نرخ واقعی ارز چند است؟

دیروز مناظره درباره نرخ ارز با حضور علی محمد احمدی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، محمدحسین برخوردار رئیس مجمع عالی واردات، کوروش پرویزیان نماینده بانک مرکزی، اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین و محمد خوش چهره اقتصاددان و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در این برنامه با وجود 2.5 ساعت بحث و گفت‌وگو رقم دقیقی به عنوان نرخ واقعی ارز مشخص نشد. علی‌محمد احمدی اولین سخنران مناظره برنامه تلویزیونی بررسی نوسان نرخ ارز در بازار با بیان اینکه نرخ ارز یکی از متغییرهای کلیدی اقتصاد به شمار می‌رود، اظهار داشت: تأثیری که کارکرد نرخ ارز در دیگر کارکردها می‌تواند داشته باشد به مراتب بیشتر است. وی ادامه داد: با آمدن دولت تدبیر و امید، امید بر ثبات سیاست‌گذاری نرخ ارز و ایجاد تعادل در این بازار بیشتر شده است و بانک مرکزی به عنوان متولی اعمال سیاست‌های ارزی باید پاسخگوی جهت‌گیری‌ها و نوسانات بازار باشد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به سخنان رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه نرخ ارز دلیلی برای کاهش بیشتر ندارد و به کف قیمتی خود رسیده است، گفت: اظهار نظر سیف می‌تواند بر منطقی استوار باشد و نگرانی‌های نیز بر این بحث وجود دارد. وی حفظ ارزش پول ملی، جلوگیری از واردات و کمک به تولید داخل را از مهمترین اثرات نوسان نرخ ارز دانست و تصریح کرد: باید دید بانک مرکزی با چه هدفی به دنبال چنین گفتمانی رفته است. احمدی با بیان اینکه بانک مرکزی باید در ارائه این گفتمان با مطالعه‌ بیشتر و صبوری پیش می‌رفت، گفت: اتاق مبادله‌ای برای چنین امری ایجاد شد که در واقع نرخ ارز ثابت مورد قبول نبود. وی ادامه داد: با افزایش نرخ ارز، صادرات غیرنفتی افزایش می‌یابد اما در کنار این صادرات، ما یکی از وارد‌کنندگان عمده مواد اولیه و بسیاری از محصولات هستیم و نباید افزایش نرخ ارز به تحت تاثیر قرار گرفتن بسیاری از کالاهای اساسی در کشور شده است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به اینکه معتقد به دادن یارانه نیستیم، گفت: راه‌اندازی اتاق مبادله ارزی به دلیل عدم مقبولیت نظام ثابت ارزی بود چرا که به دنبال انعطاف‌پذیری در این نظام رفتیم. وی افزود: به طور طبیعی بازار دچار نوسان می‌شود و افزایش نرخ ارز در گذشته به دلیل بحث روانی ناشی از انتظارات تورمی در جامعه بود. وی با اشاره به قانون برنامه پنجم توسعه کشور و چگونگی تعیین نرخ ارز تصریح کرد: در قانون نرخ شناور مدیریت شده پیش‌بینی شده است و نرخ ارز باید با کارکرد عوامل بازار همراه باشد تا آرام آرام به سمت نرخ مدنظر بانک مرکزی برسد. احمدی گفت: مسئولان بانک مرکزی پیش از اظهار نظر باید مطالعه بیشتر و مشورت مدیران کشور را مدنظر قرار دهد تا ارزش پول ملی و سیاست‌گذاری در این روند با تدبیر و شناخت همراه شود. وی گفت: دستگاه‌ها از این اظهار نظر‌ها خودداری کنند تا جامعه نگران این اظهار‌نظر‌ها نشود. *پرویزیان: نوسان نرخ ارز در سال جاری کاهش یافت کورش پرویزیان امروز در برنامه تلویزیونی مناظره اظهار داشت: در مورد نرخ ارز