جدال با کارفرمایان بر سر پول و قرارداد
در سال 91 بیش از 237 هزار پرونده شکایت بین کارگران و کارفرمایان در هیئتهای تشخیص و حل اختلاف به ثبت رسید که بیشترین میزان آن با حدود 60 هزار پرونده مربوط به استان تهران و کمترین تعداد نیز با 471 مورد برای کهکیلویه و بویراحمد بود.
کارشناسان میگویند تخلفات دستمزدی و قرارداد کار دو موضوع مهمی است که منجر به اختلاف نظر و شکایت شده و سهم آنها از پروندههایی که در هیئتها باز میشود، بالا است. بررسی عملکرد هیئت های تشخیص و حل اختلاف کارگری و کارفرمایی در سال 91 نشان می دهد مجموعا 490 هیئت در سراسر کشور کار بررسی شکایات و پرونده های کارگری را بر عهده داشته اند که به صورت میانگین در هر استان 16 هیئت فعالیت داشته است. استان های تهران، خوزستان، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی 5 استانی هستند که دارای بیشترین تعداد هیئت تشخیص و استان های قم، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین و چهارمحال و بختیاری نیز 5 استانی هستند که دارای کمترین تعداد هیئت تشخیص هستند. ثبت 237 هزار شکایت کارگری و کارفرمایی بر پایه این گزارش، در سال گذشته تعداد کل دادخواست های واصله در سطح کشور مجموعا 237 هزار و 3 دادخواست بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها 7 هزار و 645 دادخواست است. کمترین تعداد دادخواست واصله هیئت تشخیص مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد با 471 دادخواست و بیشترین آن مربوط به استان تهران با 59 هزار و 476 دادخواست بوده است. در سال 91 با توجه به 490 هیئت تشخیص و تعداد 237 هزار دادخواست واصله در سطح کشور، به طور نسبی برای هر هیئت 484 دادخواست ثبت و به هیئت های تشخیص ارجاع شده است. استان های تهران، البرز، قم، قزوین و مازندران دارای بیشترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت و استان های کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، کرمانشاه، ایلام و زنجان دارای کمترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت هستند. این گزارش حاکی است در صورتی که مقرر باشد هر هیئت تشخیص روزانه به 3 دادخواست رسیدگی کند و روزهای کاری سال 9 را 200 روز کاری در نظر بگیریم، آنگاه تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد 600 دادخواست خواهد بود. همچنین اگر تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد 600 دادخواست در نظر گرفته شود، بنابراین با تقسیم تعداد کل دادخواست های واصله استان به 600 می توان تعداد استاندارد هیئت های تشخیص را برای هر استان در سال 1391 محاسبه کرد. 5 استان پُرشکایت با توجه به حجم دادخواست های سال 91، استان های تهران تعداد 57 هیئت، البرز 8 هیئت و قم 1 هیئت کم داشته اند تا حجم کاری مناسبی در هر هیئت برقرار باشد و برعکس استان گیلان تعداد 15 هیئت، فارس 13 هیئت و کرمانشاه 12 هیئت مازاد داشته که این نشان دهنده کم حجم بودن کار هیئت های این استان ها نسبت به سایر استان ها به ویژه تهران، البرز و قم است. در صورتی که مقرر باشد هر هیئت تشخیص روزانه به 4 دادخواست رسیدگی کند و روزهای کاری سال 1391 را 200 روز کاری در نظر بگیریم، آنگاه تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد 800 دادخواست خواهد بود. بنابراین با تقسیم تعداد کل دادخواست های واصله استان به 800، می توان تعداد استاندارد هیئت های تشخیص را برای هر استان در سال 1391 محاسبه کرد. با توجه به حجم دادخواست های سال 91 فقط استان تهران تعداد 32 هیئت نسبت به استاندارد کم داشته است تا حجم کاری مناسبی در هر هیئت برقرار باشد. در نقطه مقابل، استان های گیلان با تعداد 18 هیئت مازاد، فارس با 17 هیئت مازاد، خوزستان با تعداد 13 هیئت مازاد و خوزستان و خراسان رضوی با تعداد 11 هیئت مازاد مواجه بوده که این نشان دهنده کم حجم بودن کار هیئت های این استان ها نسبت به سایر استان ها به ویژه تهران است. طی سال گذشته تعداد کل هیئت های حل اختلاف در سطح کشور