ردپای روسی در برگزیت
سرمایهداری بریتانیایی تازهترین سرنخی است که رسانهها از مداخله روسیه در رفراندوم تعیین سرنوشت بریتانیا در اتحادیه اروپا به آن دست یافتهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، «آرون بنکس» سرمایهداری است که از کمپین خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا حمایت مالی میکرد و بهتازگی فاش شده که هشت ماه قبل از رفراندوم جولای 2016، ناهاری ششساعته با سفیر روسیه در لندن صرف کرده است. همسر بنکس که در روسیه متولد شده و نمره پلاک ماشین او که مخفف نام سرویس اطلاعات داخلی بریتانیا (MI5) بر آن درج شده، از دیگر موضوعاتی است که توجه رسانهها را به خود جلب کرده. بنکس بارها در مواجهه با خبرنگاران در پاسخ به سؤالاتی در مورد رابطه با کرملین جز لبخند پاسخی نداده است.
اسنادی که به تازگی از ایمیلهای بنکس افشا شده نشان میدهد که او و نزدیکترین مشاورش رابطهای نزدیکتر از آنچه ادعا کرده بودند با دیپلماتهای روسی داشتند. در شرایطی که این سرمایهدار بریتانیایی بیش از هشت میلیون پوند در کمپین خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا هزینه میکرد (و این خروج دقیقا همان چیزی بود که حکومت روسیه میخواست)، ارتباطهای بنکس با سفارت روسیه در لندن هم به ایجاد حداقل سه فرصت سرمایهگذاری سودآور برای او در معادن طلا و الماس تحت مالکیت روسیه انجامید. اینگونه مباحث و مذاکرات تجاری پیش از این نه از سوی بنکس و نه از سوی روسیه علنی نشده بود و حال با افشای آن این سؤال ایجاد شده که مسکو دیگر چه مزایا و هدایایی به حامیان اثرگذار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) پرداخت کرده است. در لندن مقامهای امنیتی به دنبال این هستند تا به جزئیات بیشتری از رابطه نزدیک مسکو با شهروندان بریتانیایی حامی خروج این کشور از اتحادیه اروپا دست یابند. تقریبا روندی مشابه نیز در واشنگتن در جریان است و تحقیقات در مورد رابطه و همکاری ترامپ و اطرافیانش با مقامهای روسیه در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده در سال 2016 با گذشت بیش از یک سال از آغاز ریاستجمهوری ترامپ همچنان ادامه دارد. در تحقیقاتی که در واشنگتن و زیر نظر رابرت مولر و دموکراتهای کمیته اطلاعاتی کنگره در جریان است، بخشی از ارتباطات بنکس با دیپلماتهای روسی، از جمله توافق بر سر معادن روسی توجه بازرسان را برانگیخته است و با پیگیریهای بیشتر، به اطلاعاتی از رابطه بنکس با ترامپ نیز دست یافتهاند. در 12 نوامبر 2016 و چهار روز پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، بنکس با رئیسجمهور منتخب ایالات متحده در برج ترامپ دیدار کرد و در بازگشت به لندن، در دیدار با سفیر روسیه در بریتانیا جزئیات گفتوگوی خود با ترامپ را در اختیار دیپلمات ارشد روسی قرار داد. بنکس و سفیر روسیه در لندن در این دیدار نقش جف سشنز را که آن زمان سناتور بود و از اعضای کلیدی کمپین انتخاباتی ترامپ به شمار میرفت، در دولت آینده ترامپ مورد بررسی قرار دادند. سشنز اکنون وزیر دادگستری آمریکاست. آدام شیف، عضو ارشد دموکراتها در کمیته اطلاعاتی کنگره، میگوید: «رابطهای موازی و غیرقابلانکار میان دخالت روسیه در رفراندوم خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و