نخستین زنی که رهبر ارکستر ملی ایران شد +تصاویر
۸ شهریور ماه ۱۳۹۷ برای نخستین‌بار در تاریخ برگزاری موسیقی ارکسترال ایران، قرار است چوب رهبری ارکستر ملی ایران در دست یک بانوی موسیقیدان ایرانی قرار بگیرد؛ نزهت امیری.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، او در این سال‌ها تجربه حضور در ارکسترهایی چون ارکستر مضرابی حسین دهلوی و نغمه باران را داشته است. نزهت امیری موسیقیدانی است که سال‌ها عمرش را وقف کار در زمینه آموزش و پژوهش موسیقی کرده است. او به همشهری می‌گوید جای خالی آموزش و برنامه‌ریزی در همه حوزه‌های موسیقی دیده می‌شود و به سبب حضور برخی افراد که با موسیقی میانه خوبی نداشته و ندارند، فرهنگسازی در این زمینه صورت نگرفته است. هر چند عده‌ای از مدیران هم هستند که دلسوزانه برای اعتلای موسیقی و ماندگار‌شدن آن تلاش می‌کنند.
حضورم تصادفی است
نزهت امیری، حضورش در ارکستر ملی را تصادفی می‌داند و به همشهری می‌گوید: «تقریبا به‌طور تصادفی برای رهبری ارکستر انتخاب شدم. یک روز برای انجام کاری به تالار وحدت رفته بودم که مدیران محترم دفتر موسیقی و بنیاد رودکی که رهبری مرا در سال گذشته دیده بودند، با برخوردی بسیار مسئولانه و قابل تقدیر، پیشنهاد رهبری ارکستر ملی یا سمفونیک را دادند. من ارکستر ملی ایران را انتخاب کردم».
این موسیقیدان یادآور می‌شود: «در زمینه رهبری ارکستر ملی ایران نخستین زن هستم و تا این زمان هیچ زن دیگری این مسئولیت را بر عهده نداشته است. البته متأسفانه در تاریخ موسیقی ایران ما هرگز رهبر ارکستر زن نداشته‌ایم. ایکاش سازوکار به‌گونه‌ای بود که زنان و مردان هنرمند زیادی می‌توانستند آموزش ببینند و این‌کار را انجام دهند. به‌طور حتم استعدادهای زیادی وجود دارند و با زمینه‌سازی آموزشی می‌توان در همه زمینه‌های موسیقی کارهای زیادی انجام داد.»
در حوزه موسیقی بلاتکلیفیم
استاد امیری در ادامه به لزوم فرهنگسازی از سوی مسئولان در زمینه موسیقی اشاره کرده و عنوان می‌کند: «حضور هنرمندان زن و مرد در ارکستر‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد و معتقدم نباید در این زمینه تفکیک جنسیتی داشت. گویا از نظر فرهنگی همه‌‌چیز رها شده است.
در حوزه موسیقی باید به‌گونه‌ای باشیم که برای ۱۰سال آینده برنامه‌ریزی‌های لازم را در زمینه ارکستر ملی و سمفونیک داشته باشیم، اما به‌دلیل مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، با وجود تمایل انسان‌هایی متعهد و خدمتگزار، امکان آینده‌نگری و برنامه‌ریزی هم وجود ندارد. هنوز در این حوزه بلاتکلیف هستیم. البته در این میان نیز مدیران دلسوزی بوده‌اند که هر کاری از دستشان برآمده انجام داده‌اند اما نکته این است که موسیقی به‌لحاظ فرهنگی از سوی برخی پذیرفته نشده و این مشکلات سیاستگذاری در مقیاس کشوری را تشدید‌می‌کند.»
پاسداشتی از بزرگان موسیقی
نزهت امیری درباره علت انتخاب ارکستر ملی می‌گوید: «دوست داشتم به پاسداشت زحمات هنرمندان بزرگ میهنم، رهبری را با آثار آهنگسازان ایرانی شروع کنم. به من گفته بودند هر ارکستری را می‌توانم انتخاب کنم، اگر نیاز باشد برای اجرای رپرتوارم نوازندگان و سازهایی را به‌عنوان مهمان به ارکستر اضافه می‌کنند؛ یعنی من می‌توانستم ارکستر سمفونیک را انتخاب کنم که در آن صورت سازهای ایرانی باید به ارکستر اضافه می‌شد، اما احساس کردم باید با ارکستر ملی ایران این قطعات اجرا شود. امیدوار هستم در سال‌های آینده آثار دیگری را با ارکستر سمفونیک روی صحنه ببرم.»
او می‌افزاید: «اجرای رپرتواری که می‌خواهم در کنسرت پیش رو اجرا کنم، جزو آرزوهای همیشگی من بود. زمانی که موسیقی را آغاز کردم، دوست داشتم آثار آهنگسازانی مانند حشمت سنجری، مرتضی حنانه، حسین دهلوی و آثاری از این دست را که از نظر نگارش، موسیقی و پیچیدگی فنی دارای ویژگی‌های خاصی هستند، اجرا کنم. بسیاری از این بزرگان موسیقی ما دیگر در میان ما نیستند. ایکاش حمایت‌های مادی و معنوی وجود داشت تا نام و یاد بزرگان موسیقی‌مان همواره در خاطره‌ها می‌ماند. تصمیم گرفتم با اجرای این آثار از بزرگان موسیقی کشورم تقدیر کنم.»