حساسیت بالایی وجود دارد و انواع مختلف آن مانند نرخ حقیقی، اسمی و... در کتاب‌های مختلف ذکر شده است. نماینده بانک مرکزی در این مناظره اظهار داشت: روش‌های مختلفی برای محاسبات مربوط به نرخ ارز وجود دارد و در کشور ما 5 یا 6 روش برای این کار هست که مهمترین آن روش قدرت برابری و خرید است. وی ادامه داد: در حالت واقعی از روش پرتفولیو استفاده می‌کنند که منابع مختلف ارزی در آن وزن متفاوتی دارد. به گفته وی طی سالهای مختلف خصوصا از سال 81 که نرخ ارز تک نرخی شد، به یک روش قانونی برای تعیین نرخ رسیدند و آن نرخ ارز با محاسبات شناور مدیریت شده بود و دستگاه‌های اجرایی موظف به عمل کردن در آن شدند. پرویزیان گفت: از سال 81 تا مهر ماه 89 فاصله قیمتی که پیش‌بینی شد و بانک مرکزی اعلام کرد نرخی نزدیک به بازار بود و نوسانی در حدود 20 تا 30 ریال داشت که در سرزمین اصلی و بازار فرعی مبادله می‌شد. وی ادامه داد: از مهر 89 یارانه نوسانات به حدود 400 تا 500 ریال رسید و در خرداد 90 نرخ دلار بانک مرکزی به هزار و 59 تومان افزایش و دامنه نوسان به 700 ریال رسید. به گفته وی؛ رقم نوسان نرخ ارز در سال 90 بیشتر و با اقدام بانک مرکزی در بهمن‌ماه همان سال نرخ ارز به 1226 تومان رسید و دامنه نوسان حدود 6 هزار ریال افزایش پیدا کرد. نماینده بانک مرکزی اضافه کرد: در اسفند سال 90 نرخ بازار آزاد به 1900 تومان رسید. وی ادامه داد: روند تغییرات در سال 91 اندکی کاهش و مجددا افزایش یافت و در مهر‌ماه همان سال با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی دامنه نوسان بیشتر و به هزار تا 1500 تومان رسید. پرویزیان گفت: در سال 92 دامنه نوسان محدودتر شده و در شهریور‌ماه امسال فاصله قیمتی بین 5 تا 8 هزار ریال کاهش پیدا کرده است. به گفته وی، وضع واقعی بازار به گونه‌ای است که تمرکز بانک مرکزی بر مدیریت نرخ ارز است. *خوش‌چهره: مسئولان پاسخگو در برنامه مناظره حضور ندارند در ادامه این برنامه محمد خوش‌چهره با اشاره به اینکه اخیرا صحبت‌هایی در خصوص نرخ ارز در شبکه خبر داشته‌ است گفت: این گفت‌وگوهای من موجب شد تا تهیه‌کنندگان برنامه مناظره، مجدد من را به تلویزیون دعوت کنند. این کارشناس اقتصاد با اشاره به اینکه قرار بود متولیان و مسئولان اصلی نرخ ارز و برخی از وزرا در این برنامه حضور پیدا کنند، خاطرنشان کرد: اما من مطلع شدم با یک تماس تلفنی عذرخواهی کرده و در این برنامه حضور نخواهند یافت. خوش چهره با اشاره به اینکه یک بنده خدایی صحبت از تثبیت نرخ ارز می‌کند و یا حرفی را در یک صبحانه کاری می‌زند و بعد براساس این حرف عمل می‌کند که متاسفانه در دولت‌های پس از جنگ و بخصوص در دولت‌های نهم و دهم به وفور دیده شد که تنها با یک حرف سیاست‌گذاری می‌کنند. