مهاجرت در کشور ما به فرهنگ تبدیل شده است؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، رسول صادقی، درباره مهاجرت که کم کم در حال تبدیل به یک فرهنگ است، اظهار کرد: مسوولان باید بحث مهاجرت را جدی بگیرند زیرا مسئله سرمایه انسانی در میان است و بخش قابل توجهی از این سرمایه نیروی جوان و تحصیل‌کرده کشور ما هستند که عمدتا از ایران مهاجرت می‌کنند یا این موضوع را در برنامه زندگی‌شان قرار داده‌اند. زمانی که این موضوع تبدیل به موج و جریان شود، بحث فرهنگ مهاجرت اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: مدتی پیش یکی از دوستان من که مدرس زبان در یکی از مؤسسه‌ها است، اظهار می‌کرد این روزها نسبت به گذشته سرش شلوغ‌تر شده، زیرا همه به فکر رفتن هستند و او باید شب و روز به شکل خصوصی و غیر خصوصی زبان انگلیسی تدریس ‌کند. این موضوع نشان می‌دهد تمایل به مهاجرت افزایش پیدا کرده و تبدیل به اقدام شده است.

این جمعیت شناس با بیان اینکه آمار و اطلاعات دقیقی از موج جدید مهاجرت‌ها وجود ندارد، اعلام کرد: اما آنچه در اطراف می‌بینیم بیانگر آن است که در چند ماه اخیر بسیاری از مردم به ویژه جوانان تحصیل کرده به مهاجرت تمایل پیدا کرده‌اند.  البته پیش از این نیز بر اساس پیمایش‌های ملی که انجام شده بود، تمایل بالای مردم به ویژه جوانان را به مهاجرت نشان می‌داد.

صادقی با بیان اینکه این تمایل نیز تحت تاثیر یکسری شرایط قرار می‌گیرد، افزود: مردم بر اساس تاثیرات حال حاضر تصمیم می‌گیرند که برنامه مهاجرت خود را به اقدام تبدیل کنند. با توجه به شرایط اقتصادی، بحث بیکاری و احساس نا امنی که افراد دارند، بسیاری نمی‌توانند برای فردای خود برنامه ریزی کنند زیرا نمی‌دانند قرار است چه اتفاقی در کشور بیفتد. این موضوع‌ها تمایلاتی که مردم برای مهاجرت داشته‌اند را از بالقوه به بالفعل تبدیل می‌کند.

او اظهار کرد: برخی از دانشجویان من که تا چند وقت پیش برنامه‌ای برای مهاجرت نداشتند حالا شروع به خواندن زبان و گرفتن مدرک در این زمینه کرده‌اند. متاسفانه مجموعه شرایطی که اتفاق افتاده، چنین وضعیتی در جامعه ایجاد کرده است. هر چند که مهاجرت می‌تواند برای افراد یک فرصت باشد تا به دنبال شرایط بهتر زندگی باشند و قابلیت‌ها و پتانسیل‌های خود را نشان دهند و پیشرفت کنند.

این مدرس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گفت: اگر افرادی که مهاجرت می‌کنند احساس تعلق اجتماعی بالایی به جامعه خود داشته باشند، می‌توانند بعد از مهاجرت، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی را که کسب می‌کنند، به جامعه خود نیز برگردانند. مهاجرت ایرانیان از نوع مهاجرت‌های بی بازگشت یا با بازگشت کم است و درصد افرادی که بر می‌گردند بسیار پایین است به همین دلیل ما به خوبی نتوانستیم از فرصت‌ مهاجرهای بین المللی خودمان استفاده کنیم.

صادقی ادامه داد: اما برخی از کشورها از جمله چین و هند که درگیر موج‌های مهاجرتی بودند از چنین ظرفیت‌هایی استفاده کردند و زمینه‌های بازگشت و هم چرخش نخبگان خود را فراهم کردند و به توسعه رسیدند. اما تمایل بازگشت ایرانی‌هایی که مهاجرت می‌کنند به کشور خودشان بسیار پایین است.

این جمعیت‌شناس با بیان اینکه البته با وجود مسائل و مشکلات اقتصادی بسیاری که در سطح کشور وجود دارد، زندگی در جریان است، اضافه کرد: شبکه‌های اجتماعی بار منفی بسیاری در این زمینه منتقل می‌کنند که موجب شده امید اجتماعی بیش از پیش پایین بیاید و از طرف دیگر شاهد کاهش اعتماد اجتماعی باشیم. در چنین شرایطی تعلقات فرهنگی- اجتماعی نسل جدید در خانواده که وطن در آن معنی پیدا می‌کند کاهش پیدا می‌کند.