احتمال توافق با ایران در بازه زمانی یکساله
سوزان ملونی، کارشناس کهنه کار امور ایران و مشاور پیشین وزارت خارجه آمریکا در خصوص دور بعدی مذاکرات هستهای گفت: خیلی احتمال دارد که ایران و گروه 1+5، در بازه زمانی یکساله به توافق برسند، اما این حتمی نخواهد بود. آنچه که ما در هفته گذشته شاهد آن بودیم، یک آغاز سازنده و مهم برای مذاکرات بود.
مذاکرات هستهای ایران بیش از یک دهه است که ادامه دارد و از سال 2006، نیز آمریکا به این مذاکرات ملحق شده است. اما در این مدت، هیچگاه روند مذاکرات مانند نشست دو روزه ژنو نبوده است. مذاکراتی جدی که روی جزئیات تمرکز داشت. سوزان ملونی درخصوص غنیسازی از سوی ایران گفت: جامعه بینالمللی به دنبال محدودیتهای کمی و کیفی در برنامههای غنیسازی ایران است. شورای امنیت قطعنامههایی را تصویب کرده که به تعلیق غنیسازی در ایران اشاره دارد. البته برخی معتقدند که شاید دیگر دستیابی به هدف تعلیق غنیسازی در ایران و فعالیتهای مرتبط با آن، عملی نباشد. با این حال نگرانیهایی در مورد تولید اورانیوم غنی شده در ایران با خلوص 20 درصد و کاربرد تسلیحاتی این مواد وجود دارد. این نقطهای است که آمریکا و شرکایش روی آن متمرکز شده و سالها است که برای ترغیب تهران به تعلیق غنیسازی تلاش میکنند. برخی گزارشها از ژنو حاکی از آن است که ایران برای تعلیق غنیسازی برای بازه زمانی 6 ماهه آمادگی دارد. از سوی دیگر تهران در مورد ذخایر اورانیوم غنی شده خود محتاط است. در ماههای اخیر، ایران همواره سطح این ذخایر را پایینتر از خط قرمز مورد ادعای اسرائیل قرار داده است. این زمینهای است که میتوان در آن انتظار پیشرفت داشت. مساله بزرگتر، نگرانیها در بخشهای فنی است که با توجه به توسعه هستهای ایران در سالهای اخیر، افزایش یافته است. به طور مشخص، توسعه سانتریفیوژها و رآکتور آب سنگین اراک که سال آینده به بهرهبرداری میرسد. به عقیده من این دو موضوعی است که جامعه بینالمللی درصدد رفع نگرانیها در مورد آن است. کارشناس امور ایران در خصوص پروتکل الحاقی اظهار کرد: این شکلی از شفافیت مضاعف است که در سالهای گذشته همواره مورد توجه بود. ایرانیان در دوره ریاستجمهوری روحانی با اجرای این پروتکل موافقت کردند. اما مجلس شورای اسلامی با آن مخالفت کرد. اکنون نیز اخباری در مورد تمایل دولت روحانی به پذیرش این پروتکل شنیده میشود، اما مشخص نیست که رای مجلس به آن چه باشد. از سوی دیگر برای حل مساله هستهای ایران، تنها افزایش سطح نظارتها کافی نیست. ما میخواهیم شفافیت و همکاری بیشتر ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را شاهد باشیم. اما من بر این باورم که مهمترین دغدغه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، کاهش شمار سانتریفیوژها و گستره غنیسازی در ایران است. ملونی درباره چشمانداز مذاکرات در 6 ماه آینده نیز افزود: پیشبینی در مورد ایران خیلی خطرناک است. اما من خیلی خوشبین هستم. ایران لحن جدیدی را به کار گرفته و باید به خاطر داشته باشیم که این تازه آغاز راه است.