردات مواد اولیه مورد نیاز صنایع سلولزی بوده است.
وی نیز اعتقاد دارد که افزایش تقاضای مردم و هجوم افرادی برای خرید، بازار را با التهاب روبرو کرد.
با قیمت هر گرم طلا چند پوشک می‌توان خرید؟
در کنار آن نیز نباید از احتکار واردکنندگان مواد سلولزی که به صورت رسمی و قاچاق صورت گرفت و سبب بروز مشکل در بازار داخلی شد هم غافل شد به طوری که در این آشفته بازار برخی شرکت‌ها نیز از فضای موجود استفاده کردند و با بهره‌گیری از آن بستر بحرانی‌تر شدن وضعیت بازار را فراهم کردند.
به گفته وی، متاسفانه طی یکی، دو هفته اخیر با توجه به هجوم بالای مردم و افزایش میزان تقاضا، بازار با کمبود مواجه شد اما در حال حاضر برای مصرف روزانه مشکلی وجود ندارد و فضای ایجاد شده طی ۱۰ روز گذشته به دلیل جو روانی بود که در بازار شکل گرفت و شرایطی نظیر بازار سکه و ارز را به وجود آورد .
نگاهی به وضعیت قیمت پوشک در بازار نشان می‌دهد خانواده‌ها برای خرید پوشک مورد نیاز نوزادان و کودکان خود مجبورند بین ۸۵هزار تا ۱۴۵ هزار تومان هزینه کنند که باید گفت با هزینه خرید هر گرم طلا به قیمت ۳۹۱هزار تومان می توان ۴.۶ تا ۲.۶ پوشک خریداری کرد که رقم بالایی محسوب می‌شود که در مقایسه با طلا به عنوان کالایی سرمایه‌ای ، این محصول بازگشت سرمایه و سودآوری در سبد خانوار نیز ندارد .
