توسعه ایرلاینها با گرانی قیمتها
هفته گذشته بانک مرکزی در بخشنامهای به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که با اجرای سیاستهای جدید ارز و بسته دوم ارزی دولت شرکتهای هوایی ملزم هستند که ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد و بر اساس نرخهای سامانه نظارت ارز (سنا) تأمین کنند و ارز دولتی (4200 تومانی) از این پس به ایرلاینها تعلق نمیگیرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، این تصمیمگیری باعث شده نرخهای بلیت بویژه بلیت پروازهای خارجی طی چند روز تقریباً دو برابر شود و ایرلاینها اعلام کردهاند که تعیین بهای بلیت بر پایه نرخهای اعلامی سامانه سنا، افزایش قیمت را اجتنابناپذیر کرده است. قبل از این تصمیمگیری، شرکتهایی هوایی از تخصیص نیافتن ارز دولتی به آنها در بیش از یک ماه گذشته گله کرده بودند. با افزایش قیمت ارز و اجرای بسته نخست ارزی، ایرلاینها ارز 4200 تومانی دریافت میکردند اما در یک ماه گذشته با تأمین نشدن ارز دولتی مشکلات جدی برای آنها ایجاد شد تا اینکه دولت اعلام کرد شرکتهای هوایی دیگر مشمول دریافت ارز دولتی نمیشوند.
سازمان هواپیمایی مجری برنامه دولت است
مقصود اسعدی سامانی رئیس انجمن شرکتهای هوایی در موضعگیری در خصوص بخشنامه جدید تأمین ارز ایرلاینها اظهار کرده که در حال رایزنی و مکاتبه با مراجع ذیربط برای استفاده شرکتهای هواپیمایی از ارز با نرخ دولتی هستیم. اما رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص بالا رفتن قیمتها با قطع ارز دولتی ایرلاینها گفت که این سازمان موظف است تکالیف دولت را اجرا کند.بعد از آنکه بانک مرکزی بخشنامه تأمین ارز ایرلاینها از سامانه ارزی سنا را به سازمان ابلاغ کرد ما نیز آن را برای اجرا به تمام شرکتها ارجاع دادیم. جعفرزاده افزود: البته سازمان هواپیمایی موظف است هم مشکلات خدمات گیرندگان و هم مشکلات و خواستههای خدمات دهندگان صنعت هوایی را پیگیری کند و در صورت لزوم برای حل مشکلات با مقامات گفتوگو میکند. او در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان هواپیمایی برای تخصیص ارز 4200 تومانی به شرکتهای هوایی ،درخواستی به دولت ارائه داده یا خیر گفت که این سازمان هیچ درخواستی در این مورد به دولت ارائه نکرده است. جعفرزاده گفت: انجمن شرکتهای هوایی اعلام کرده که با نرخ اعلام شده قیمت بلیت افزایش مییابد و نظرات خود را در این خصوص به سازمان انتقال داده و ما نیز آن را پیگیری میکنیم. البته با اجرای تصمیم جدید ارزی در برخی خبرها بود که شرکتهایی از متقاضیان درخواست پرداخت ارز به جای ریال برای پرداخت نرخ بلیت را داشتهاند که سازمان هواپیمایی آن را غیرقانونی اعلام کرد و با هر ارائهکنندهای که بلیت را با ارز و نه به ریال بفروشد برخورد قانونی میشود.
افزایش قیمت پروازهای خارجی ، قیمت داخلیها فعلاً ثابت ماند
گزارشهای میدانی نشان میدهد که قیمت تمام پروازهای خارجی در چند روز گذشته افزایش داشته و در برخی پروازها این افزایش قیمت به دو برابر هم رسیده است. به گفته دبیر انجمن شرکتهای هوایی نرخ دلار در سامانه سنا حدود 9200 تومان است، در صورتی که با این نرخ، ارز ایرلاینها تأمین شود قطعاً شاهد تغییر قیمت پروازهای داخلی خواهیم بود.