نزهت امیری قرار است در این اجرا قطعات کنسرتینو برای سنتور و ارکستر، کنج مناجات، سربداران، بیژن و منیژه، ماهور برای ویولن و ارکستر، سرود گل، هزار‌دستان، اسمر و رقص دایره را اجرا کند.
اسارت کتاب‌های موسیقی کودکان در کامپیوتر شخصی
امیری که سال‌هاست در زمینه موسیقی کودکان کار می‌کند، درباره فعالیت‌های خود می‌گوید: «زمانی که روی صحنه نبودم یا ارکستری را رهبری نمی‌کردم، تمام وقتم را روی موسیقی کودکان کار می‌کردم. در هر فرصتی می‌خوانم و برای کودکان می‌نویسم. بیشتر زمان را برای پژوهش و آموزش در این زمینه می‌گذارم. از این کار لذت می‌برم.»
استاد امیری از اواخر دهه60، نزدیک به 20سال است که روی متد آموزشی موسیقی کودکان کار می‌کند. او کتاب‌های زیادی در این زمینه نوشته است؛ کتاب‌هایی که به‌گفته خودش به‌دلیل نبود حامی و اسپانسر در کامپیوتر شخصی‌اش اسیر شده‌اند. او ادامه می‌دهد: «بیشتر این کتاب‌های آموزشی در حال ویرایش نهایی است و بیشتر از 2سال است که روی تصویرگری آن وقت گذاشته‌ایم. در این آثار آموزشی، متدهای ساده برای آموزش موسیقی از صفر تا 100نوشته شده است. این مجموعه 5جلدی ابتدا 7مجلد بود و بعد آن را 5مجلد کردم، 3 مجلد اول به نام «سرمشق‌های موسیقی» است و 2مجلد دیگر هم «آموزش فلوت ریکوردر» هستند.»
این معلم موسیقی، کتاب‌های «ترانه‌های کودک»، «آموزش موسیقی برای مهد‌کودک‌ها» و... را نیز تدوین کرده است.
او می‌گوید: «این کتاب‌های آموزشی را سال‌هاست به پایان برده‌ام. همه این آثار منتظر چاپ هستند. اما چاپ آثار آنقدر طولانی شده که هر سال تغییراتی را در کتاب‌ها به‌وجود می‌آورم و آنها را به‌روز می‌کنم.» امیری همچنین می‌گوید: «یکی از آرزوهایم این است که برای همه سازهای ایرانی کتاب بنویسم. در همه‌جای دنیا برای ساز‌هایشان می‌نویسند و امیدوارم این کار را برای سازهای ایرانی انجام دهم. کتاب ساز «قانون» را نوشتم، کتاب‌های تمرین اجرای «ویولن‌سل» را نوشتم و ادامه می‌دهم. من عاشق کودکان هستم، در کنار کودکان لذت می‌برم.»
وی می‌افزاید: «تنها مشکل من همیشه و همیشه اسپانسر و حامی خوشفکر بوده که بیاید و کمک کند تا این آثار منتشر شوند؛ هرچند برخی از این آثار به‌صورت جزوه در آموزشگاه خودم تدریس می‌شوند. این کار آنقدر وسیع است که به حمایت‌های زیادی نیازمند است. سازمان‌ها و نهادهایی چون شهرداری می‌توانند در این زمینه کمک کنند. معتقدم که آموزش موسیقی از سن کودکی می‌تواند گره بسیاری از مشکلات فرهنگی و اجتماعی را باز کند، اگر بتوانیم بچه‌ها را با علم هنر و حس زیبای موسیقی پرورش دهیم، قول می‌دهم این افراد در بزرگی جذب مسائل منفی و ناهنجاری‌های اجتماعی نشوند».
شرح حال
نزهت امیری متولد۱۳۳۹ و اهل کهگیلویه و بویراحمد است. از این موسیقیدان 58ساله، به‌عنوان تنها رهبر ارکستر زن ایرانی ساکن ایران و نخستین بانوی ایرانی در زمینه رهبری ارکستر نام برده می‌شود. امیری بعد از پیروزی انقلاب و در دهه60 دروس دانشگاهی موسیقی را پیش از ورود به دانشگاه نزد استادان موسیقی به پایان رساند. او در سال۱۳۸۲ در مقطع کارشناسی ارشد رشته آهنگسازی فارغ‌التحصیل شد. استاد امیری علاوه بر آهنگسازی و رهبری ارکستر در زمینه موسیقی کودکان نیز فعالیت دارد و در این زمینه کارهای پژوهشی و آموزشی زیادی انجام داده است.
