ایران از ظرفیت قطر چگونه استفاده می‌کند؟
همزمان با تحریم‌های تعدادی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس علیه دولت قطر، نقش و حضور جمهوری اسلامی ایران در قطر در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و سیاسی بسیار چشمگیر بوده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی دو کشوری بودند که برای نخستین بار دولت قطر را تهدید و برنامه تحریم ها علیه دوحه را آغاز کردند این در حالی است که این اتفاقات با تشویق و چراغ سبز آمریکا برای متشنج کردن منطقه و بخصوص کشورهای همسایه ایران روبرو شد.
بحران روابط سیاسی قطر
در روز ۵ ژوئن ۲۰۱۷ کشورهای عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، بحرین با محوریت ریاض روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع کردند سپس تعداد زیادی از کشورهای عربی از جمله کشورهای لیبی، یمن، سنگال، موریتانی، چاد، کومور، نیجر و گابن از این اقدام پشتیبانی کرده و روابط خود را با قطر قطع کردند.
این نخستین بار نیست که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با قطر وارد تنش جدی می‌شوند. پیرو این چالش تمامی راه‌های زمینی، دریایی و هوایی عربستان و کشورهای همسو با قطر بسته شد.
بحران اقتصادی قطر
با تشدید تحریم ها و بسته شدن مرزهای خشکی و دریایی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با قطر، دوحه تحت فشارهای اقتصادی قرارگرفت که تنها دو کشور همسایه یعنی عمان و ایران فشارهای اقتصادی و بازرگانی علیه قطر را کاهش دادند. ایران به عنوان حامی و همسایه مرز هوایی خود را بر روی پروازهای شرکت‌های هوایی قطر از جمله هواپیمایی قطر بازگذاشت و ارسال مواد غذایی را ترغیب کرد و شرکت هواپیمایی ایران ایر در تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۷ اعلام کرد که ۵ فروند هواپیما حامل مواد غذایی به قطر ارسال شد.
براساس آمار منتشر شده، حجم مبادلات تجاری بین ایران و قطر طی سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۹۰ میلیون دلار بود که در سال ۱۳۹۶ به ۲۰۰ میلیون دلار رسید؛ در هشت ماه نخست سال ۱۳۹۶، ایران ۱۶۶ میلیون دلار کالا و خدمات به قطر صادر و در مقابل، ۱۸ میلیون دلار کالا و خدمات از این کشور عربی وارد کرده است.
قیر نفت، سنگ گچ، گوجه فرنگی، کلینکر، شیر، خامه، هندوانه، سیمان سفید و پسته از جمله مهمترین اقلام صادراتی ایران به قطر در این دوره زمانی بود.
ترکیه رقیب ایران
با تشدید تحریم های کشورهای عربی علیه قطر و بحران اقتصادی، ترکیه با ورود خود به دوحه بخش زیادی از مبادلات تجاری وبازرگانی قطر را بدست گرفت و رقیب اصلی ایران در دوحه شد.
قطر سالانه حدود سه میلیارد دلار واردات مواد غذایی دارد که قبل از قطع روابط با ائتلاف عربی، یک‌سوم آن را مستقیماً از طریق عربستان و امارات تأمین می‌کرد. اما شرایط جدید فرصت مناسبی برای ایران بود تا در بازار قطر حضور موثر پیدا کند و صادرات خود را به این کشور افزایش دهد.
همزمان با حضور ترکیه و افزایش مبادلات تجاری با قطر میزان مبادلات تجاری بین ایران و قطر افزایش محسوسی داشته و ترکیه هر ماه حجم مبادلات تجاری خود را افزایش می دهد و این در حالی است که مسولان ترکیه از افزایش ۵ میلیارد دلاری مبادلات تجاری بین ترکیه و قطر طی سالهای اینده خبر می‌دهند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که جمهوری اسلامی ایران از این فرصت پیش آمده درست استفاده نکرده و ترکیه رقیب ایران طی یکسال گذشته بازار قطر را قبضه کرده و صادرات ترکیه به دوحه هر ماه افزایش چشمگیری دارد.
حال باید دید جمهوری اسلامی ایران از این فرصت های پیش آمده جهت افزایش صادرات کالاهای خود به کشورهای منطقه و بخصوص قطر چگونه استفاده خواهد کرد؟