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در خصوص نرخ ارز و سیاست‌های آن سه مقوله جداگانه وجود دارد، گفت: هم‌اکنون در این جمع شاهدیم مدیری از بخش صادرات و مدیری از بخش واردات و فردی نیز از مجلس شورای اسلامی حضور دارد که جایگاه نظارتی دارد اما آن عده از افراد که منشأ تصمیم‌گیری هستند و باید در جلسه حضور پیدا می‌کردند جایشان خالی است. وی خاطرنشان کرد: اگر فردی به عنوان نماینده بانک مرکزی در این جایگاه حضور دارد حتما به منزله قبول داشتن صحبت آن بزرگوار که اخیرا در خصوص ارز صحبت کرده است نیست گرچه این فرد عزیز است و محترم اما باید آن بزرگوار حتما در این جلسه حضور پیدا می‌کرد تا می‌توانستیم سطح بحث را بالا ببریم. وی در پایان گفت: من تنها به احترام جمع در این جلسه حضور دارم و فکر می‌کنم اگر مسئولین امر در این جلسه حضور پیدا می‌کردند حتما سطح بحث بسیار بالاتر و نتیجه آن اثربخش‌تر بود ولی در حال حاضر فکر می‌کنم تنها به یک بحث علمی خواهیم پرداخت که قطعا اثربخشی چندانی نخواهد داشت. *پرویزیان: افزایش 5 برابری نرخ کالا در ایران نسبت به آمریکا/ احمدی: انتظار مردم کاهش تورم منفی روانی کورش پرویزیان نماینده بانک مرکزی در ادامه برنامه مناظره ارزی در پاسخ به این سؤال که دولت برای کسب ریال بیشتر قیمت ارز را افزایش می‌دهد، گفت: انتظار مردم این است که به آنها اطلاعات درست و دقیق بدهیم. وی ادامه داد: ما هم انتظار داریم صدا و سیما نقش روشنگری داشته باشد چون این سؤالی که شما مطرح می‌کنید، ایراد دارد. پرویزیان در خصوص اظهارات سیف در خصوص نرخ ارز گفت: بنیاد این حرف این است که عوامل اقتصادی در کوتاه مدت تغییر نکرده است ؛ بر اساس آمار از سال 2000 تا 2012 قیمت کالاها و خدمات در آمریکا 33 درصد افزایش داشته در حالی که این نرخ در ایران 610 است یعنی 5 برابر شد. وی ادامه داد: این یعنی نرخ اسمی ارز به صورت طبیعی بالاتر است و قدرت تولید آن باید با قدرت تولید در کشور آمریکا مقایسه شود. پرویزیان گفت: ما ضمن اینکه باید امید ایجاد کنیم باید واقعیات را به درستی منتقل کنیم و صحبت رئیس کل بانک مرکزی بر این مبنا است که عوامل بنیادی اقتصاد کشور در کوتاه مدت تغییر نکرده بنابر این انتظار اضافه‌ای نباید داشت. وی ادامه داد: عوامل روانی اندکی تغییر کرده اما هنوز شکننده است زیرا هنوز هیچ توافقی برای حذف تحریم‌ها وجود ندارد و سیستم بانکی در شرایط تحریم است. پرویزیان گفت: بانک مرکزی تثبیت نوسان نرخ ارز را به عنوان نخستین گام دنبال می‌کند و هم اکنون این نوسان از هزار تا 1500 تومان به 500 تا 600 تومان کاهش پیدا کرده است و این همان آثار روانی است. به گفته وی؛ تأثیر نرخ ارز باید در سه حوزه تأثیر آن بر زندگی مردم، تأثیر بر بنگاه‌های اقتصادی و تأثیر بر واسطه‌ها مورد توجه قرار گیرد. علی‌محمد احمدی نماینده مجلس در ادامه اظهار داشت: دلیل اینکه امروز رئیس کل بانک مرکزی یا مسئولان اجرایی کشور در جلسه حضور ندارند این است که دولت به تازگی کار خود را آغاز کرده و یک اظهار نظر در صبحانه کاری نمی‌تواند مبنای رویکرد کلی بانک مرکزی باشد. به گفته وی اقتصاد کشور در حال حاضر در شرایط رکود تورمی است و در همه دنیا هم کشورها یا به دنبال اشتغال هستند و به خاطر آن تورم را به جامعه تحمیل می‌کند یا این را با متغییر دیگری مبادله می‌کند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: اظهارنظر سیف از دو وجه قابل تأمل است اول اینکه این نرخ یک نرخ منطقی و 3 هزار تومان کف بازار است در بخش داخلی اقتصاد تورمی که الان مردم تجربه می‌کنند و‌ آنچه در یک سال و نیم گذشته