مهمترین گلوگاه‌های جهان برای تجارت نفت کدامند؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، عربستان سعودی پس از اینکه شرکت آرامکو از حمله حوثی‌های یمن به دو نفتکش سعودی خبر داد، حمل نفت از طریق تنگه باب المندب را موقتا متوقف کرد. دو نفتکش مورد بحث از نوع VLCC بوده و هر یک حامل یک میلیون بشکه نفت بودند. یکی از این نفتکش‌ها متحمل خسارت جزئی شد. حوثی‌ها اعلام کردند از قابلیت دریایی برای هدف قرار دادن بنادر سعودی و سایر اهداف در دریای سرخ برخوردار هستند.

وزارت انرژی عربستان در واکنش به این واقعه، صادرات نفت از طریق این تنگه را متوقف کرد. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی اعلام کرد عربستان سعودی حمل نفت از طریق باب المندب را به طور موقت و تا زمانی که وضعیت روشن‌تر شده و عبور دریایی از طریق این تنگه ایمن باشد، متوقف می‌کند. شرکت نفتکش کویت نیز اعلام کرد ممکن است حمل نفت از طریق این آبراه را متوقف کند.

ریسک ناگهانی در این آبراه، قیمت نفت جهانی را بالا برد با این حال اختلالات جدی در عرضه نفت ایجاد نشد.

حدود دو سوم از تجارت نفت جهان از طریق مسیرهای دریایی انجام می‌گیرد. پایگاه خبری اویل پرایس در گزارشی به بررسی مهمترین گلوگاه‌های آبی جهان برای تجارت نفت پرداخته است که عبارتند از:

۱- تنگه هرمز

بنا بر آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، این تنگه مهم در جهان شاهد عبور حدود ۱۹ میلیون بشکه در روز نفت است. تنگه هرمز در باریک‌ترین بخش خود حدود ۳۳ کیلومتر وسعت دارد. صادرات نفت عراق، ایران، کویت، بحرین، قطر (شامل حجم بزرگ صادرات LNG)، امارات متحده عربی و عربستان سعودی از این تنگه عبور می‌کند.

۲- تنگه مالاکا

دومین تنگه مهم از نظر حجم تجارت نفت، تنگه مالاکا بین اندونزی و مالزی است که شاهد عبور ۱۶ میلیون بشکه در روز نفت در سال ۲۰۱۶ بود. این تنگه که اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به یکدیگر متصل می‌کند، در باریک‌ترین بخش خود تنها ۲.۷ کیلومتر وسعت دارد و به این ترتیب یک مسیر محدود طبیعی ایجاد می‌کند که در آن امکان برخورد کشتی‌ها، به گل نشستن یا نشت آلودگی نفتی وجود دارد. چین که بزرگترین واردکننده نفت در جهان است، منافع استراتژیکی در عبور بدون مانع نفتکش‌ها از این تنگه دارد.

۳- کانال سوئز و خط لوله سومد (SUMED)

کانال سوئز واقع در مصر یک تنگه مهم دیگر است. این تنگه به همراه خط لوله سومد که کانال را دور زده و مدیترانه را به دریای سرخ متصل می‌کند، دو مسیر برای انتقال حدود ۹ درصد از نفت دریابرد جهان (معادل ۵.۵ میلیون بشکه در روز) به حساب می‌آیند. عمده این نفت از خاورمیانه به سوی شمال به مقصد اروپا می‌رود. کانال سوئز نمی‌تواند پذیرای کشتی‌های بزرگ نفت از نوع ULCC باشد  تنها می‌تواند کشتی‌های VLCC که ظرفیت آنها به طور کامل پر نشده است را قبول کند. به این ترتیب کشتی‌های VLCC می‌توانند بخشی از محموله خود را در خط لوله سومد تخلیه کنند و سپس کشتی سبک‌تر از این کانال عبور کرده و نفت را در بخش دیگر خط لوله در دریای مدیترانه بارگیری می‌کند. خط لوله سومد ظرفیت انتقال ۲.۳۴ میلیون بشکه در روز نفت را دارد و به نوعی هر گونه اختلال در کانال سوئز را می‌تواند جبران کند.

۴- باب المندب

تنگه باب المندب یک مسیر باریک بین شاخ آفریقا و خاورمیانه (بین جیبوتی و یمن) است. این تنگه دریای سرخ و خلیج عدن را به یکدیگر متصل می‌کند و به طور کلی متصل‌کننده مدیترانه و اقیانوس هند است. این تنگه در سال ۲۰۱۶ شاهد عبور کمتر از ۵ میلیون بشکه در روز نفت بود اما اهمیتش به دو دلیل افزایش یافته است. نخست اینکه عمده نفتی که از طریق کانال سوئز و خط لوله سومد عبور می‌کند، باید از طریق باب المندب بگذرد بنابراین نفتکش‌ها موانع متعددی در این مسیر خاورمیانه به سوی اروپا دارند. دومین دلیل این است که در مقطع کنونی در نزدیکی جنگ در یمن است.