مداخله این کشور در کمپین انتخاباتی ترامپ قابل مشاهده است. ظاهرا روسها معادن طلا و الماس و مشوقهای مالی و تجاری متعددی را برای پیشبرد کمپین حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ارائه کردهاند». بر اساس بخشی از مکاتبات بنکس که اخیرا در رسانههای بریتانیایی و آمریکایی منتشر شده، ارتباط مداخلههای مسکو در دو رأیگیری مهم بریتانیا و آمریکا غیرقابلانکار است. بر اساس این مکاتبات، بنکس قبل از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا هم با ترامپ و کمپین انتخاباتیاش در ارتباط بود. آغاز ارتباط او با روسها هم سپتامبر 2015 و در جریان کنفرانسی بود که حامیان برگزیت در حزب استقلال بریتانیا ترتیب داده بودند. بنکس در ابتدای ماه ژوئن برای ادای شهادت در مورد رابطهاش با روسیه در برابر اعضای کمیتهای از پارلمان بریتانیا حضور یافت. او تأیید کرد که سه ملاقات با الکساندر یاکوونکو، سفیر روسیه در بریتانیا، داشته است. او همچنین تأیید کرد که سفیر روسیه پیشنهاد سرمایهگذاری در شش معدن طلای روسیه را مطرح کرده بود که در نهایت توافقی میان دو طرف صورت نگرفت. بنکس در این شهادتها هیچ اشارهای به دو فرصت دیگر سودآور ارائهشده از سوی روسها نکرد. با پیگیری ارتباطات ایمیلی این سرمایهدار و مقامهای روس مشخص شد که مشارکت با شرکت حفاری دولتی «آل روسا» برای سرمایهگذاری در معادن الماس و نیز شراکت با یک الیگارش روس در معدن طلا، واقع در کوناکری گینه، دو مشوقی بوده که بنکس در شهادتهای خود آنها را پنهان کرده است.
او به تازگی در گفتوگویی تأیید کرد که این دو پیشنهاد نیز در دیدارش با روسها مطرح شد، اما در حد یک پیشنهاد باقی ماند و اقدام دیگری از سوی طرفین صورت نگرفت. بنکس حمایت خود از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را هم کاملا بیارتباط با ارتباطاتش با سفیر روسیه و عقیدهای سابقهدار میداند. به گفته بنکس، زیروروکردن ایمیلهایش از سوی نهادهای امنیتی نیز نشان میدهد که هیچ معاملهای با روسها انجام نداده است، اما دمین کالینز، رئیس کمیته پارلمانی بریتانیا که در مورد مداخله روسیه از طریق انتشار اطلاعات غلط در رفراندوم سال 2016 تحقیق میکند، عقیده دیگری دارد. کالینز میگوید: «درباره اهداف روسها برای برقراری ارتباط با بنکس یا دیگر افراد، تردیدهای زیادی وجود دارد. سؤال اساسی این است که چرا روسها چنین پیشنهاداتی به بنکس دادهاند. روشن است که بنکس همان فرد موردنظر روسها بوده تا با او مذاکره و توافق کنند و بنکس هم تمایل داشته تا جزئیات مهمی از رابطه خود با روسها را پنهان نگه دارد».
بنکس تا قبل از کمپین خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چهرهای تقریبا گمنام به شمار میآمد، اما ایفای نقش پررنگ در این کمپین و انتشار جزوهای با عنوان «بچههای بد برگزیت»، نامش را بر سر زبانها انداخت. با وجود اینکه بنکس در اظهارات بعدی خود عدم صداقت و پنهانکاری در جلسه ادای شهادت را تأیید کرد، اما مواردی را که کتمان کرده بیاهمیت میداند و میگوید: «بسیار بعید است که روسها با انگیزههایی جز تجارت و شراکت، قصد نزدیکشدن به من را داشته باشند. اینکه پیشنهادهای ارائهشده طعمههایی برای جذب من در اقداماتی با نیت دخالت و خرابکاری باشد غیرقابلباور است».