مجموعا 239 هیئت بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها 8 هیئت است و از این تعداد ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان های تهران، آذربایجان شرقی، خوزستان، مازندران و اصفهان 5 استانی هستند که دارای بیشترین تعداد هیئت حل اختلاف و ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان های قم، خراسان شمالی، همدان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد 5 استانی هستند که دارای کمترین تعداد هیئت تشخیص است. دستمزد و قرارداد؛ 2 محل اصلی اختلاف در سال 1391 تعداد کل دادخواست تجدید نظرخواهی در سطح کشور مجموعا 60 هزار و 392 دادخواست بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها 1947 دادخواست است و کمترین تعداد دادخواست واصله هیئت حل اختلاف مربوط به کهگیلویه و بویراحمد با 151 دادخواست و بیشترین آن مربوط به استان تهران با 15 هزار و 572 دادخواست بوده است. بر پایه این گزارش، در سال 91 با توجه به تعداد 239 هیئت حل اختلاف و تعداد 60 هزار و 392 دادخواست تجدید نظرخواهی در سطح کشور، به طور نسبی برای هر هیئت 253 دادخواست ثبت و به هیئت های حل اختلاف ارجاع شده است. طبق بررسی ها استان های تهران، قم، همدان، اصفهان و قزوین دارای بیشترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت و استان های کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، زنجان، کرمانشاه و خراسان جنوبی دارای کمترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت بوده اند. کارشناسان بازار کار و برخی نمایندگان کارگران در هیئت های حل اختلاف و تشخیص می گویند از بیشترین پرونده های مطرح در هیئت ها، مباحث مربوط به دستمزد و قرارداد کاری است. رعایت نکردن قانون در پرداخت دستمزدها، نپرداختن بخشی از دستمزد، حذف اضافه کاری انجام شده، وعده پرداخت، تاخیر چندماهه در پرداخت حقوق و مسائلی از این دست از مهم ترین دلایل شکایت کارگران از کارفرمایان در مبحث دستمزدها است. همچنین رعایت نکردن قانون کار در انعقاد قرارداد همکاری، مجبور کردن متقاضیان کار به امضای قراردادهای سفید و مخدوش، تدوین شرایط یکطرفه در قراردادها و رعایت نکردن منافع کارگران در زمان انعقاد قراردادها در کنار سوء استفاده از کم اطلاعی متقاضیان کار از سوی برخی کارفرمایان در زمان انعقاد قرارداد همکاری نیز در بخش قراردادها از مهم ترین موضوعاتی است که پای کارگران و کارفرمایان را به هیئت های حل اختلاف باز می کند. طی سال گذشته حدود 60 هزار شکایت کارگری در استان تهران به ثبت رسید که بالاترین آمار در بین استان های کشور محسوب می شود. از این تعداد شکایت، پس از رسیدگی اول حدود 16 هزار شکایت منجر به تجدیدنظرخواهی در رای شد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، کهکیلویه و بویراحمد در سال گذشته دارای کمترین تعداد پرونده شکایت کارگری و کارفرمایی به میزان 471 مورد بوده که از این تعداد نیز 151 مورد منجر به تجدیدنظرخواهی در رای اولیه شد.
جدول تعداد دادخواستها و تجدیدنظرخواهی در سال 91
استان | تعداددادخواست | تعدادتجدیدنظرخواهی |
اردبیل | 3621 | 947 |
اصفهان | 19064 | 4867 |
البرز | 10250 | 2971 |
ایلام | 1189 | 563 |
آذربایجان شرقی | 14123 | 3180 |
آذربایجان غربی | 8954 | 1558 |
بوشهر | 2852 | 749 |
تهران | 59476 | 15572 |
چهارمحالوبختیاری | 1178 | 250 |
خراسان جنوبی | 1246 | 337 |
خراسان رضوی | 9852 | 1719 |
خراسان شمالی | 1010 | 218 |
خوزستان | 20351 | 4697 |
زنجان | 1840 | 189 |
سمنان | 3456 | 1334 |
سیستانوبلوچستان | 2452 | 680 |
فارس | 10848 | 1991 |
قزوین | 4418 | 1628 |
قم | 3031 | 835 |
کردستان | 3154 | 556 |
کرمان | 3083 | 1134 |
کرمانشاه | 1978 | 557 |
کهکیلویهوبویراحمد | 471 | 151 |
گلستان | 6243 | 1801 |
گیلان | 6739 | 1946 |
لرستان | 5344 | 1091 |
مازندران | 15324 | 4924 |
مرکزی | 5642 | 1591 |
هرمزگان | 3005 | 447 |
همدان | 3768 | 1174 |
یزد | 3041 | 705 |