اتفاق افتاده حاصل فشار و انتظار تورمی بود و مردم توقع داشتند با مذاکرات وضعیت بهبود یابد. وی افزود: انتظار مردم این است که تورم منفی روانی فروکش کند، اما در بخش خارجی زمانی که تورم ایجاد می‌شود، قطعاً هر کاهشی در نرخ ارز به نفع اقتصاد کشور است. احمدی اضافه کرد: نگاه جامعه همین است و نظرسنجی برنامه هم این را نشان می‌دهد و اگر رئیس‌کل بانک مرکزی با حوصله بیشتری وارد این بحث می‌شد به نفع همه بود. *عسگر‌اولادی: نه طرفدار افزایش و نه طرفدار کاهش قیمت ارز هستم اسدالله عسگر اولادی در برنامه مناظره در پاسخ به سوال حضار این برنامه گفت: برای اینکه من بتوانم بحث خود را آغاز کنم نیاز دارم دو مقدمه را بازگو کنم. وی با اشاره به اینکه شهید رجایی در دوران ریاست جمهوری‌اش گفت جمعیت کشور ما 36 میلیون نفر است و کابینه من نیز 36 میلیون نفری است اظهار داشت: اکنون جمعیت ایران به 76 میلیون نفر رسیده و هر سال حدود یک میلیون و 200 هزار نفر از جمعیت زیر 20 سال وارد جمعیت بالای 20 سال می‌شود بنابراین سالانه حداقل 700 تا 800 هزار شغل قطعی نیازمندیم. وی با اشاره به اینکه برای تأمین بودجه کشور چند راه و منبع بیشتر وجود ندارد گفت: اولین منبع ما مالیات است و پس از آن فروش اموال مطرح می‌شود. این فعال اقتصادی با اشاره به وضعیت دریافتی‌های ارز در بودجه سالانه کشور خاطرنشان کرد: دو روش برای دریافت ارز وجود دارد که اولین آن‌ها صادرات نفت و میعانات گازی و دیگری صادرات غیرنفتی است. عسگر اولادی با اشاره به اینکه اگر ارز ارزان شود واردات افزایش پیدا خواهد کرد و مشکلات برای تولید زیاد می‌شود گفت: نتیجه ارز ارزان‌قیمت ورود قاچاقچیان به بازارهای داخلی است. وی ادامه داد: اول باید نگاه علمی به نرخ ارز داشته باشیم بعد نگاه صنفی. عسگر اولادی با اشاره به اینکه نرخ ارز کمتر از 2400 تومان مشکلاتی برای اقتصاد بوجود خواهد آورد گفت: من نه طرفدار افزایش قیمت و نه طرفدار کاهش قیمت ارز هستم فقط به دنبال این هستیم که یک قیمت منطقی را با توجه به شرایط موجود برای نرخ ارز بوجود آوریم. این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه الان نباید انتظار داشت تا رئیس کل بانک مرکزی در این برنامه حضور پیدا کند گفت: در آینده وقتی برخی از وزرا در این برنامه حضور پیدا کردند حتما رئیس کل بانک مرکزی نیز حضور پیدا می‌کند. من سه روز قبل با آقای سیف گفت‌‌وگو کردم وی به من گفت در حال حاضر به دنبال پیدا کردن راهکاری برای کنترل نرخ ارز و یک قیمت منطقی برای آن هستیم. عسگر اولادی با اشاره به اینکه باید از دولت فعلی حمایت کرد گفت: اگر تحریم‌های جدید که روی میز است اجرایی شود حتما صادرات نفت به صفر خواهد رسید و آن موقع است که نمی‌دانیم باید چه کار کنیم که من امیدوارم با گفت‌وگو مانع اجرای این تحریم‌ها شویم و حتی تحریم‌هایی که هم‌اکنون بر اقتصاد ایران وضع شده نیز باید برطرف شود. وی در پایان خاطرنشان کرد: همه ما در یک کشتی سوار شده‌ایم و با جنگ و ستیز نمی‌توانیم به سرمنزل مقصود برسیم بنابراین در ابتدا باید شرایط کشور را ساماندهی کنیم. *خوش‌چهره: واردات 526 میلیارد دلار از 85 تا 91/ عسکراولادی: در ازای کالا به چین