وی با بیان اینکه میزان افزایش قیمت پروازهای خارجی نیز حدود 100 درصد یعنی دو برابر خواهد شد، گفت: فعلاً نرخ پروازهای داخلی افزایش نیافته و در حال رایزنی و مکاتبه با مراجع ذیربط برای استفاده شرکتهای هواپیمایی از ارز با نرخ دولتی هستیم.
افزایش قیمت فرصتی برای توسعه ایرلاینها
با وجود اینکه شرکتهای هوایی از افزایش نرخها گلهمند هستند و این افزایش قطعاً کاهش سفرهای هوایی بخصوص سفرهای خارجی را در پی خواهد داشت اما علیرضا منظری کارشناس صنعت هوایی با قبول این موضوع که گران شدن نرخ بلیت ممکن است به کاهش مسافر و ایجاد مشکلاتی برای ایرلاینها بینجامد میگوید که اما در بلند مدت این اقدام میتواند به توسعه ایرلاینها منجر شود. منظری میگوید با توجه به شرایط اقتصادی افزایش قیمت قطعاً موجب کاهش مسافران هوایی میشود چون در مقابل این افزایش قیمت ما افزایش درآمد عمومی را نداریم پس تقاضا کاهش مییابد. پس شرکتهایی که میخواهند در بازار هوایی بمانند باید برنامهریزیهای قبلی خود را تغییر دهند. مثلاً اگر قرار بوده هواپیمای جدید بخرند آن را با هواپیمایی قدیمی جایگزین کنند و هواپیمای جدید را بدون جایگزین کردن نیاورند.
او تأکید دارد که هر تغییر و تحولی به زمان نیاز دارد تا شرایط به حالت عادی برگردد. وقتی قیمتها یکشبه دوبرابر میشود تقریباً نزدیک به 2 سال زمان نیاز است تا شرایط برای ایرلاینها پایدار و نرمال شود. اما با وجود همه مشکلات ،صنعت هوایی نیاز داشت تا وابستگی به ارز را کاهش دهد.تصمیم جدید شاید کمک کند تا شرکتها ساختار داخلی خود را تغییر دهند.
منظری میافزاید با گران شدن نرخ بلیت قطعاً اقشار متوسط و ضعیف و مناطقی که درآمد مردم در آن کمتر است دسترسی به سفرهوایی را از دست میدهند که دولت برای اجرای عدالت اجتماعی باید کمک هزینه سفر و یارانه سفر پرداخت کند. اما در هر حال این اتفاق باید در صنعت هوایی میافتاد. اگر اجرای آن طبیعی بود و نه یکباره در زمان کوتاهتر و مناسبی میتوانست ساختار شرکتهای هوایی را متحول کند اما چون صنعت بهدنبال آن نبود و تصمیمگیری سریعی رخ داده حاشیههای خود را هم دارد.
بهگفته منظری حدود 80 درصد هزینه شرکتهای داخلی با احتساب خرید هواپیما به ارز وابسته است که با افزایش قیمت دلار مردم باید این افزایش را با قیمت بلیت متقبل شوند. در سفر خارجی هم بدون احتساب بلیت، هزینه هر مسافر برای یک هفته سفر حدود 8 هزار دلار است و در حال حاضر هم قیمت بلیت طولانیترین سفر خارجی 2200 دلار است که تمام این هزینهها با توجه به افزایش نرخ ارز بالا میرود. پس شرکتها باید بتدریج به این سمت بروند که هزینههای ارزی خود را کم کنند و ساختار مدیریتی خود را برای مطابقت با شرایط جدید تغییر دهند.
با توجه به اینکه توسعه صنعت هوایی در چند سال اخیر یکی از اهداف دولت بوده و تلاش دولت افزایش پروازها از آسمان ایران و استفاده مردم از توان هوایی داخلی برای انجام سفرها بوده است و گران شدن نرخ بلیت و قیمتها خارج از توان مردم است که میتواند این هدف را تحت شعاع قرار دهد. کارشناسان معتقدند دولت با ارائه راهکارهای جدید باید تلاش کند بازار سفر هوایی دچار خدشه نشود.