واکنش به غیرقانونی بودن کارگروه ترخیص کالا

این کارگروه که بیشتر جنبه مشورتی داشت، بسیاری از مشکلات موجود در گمرکات را مورد بررسی قرار داد و تصمیم‌هایی مبنی بر ترخیص کالاهای اساسی با نرخ دلار مرجع و ترخیص کالاهای اولویت ده با پرداخت تعرفه دو برابری گرفت. اما روز گذشته رییس مجلس به مصوبه 21 شهریور ماه امسال دولت یازدهم با موضوع رفع موانع تولید و اشتغال، سه ایراد قانونی گرفت و تشکیل کارگروه برای تسهیل ترخیص کالاها را غیرقانونی اعلام کرد. این در حالی است که به گفته مدیر کل گمرک شهید رجایی بندرعباس هنوز 100هزار کانتینر در این بندر دپو شده و طبق آمار و ارقام موجود، در بندرامام خمینی نیز هنوز کنجاله و سایر کالاهای اساسی انبار شده است. رییس مجلس دلیل مغایرت قانونی تشکیل این کارگروه را اختلال در وظایف و اختیارات سازمان امور گمرکی و کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی دانسته است. با این حال، به گفته مدیران ارشد گمرک، این کارگروه تنها جنبه مشورتی دارد و هیچ اختلالی در کار ایجاد نمی‌شود. در نامه علی لاریجانی به حسن روحانی آمده است: «نظر به اینکه به موجب مواد یک، 2، 3، 15 و 38 قانون امور گمرکی مصوب ١٣٩٠، تشریفات گمرکی شامل کلیه عملیاتی که در اجرای مقررات گمرکی انجام می‌شود، از جمله ترخیص و خروج کالاها با سازمان امور گمرکی است و مضافا اینکه هر گونه رسیدگی و حل اختلافات ناشی از اجرای قانون و مقررات گمرکی، بر عهده کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی موضوع ماده 144 همین قانون است، بنابراین جزء ب بند (٧) مصوبه مبنی بر تشکیل کارگروه جهت تسهیل ترخیص کالاها، چون مخل وظایف و اختیارات سازمان امور گمرکی و کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است، مغایر قانون است.» تسهیل ترخیص کالاها با تشکیل کارگروه سیدمحمود بهشتیان، مشاور عالی رییس کل گمرک در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد درباره نامه رییس مجلس به رییس‌جمهور و غیرقانونی بودن کارگروه تسهیل ترخیص کالا از بنادر، گفت: تشکیل کارگروه نمی‌تواند، غیرقانونی باشد. چون این کارگروه اختلالی در سازمان امور گمرکی ایجاد نکرده و نظر آنها رد نمی‌شود. فقط قوه قضائیه زودتر موارد را بررسی می‌کند و کار مردم زودتر انجام می‌شود. مشاور رییس کل گمرک افزود: یکی از بندهای مصوبه هیات دولت این بود که کالاهای گروه ده که در گمرک انبار شده بودند و باید با 2 برابر سود بازرگانی آزاد می‌شدند، در اسرع وقت ترخیص شدند. اما درباره آمار کالاهای ترخیص شده پس از تشکیل این کارگروه، هنوز نمی‌توانیم رقم دقیقی را بیان کنیم، چون سیستم گمرک اتوماسیون است و ارقام هنوز جمع‌بندی نشده‌اند. بهشتیان درباره کالاهای باقیمانده در گمرک و مشکلات موجود برای ترخیص آنها، توضیح داد: یک سری کالا در برخی بنادر باقیمانده که هنوز وضعیت آنها روشن نشده است. به عنوان مثال، در بندر امام محموله‌های کنجاله باقی‌مانده است که صاحبان آنها هنوز نمی‌دانند با چه ارزی باید این کالاها را ترخیص کنند؛ چون ممکن است با دلار مرجع ترخیص شوند یا دلار مبادله‌ای. وی درباره دیگر کالاهای باقیمانده در گمرک گفت: فرآیند ترخیص کالا برای گمرک کار پیچیده‌ای نیست، اما مشکل بر سر اسناد است. بانک‌ها باید تکلیف را روشن کنند چون اظهارنامه‌ها نیاز به اسناد مالکیت دارد و ابتدا باید روشن شود کالا در گروه چندم اولویت است تا در مورد ترخیص آن تصمیم‌گیری شود. مشاور رییس کل گمرک در پایان به موضوع ورود کالاهای جدید به بنادر اشاره کرد و افزود: اینکه گفته می‌شود 100هزار کانتینر در گمرک شهید رجایی دپو شده، به نظر ما رقم قابل توجهی نیست چون این بندر با ظرفیت 3 میلیون کانتینر TEU در رتبه 47 بنادر دنیا قرار دارد و 100هزار کانتینر رقم چشمگیری نیست. تشکیل کارگروه خلاف کدام قانون است؟ اما مسعود خوانساری، رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی تهران تصمیم دولت را برای تشکیل کارگروه تسهیل ترخیص کالاها از گمرک قابل توجه دانست و اظهار کرد: هرچند گشایش‌های زیادی در گمرک حاصل شده، اما هنوز مشکلات گمرک 100درصد حل نشده است. وی مهم‌ترین مساله را در مشکلات گمرک، مشخص نبودن مسائل ارزی دانست و گفت: این کارگروه به حل مشکلات کمک زیادی کرد. حالا چطور می‌شود که تشکیل کارگروه مشاوره‌ای خلاف قانون است؟ بیشتر مشکلات گمرک مبنی بر عدم تصمیم‌گیری و تناقض در دولت گذشته بوده که کارگروه بسیاری از مشکلات را حل کرد. خوانساری درباره مسائل ارزی که ایجاد مشکل کرده‌اند، نیز توضیح داد: چون گشایش «ال.‌سی» صورت نگرفته برای واردات کالا، مدارک و اسناد برای ترخیص کافی نیست. گواهی مبدا هم درست نیست و به همین دلیل گمرک نمی‌تواند کالاها را ترخیص کند. به نظر می‌رسد مجلس اگر روی موضوع ارز تصمیم‌گیری کند، بسیاری از مشکلات گمرک هم حل خواهد شد. گمرک مشکلات مالیاتی را حل نمی‌کند اما رییس اتاق بازرگانی تهران نیز درباره روند ترخیص کالاهای رسوب شده در گمرک، به فارس، گفت: با اقدامات مناسبی که صورت گرفته، بسیاری از کالاهای معطل مانده در گمرک مانند داروها و کالاهای اساسی ترخیص شده و این مشکل در حال برطرف شدن است. یحیی آل‌اسحاق افزود: علت اصلی این رسوب بیشتر به دلیل متصل شدن فرآیند ترخیص به نظام مالیاتی و سیستم بانکی و چندین دستگاه دیگر بود. در واقع گمرک موظف بود به نیابت از نظام مالیاتی و بانکی، بدهی‌ها و مالیات‌ها را وصول کند. وی با بیان اینکه می‌خواستند از طریق گمرک مشکلات مالیاتی و بانکی را حل کنند، تصریح کرد: هر دستگاهی متولی و مسوول وظایف محول شده خود است و نمی‌توان گمرک را گلوگاه حل مشکل دیگر دستگاه‌ها قرار داد. رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران با بیان اینکه گمرک نمی‌تواند ابزار سایر دستگاه‌ها باشد، گفت: پیش از این گمرک به‌گونه‌ای طراحی شده بود که اگر مسوول گمرک اجازه ترخیص کالا به صاحبان کالایی که بدهی مالیاتی یا مشکل بانکی داشتند، می‌داد باید خود به دولت پاسخگو بود و جبران خسارت می‌کرد. آل اسحاق افزود: این مسائل موجب رسوب شدید کالا در گمرکات شده بود که خوشبختانه با اقدامات مناسبی که انجام شد، بخش عمده‌ای از این کالاها ترخیص شده است. در همین مورد، مهرداد جمال ارونقی مدیر کل گمرک شهید رجایی بندرعباس از تمهیدات اندیشیده شده توسط گمرک شهید رجایی بندرعباس در خصوص ترخیص اقلام اساسی و کالاهای وارداتی مشمول اولویت دهم خبر داد. ارونقی در این باره به خبرآنلاین گفت: پیرو پیام رییس کل گمرک ایران به گمرکات سراسر کشور و تاکید بر بحث تسهیل عملیات گمرکی و به منظور تسهیل و تسریع در ترخیص کالاهای وارده و رفع موانع تولید و کمک به بهبود فضای کسب‌و‌‌کار، ضمن اطلاع‌رسانی بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های ابلاغی گمرک ایران، سرویس ارزیابی جداگانه‌ای برای تسریع در ترخیص کالاهای واحدهای تولیدی در حوزه تولیدی و دولتی گمرک شهید رجایی و نیز سرویس ارزیابی جداگانه‌ای برای تسریع در ترخیص کالاهای شرکت‌های بازرگانی متولی امر واردات کالاهای واحدهای تولیدی در حوزه تجاری این گمرک فراهم شده و این اقلام به قید فوریت در اولویت انجام تشریفات گمرکی قرار می‌گیرند. همچنین وی در خصوص خبر درج شده در سایت‌های خبری مبنی بر دپوی 100هزار کانتینر در بندر شهید رجایی اظهار کرد: مطابق بررسی‌های صورت پذیرفته، در حال حاضر 95 هزار TEU کانتینر در بندر شهید رجایی موجود است که تشریفات گمرکی مربوط به کالاهای این کانتینر‌ها در حال انجام بوده و تاکنون مانع یا مشکل خاصی در ترخیص این اقلام گزارش نشده است. وی افزود: کالاهای وارداتی مشمول اولویت دهم که تا تاریخ 24 شهریور 1392 دارای قبض انبار معتبر از منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی باشند پس از ارائه ثبت سفارش معتبر و رعایت سایر مقررات قابل ترخیص است. ارونقی در خصوص ترخیص و خروج شبانه روزی اقلام اساسی از گمرک خبر داد و گفت: گمرک شهید رجایی در راستای تسهیل و تسریع در ترخیص کالا و به استناد ماده یک قانون امور گمرکی با در خواست حمل یکسره کالاهای مذکور موافقت می‌کند که در این صورت، تشریفات گمرکی و اخذ مجوزهای قانونی مربوطه هنگام خروج کالا از گمرک صورت می‌پذیرد. به گفته وی موافقت با ترخیص کالا با تودیع ضمانت نامه بانکی معادل حقوق ورودی متعلقه و ترخیص نسیه مواد اولیه واحدهای تولیدی از دیگر اقدامات گمرک شهید رجایی در راستای تصمیمات اتخاذ شده از سوی گمرک ایران است.