نفت می‌دهیم ‌محمد‌ حسین برخوردار در ادامه بررسی چالش‌های نرخ ارز با بیان اینکه باید مردم از حقایق کشور مطلع شوند، گفت: در این صورت مردم همراه و همدل با دولت خواهند بود. وی ادامه داد: اینکه قیمت ارز از 1200 تا 2500 تومان افزایش پیدا کرد موجب کاهش سرمایه در گردش بسیاری از تولید‌کنندگان شد؛ زمانی که تولید کاهش می‌یابد رکود تورمی نمی‌گذارد تا عرضه کالا افزایش یابد و اکنون هم دولت جرأت نمی‌کند تورم خارجی را اعلام کند. برخوردار با اشاره به عرضه منابع برق و آب کشور تصریح کرد: اکنون برق و یا آب با یک سوم نرخ به مردم تحویل داده می‌شود و می‌خواهم بگویم که بیس اولیه تعیین نرخ باید به ثبات برسد. در ادامه علی‌محمد احمدی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در پاسخ به این سؤال که پس از افزایش نرخ ارز ، مجلس چه اقدامی انجام داد گفت: اعتقاد پرداخت یارانه به واردات نداریم یا با ارز پایین‌تر به آنان کمک کنیم و اعتقاد داریم نباید به صادرات نرخ ارز بالایی اختصاص داده شود. وی در پاسخ به سؤال یک بیننده برنامه، گفت: مجلس در سال گذشته و در نوسانات قیمت‌گذاری اختیاری از خود نداشت و دولت راه‌کارهایی را در این زمینه دنبال کرد. وی افزود: درباره 74 هزار میلیارد تومان مجلس تدابیر ویژه‌ای را اختصاص کرد و بارها ریاست بانک مرکزی را به مجلس فراخواند. بنابر این گزارش اسد‌الله عسگر‌اولادی در پاسخ به این سؤال که آیا اگر واردات از چین مهار شود، خروج ارز کاهش می‌یابد گفت: قرارداد فروش نفت با چین بسته شده و ایران در مقابل دریافت کالا نفت به چینی‌ها صادر می‌کند. وی ادامه داد: در این میان در صورت عدم واردات کالا از چین، صادرات نفت دچار اشکال می‌شود؛ اکنون هم امکان انتقال منابع به دیگر کشورها وجود ندارد چرا که محدودیت‌هایی در این زمینه وجود دارد. عسگر‌اولادی گفت: در این زمینه جلساتی را با نمایندگان کشورها و کمیسیون‌های مختلف خواهیم داشت تا این مسئله حل شود. محمد‌حسین برخوردار با اشاره به احتمال لغو ممنوعیت واردات کالاهای اولویت 10 اظهار داشت: در این گروه کالاهایی قرار داشتند که سلامت محور بودند و درخواست کردیم تا در ستاد تدابیر ویژه محورهای مهم این بخش مدنظر قرار گیرد. وی افزود: اعتقاد دارم تا سرمایه‌گذاری‌ها در گروه‌های کالایی پایین‌تر برای افزایش صادرات بیشتر شود. محمد خوش‌چهره درباره سناریو‌های مطرح شده در دولت تصریح کرد: ما اعتقادمان بر این است که نرخ ارز را تعیین کنیم و باید برای تأمین مخارج مبالغی که نیاز است، تعیین شود که از کجا تأمین خواهد شد. خوش‌چهره با اشاره به این سه سناریو و دیدگاه حاکم گفت: این دیدگاه‌ها باید صراحتا و شفاف مطرح شود؛ برخلاف دوستانی که معتقدند باید به دولت فرصت داده شود تا سیاست‌گذاری کند من تأکید می‌کنم که باید جلوی خلاف‌ها و خلاء‌های موجود گرفته شود. وی با بیان اینکه اکنون به ارز به عنوان یک کالای انحصاری نگاه می‌شود، گفت: بخش عمده‌ای از ارز از طریق واردات تأمین می‌شود. این کارشناس اقتصادی با اشاره به آمار میزان واردات طبق اعلام بانک مرکزی تصریح کرد: از سال 85 تا 91 طبق آمار بانک مرکزی 526 میلیارد دلار بعلاوه 800 میلیون دلار واردات به