بیآبی شهر نفتخیز
«تا زمانی که آب تمیز به ما نرسد، نمیگذاریم میدان نفتی به فعالیت خود ادامه دهد. نه شغلی داریم و نه خدماتی دریافت میکنیم و حالا آب تمیز هم نداریم»؛ این صحبتهای حسنعلی است؛ یکی از سازماندهندگان اعتراضهای روز گذشته در شهر نفتخیر بصره در عراق. روز گذشته و در ادامه اعتراضهای مردمی به فساد فراگیر و نبود خدمات عمومی در استان نفتخیز بصره، حدود 150 نفر در ورودی میدان نفتی «نهر بن عمر» تجمع کردند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، معترضان هشدار دادند اگر دولت به خواستههای آنان اهمیتی ندهد، وارد این میدان نفتی خواهند شد. معترضان میگویند خواستار افزایش خدمات عمومی و رسیدگی به وضعیت نابسامان آب آشامیدنی این شهر هستند که به گفته آنها به دلیل حجم بالای نمک آشامیدن آن ممکن نیست. با وجود تجمع معترضان، مقامات عراقی میگویند تولید در این میدان نفتی متعلق به شرکت دولتی نفت عراق، به روال معمول ادامه دارد. به گفته این مقامات، میدان نفتی نهر بن عمر روزانه 44 هزار بشکه نفت تولید میکند. در روزهای اخیر و با شدتگرفتن آلودگی آب آشامیدنی در بصره، اعتراضها نیز در این شهر افزایش یافت. آنطور که مقامات سازمان بهداشت بصره گفتهاند، در هفتههای اخیر بیش از 17 هزار نفر به دلیل بیماری ناشی از نوشیدن آب آلوده در بصره تحت مداوا قرار گرفتهاند. روز جمعه هم صدها نفر از معترضها به ساختمانهای دولتی استان بصره هجوم آوردند و خواستار بهبود خدمات عمومی و پایاندادن به فساد فراگیر شدند. آنطور که مقامات پلیس عراق گفتهاند، در همان روز جمعه گروه دیگری از معترضان با تجمع در جاده اصلی شرق بصره که به مرز عراق و ایران منتهی میشود، کوشیدند از حرکت کامیونها جلوگیری کنند. بیش از 95 درصد درآمد دولت عراق از صادرات نفت بصره است و از همین رو هرگونه خلل احتمالی در تولید این میزان نفت، میتواند بهشدت به اقتصاد شکننده عراق آسیب بزند.
قربانیان آب آلوده در بصره
مهمترین و بالاترین درآمد دولت عراق از میدانهای نفتی بصره حاصل میشود؛ اما کمترین نسبتی میان این ثروت عظیم و وضعیت مردم این شهر نفتخیر وجود ندارد. فارغ از کمبود اشتغال و فساد گسترده، آنچه این روزها طاقت مردم این شهر را طاق کرده، وضعیت وخیم آب آشامیدنی است؛ آبی که عملا دیگر غیرقابل آشامیدن است. به گفته مقامات ارگانهای بهداشتی و نهادهای حقوقبشری، بین 17 تا 18هزار نفر از ساکنان استان بصره به دلیل نوشیدن آب آلوده و شور مسموم شدهاند. هفته گذشته و در 26 آگوست، صدها نفر از ساکنان بصره به مراکز بهداشتی این شهر هجوم بردند تا به خدمات درمانی ضعیف به مسمومان اعتراض کنند؛ هرچند با وجود این اعتراضها، وضعیت کوچکترین تغییری نکرده است. بیمارستانهای بصره از روز 12 آگوست مشغول درمان بیمارانی بودهاند که بهخاطر مسمومیت ناشی از آب آلوده، دچار مشکلات پوستی و روده شده بودند. تعداد مسمومان بسیار زیاد بوده و امکانات این بیمارستانها نیز بیاندازه محدود و به همین دلیل مداواکردن صدها بیمار عملا غیرممکن بوده است. دیدهبان حقوق بشر سازمان ملل عراق گزارش داده فقط در دو روز؛ یعنی 25 و 26 آگوست، هفت هزار نفر مسموم شدهاند. به گفته این نهاد، خدمات بهداشتی در بیمارستانهای بصره بهسختی جوابگوی نیازهای 15 درصد بیماران و مسمومان است. بر اساس آمارهای اداره بهداشت، میزان آلودگی آب بصره در حال افزایش است. آلودگی شیمیایی آب آشامیدنی بصره صد درصد و آلودگی باکتریایی هم 50 درصد است. به گفته کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، «ساکنان بصره از مخزن کامیونهایی آب دریافت میکنند که بیشتر آنها برای حمل زبالههای فاضلاب استفاده میشوند». آب بصره از شطالعرب تأمین میشود؛ آبراهی که از تلاقی دو رود دجله و فرات تشکیل میشود. روز 28 آگوست کمیساریای عالی حقوق بشر اعلام کرد میزان شوری آبی که به شطالعرب وارد میشود، بالاست و میزان سطح آب رودخانهای که از آب آن در مناطق مسکونی استفاده میشود، کاهش چشمگیری داشته است. علاوه بر این، به گفته این نهاد حقوقبشری، به دلیل وجود فاضلاب و زبالههای صنعتی در شطالعرب، آلودگی شیمیایی و بیولوژیکی افزایش داشته است.
بحران سیاسی
اعتراضهای مردمی در بصره عراق در حالی بالا گرفته که این کشور حدود سه ماه بعد از انتخابات پارلمانی همچنان بدون دولت مانده است. جریان صدر توانست در این انتخابات بیشترین آرا را از آنِ خود کند؛ اما نتوانست رأی لازم را برای تشکیل دولت به دست آورد و مذاکرهها برای ائتلاف با دیگر گروهها و احزاب نیز تاکنون به نتیجهای نرسیده است. روز گذشته مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، ضمن مخالفت با تشکیل دولت بر اساس سهمیهبندی در عراق، تأکید کرد: در راستای تشکیل دولتی از طریق وزارتخانههای تکنوکرات، با تصمیمگیری عراق و در راستای خدمت به مردم تلاش میکنیم. مقتدی صدر گفت: در صورتی که تلاشها برای تشکیل دولتی تکنوکرات شکست بخورد، به اپوزیسیون تبدیل خواهیم شد. مقتدی صدر از ائتلاف سائرون که در انتخابات با کسب ۵۴ کرسی جایگاه اول را به دست آورد، حمایت کرد و در کنار حیدر العبادی، نخستوزیر عراق، برای تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان که امکان تشکیل دولتی جدید را فراهم میکند، تلاشهایی را آغاز کرد؛ اما ائتلاف دیگری به رهبری نوری مالکی و هادی العامری با این ائتلاف در رقابت هستند. همزمان با مذاکرات گروههای سیاسی عراق برای انتخاب نخستوزیر، وزیر خارجه آمریکا با حیدر العبادی و ایاد علاوی، از رهبران سیاسی این کشور، تلفنی گفتوگو کرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در گفتوگوی تلفنی با حیدر العبادی، نخستوزیر عراق و ایاد علاوی، معاون رئیسجمهور این کشور و رئیس ائتلاف جریانهای سکولار عراق، بر حمایت کشورش از تلاشهای عراق برای تشکیل دولتی ملی و میانهرو و اهمیت حفظ حاکمیت عراق در این زمان حساس تأکید کرده است.