کشور انجام شده است. وی ادامه داد: این حجم بالا که خود به تنهایی یک سوم واردات را به خود اختصاص داده آمار بالایی است. وی با اشاره به راه‌های جایگزین برای افزایش واردات گفت: اگر اهداف را متوجه تولید کنیم با افزایش نرخ ارز در تضاد است بنابر این استقراض از بانک مرکزی یا انتشار اوراق مشارکت که امکان دارد کار خوبی نباشد از جمله سناریوهایی است که برای تأمین ارز مورد نیاز مطرح است. *پرویزیان: دامنه نوسان ارزی در سال جاری کاهش یافت/ عسکراولادی: نرخ واقعی مرکز مبادلات 3000 تومان است در ادامه مناظره امروز مجری برنامه سؤال یکی از بینندگان را مبنی بر اینکه آیا بهتر نبود رئیس کل بانک مرکزی اقتصاددان باشد، را از پرویزیان پرسید که وی پاسخ داد: آقای سیف هم‌‌اکنون رئیس کل بانک مرکزی است و از بین چند گزینه مهم انتخاب شده و از طرف دیگر تجارب بالای وی در حوزه‌های مختلف می‌تواند او را در اداره بانک مرکزی کمک کند. وی افزود: دانش اقتصادی تنها لازمه اداره بانک مرکزی نیست، بلکه اداره این نهاد دانش جامع‌تر و ترکیبی را نیاز دارد؛ یعنی اجرای سیاست‌های شورای پول و اعتبار، تعاملات بین‌المللی، مدیریت نهاد بانک مرکزی و تجربه کافی در بخش دانش IT برای شخص رئیس کل بانک مرکزی ضروری است و از طرف دیگر وی می‌تواند از مشاوره اقتصاددانان استفاده کند. نماینده بانک مرکزی در این مناظره با اشاره به آمار 6 ماهه دوم سال 91 در خصوص نوسان نرخ ارز گفت: در این دوره نوسانات نرخ ارز شدید بوده که بیشترین زیان را نصیب مردم می‌کند و برای بخش‌های تولیدی آثار متفاوتی دارد، اما در کل این نوسانات قدرت پیش‌بینی آینده را از آنان سلب می‌کند. وی با نشان دادن جدول نموداری از 6 ماه اول سال 92 گفت: همان طور که این نمودار نشان می‌دهد در 6 ماهه دوم سال جاری نوسان به طور نسبی کاهش یافته و هدف بانک مرکزی کاهش این نوسان است. به گفته وی نوسان ارزی بیشترین سود را برای واسطه‌ها و بیشترین زیان را برای مردم دارد. پرویزیان با اشاره به تحقیق انجام شده در خصوص بازار سکه و ارز گفت: براساس این بررسی اغلب سرمایه‌گذاران در این بازار با زیان مواجه شده و عده کمی منتفع شده‌اند و از طرف دیگر سرمایه‌گذاری در خرید اوراق شرایط بهتری را داشته است. مجری برنامه در این بین گفت: اغلب بینندگان خواستار آن هستند که مهمانان برنامه بگویند نرخ ارز منطقی چقدر است. اسدالله عسگر اولادی گفت: به گفته رئیس کل بانک مرکزی نرخ ارز باید حدود 3 هزار تومان باشد که به نظر من چندان نرخ بیراهی نیست. اما پرویزیان در پاسخ به این سؤال گفت: نرخ ارز در قانون بودجه سال 92 مشخص شده و بانک مرکزی در همان عدد ارز را می‌فروشد. عسگر اولادی اظهار داشت: این عدد مشخص شده در بودجه واقعی نیست چون حدود 10 درصد به عنوان کارمزد باید پرداخت شود و از طرف دیگر 4 ماه متقاضی باید معطل بماند و در آن مدت 22 درصد هم بهره باید بپردازد. پرویزیان گفت: هزینه مبادله و کارمزد همیشه وجود داشته است؛ عسگر اولادی گفت: خیر؛ همیشه اینگونه نبوده بنده در دوره‌ای دلار 7 تومانی می‌گرفتم و حتی یک ریال کارمزد پرداخت نمی‌کردم. عسگراولادی ادامه داد: در حال حاضر عدد مرکز مبادلات همان 3 هزار تومان است. احمدی عضو کمیسیون برنامه و بودجه در واکنش به صحبت‌های عسگراولادی گفت: طبق قانون بودجه بانک مرکزی ارز را باید در قیمت حدود 2450 تومان بفروشد. در ادامه این برنامه مجری با اشاره به نزدیک شدن به وقت اذان مغرب ادامه صحبت‌ها را پایان داد. در نظرخواهی که از حاضران در جلسه شد محمد خوش چهره و کوروش پرویزیان در دور دوم مناظره حضور داشتند. پرویزیان در دوره دوم این مناظره بیان اینکه متاسفانه اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی به درستی منعکس نشد گفت: موضعی که آقای سیف اتخاذ کرد این بود که دامنه نوسان نرخ ارز را کنترل کند. وی ادامه داد: در فواصل متفاوت نوسانات در بازار وجود داشته اما زمانی که شدت پیدا کرد، آشفتگی بین فعالان بیشتر و قدرت پیش‌بینی کمتر شد و هدف کوتاه‌مدت بانک مرکزی این است که نرخ ارز را در حوالی نرخ مبادله‌ای به همراه هزینه‌های آن تثبیت کند و در بلند‌مدت به دنبال تقویت پول ملی است. نماینده بانک مرکزی ادامه داد: ارز‌های مختلف به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که دسته اول قابلیت مبادله در بازارهای مختلف را دارند اما پول کشور ما جزء پول‌های قابل معامله در سطح بین‌المللی نیست بنابراین تلاش بانک مرکزی در بلند‌مدت باید این باشد که ارزش آن به جایگاه خود برگردد. پرویزیان تصریح کرد: قانوناً وظیفه نرخ‌گذاری ارز از سوی مجلس در بودجه 92 به بانک مرکزی محول شد و شورای پول و اعتبار حسب وظایف قانونی خود در مورد سیاست‌های کلی بحث می‌کند. وی با اشاره به نامه توکلی نماینده تهران در مجلس به رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: هیچ سابقه‌ای برای اینکه نرخ ارز در شورای پول و اعتبار تعیین شده باشد، وجود ندارد و تنها نرخ سود بانکی در این شورا تعیین می‌شود. پرویزیان گفت: در سال‌های گذشته حجم بیشتری از ارز در اختیار صادر‌کنندگان غیرنفتی گرفت برخلاف گذشته که دولت بخش اعظم ارز را تعیین می‌کرد. مصارف ارزی کشور سال 89، 32 میلیارد دلار در سال 90، 43 میلیارد دلار و در پنج ماهه گذشته 15 میلیارد دلار بوده که همه این میزان در اختیار دولت نیست. به گفته وی در بودجه پیش‌بینی شده که درآمد ارزی بعد از کسر هزینه‌های شرکت ملی نفت که 15 درصد آن و صندوق توسعه ملی که 26 درصد را شامل می‌شود مابقی توسط بانک مرکزی به نرخ روز تبدیل به ریال شده و به حساب خزانه واریز شود. وی افزود: این میزان ارز کمتر از 60 درصد ارز استحصال شده است و تحریم‌ها انعطاف و دسترسی به آن را با مشکل مواجه کرده است. پرویزیان تصریح کرد: همچنین ارز ناشی از فروش پتروشیمی، فولاد و مواد معدنی است در اختیار خود این صنایع است و کمترین میزان از این طریق به اتاق مبادله ارز وارد شده است. وی خاطرنشان کرد: اگر ارز نوسان بالایی داشته باشد صادر‌کننده و تولید‌کننده نمی‌توانند تعهدات خود را ایفا کنند. محمد خوش‌چهره در پاسخ به دکتر پرویزیان با اشاره به علل بی‌ثباتی در بازار ارز گفت: متأسفانه در سه دولت قبل نیز همین امر وجود داشت به طوری که من در بخش اول مناظره اعلام کردم که در دولت‌های قبلی می‌آمدند و باورهایی که داشتند را بدون کار کارشناسی اجرایی می‌کردند. این استاد دانشگاه ادامه داد: در این مناظره باید مسئولین امر حضور پیدا می‌کردند و پاسخگوی ابهامات موجود می‌شدند. وی با اشاره به اینکه در مورد تعیین نرخ روش‌ها و مکانیزم‌های مختلفی وجود دارد گفت: اگر معتقد هستیم به اینکه عرضه و تقاضا خودش قیمت را پیدا خواهد کرد بنابر این نباید به هیچ عنوان در بازار دخالت کنیم. اگر در عرضه و تقاضا دخالت کنیم بنابر این همین شرایطی که در آن بسر می‌بریم در ادامه نیز خواهد بود. وی با اشاره به اینکه در مدت دو سال نرخ ارز سه برابر شد افزود: این افزایش یکباره نرخ ارز به دلیل صحبت‌ها و خطاهای استراتژیک مدیر بانک مرکزی وقت و رئیس‌جمهور وقت بود. خوش‌چهره با اشاره به اینکه در ابتدا باید یک هدف‌گذاری در مسائل اقتصادی صورت بگیرد تصریح کرد: این هدف‌گذاری در ابتدا ذهنی است اما بعد عملیاتی می‌شود که دولت با توجه به سیاست‌هایی که دارد می‌تواند این هدف‌گذاری را عملیاتی کند. این استاد اقتصاد با اشاره به سیاست‌های مختلف که در اقتصاد وجود دارد گفت: ما دارای سیاست‌های پولی، پولی ارزی، مالی، تجاری و ارزی هستیم. که برای هر کدام از این سیاست‌ها راه‌کارهای مختلفی وجود دارد مثلا اگر سیاست پولی را در نظر بگیریم باید از طریق سیاست‌های انقباضی و یا انبساطی عمل کنیم که یکی از روش‌ها برای اجرای آن تعیین نرخ بهره است و یا ذخیره قانونی یا نرخ تنزیل مجدد که هر کدام از اینجا جای بحث مفصل دارد. وی در ادامه با اشاره به سیاست‌های مالی گفت: برای اجرای این سیاست نیز می توانیم از نرخ‌های مالیاتی استفاده کنیم. خوش‌چهره با اشاره به اجرای سیاست‌های ارزی گفت: برای اجرای این سیاست باید نرخ ارز را مشخص کنیم و بدانیم که جایگاه این سیاست در کجای اقتصاد قرار دارد و همان روش‌ها را در سیاست‌های پولی و مالی نیز به کار ببریم و بدانیم این سیاست‌ها نیز در چه موقع در اقتصاد اجرایی می‌شود. وی با اشاره به اینکه رئیس کل بانک مرکزی در یک دوره از تاریخ انقلاب اسلامی اعلام کرده بود با نرخ ارز می‌توان انقلاب اقتصادی ایجاد کرد گفت: این دیدگاه رئیس کل اسبق بانک مرکزی اشتباه محض بود. این استاد اقتصاد با اشاره به اینکه خطاهای استراتژی رئیس کل بانک مرکزی موجب شد تا یک انحراف در نرخ ارز ایجاد شود خاطر نشان کرد: صحبت‌های رئیس‌جمهور و رئیس کل بانک مرکزی موجب شد تا ارز تبدیل به یک کالای داخلی شود و پس از آن نیز فضای سوداگری برای آن ایجاد شد که این کالای داخلی تبدیل به یک کالای سوداگر شد. وی ادامه داد: پس از مدتی نیز شاهد بودیم که مردم برای حفظ ارزش دارایی خود سعی کردند به عنوان مثال زمین و خانه خود را به فروش برسانند و آن را تبدیل به ارز کنند که این یک مشکلاتی را برای اقتصاد ایجاد کرد. خوش‌چهره گفت: مهمترین مشکل دولت قبلی بود به جای آنکه بیاید و تقاضای ارز را کنترل کند، عرضه ارز را کنترل کرد و مشکلاتی را برای اقتصاد به وجود آورد. *خوش‌چهره:تداوم کاهش نرخ ارز، موجب تزریق دلارهای بالشی به بازار می‌شد وی به بررسی چالش‌های تعیین نرخ ارز در جمع‌بندی سخنان خود با اشاره به تجربه دوره سه ساله گذشته اظهار داشت: به گفته رئیس کل بانک مرکزی 20 میلیارد دلار ارز در دست مردم وجود دارد و در این زمینه بانک مرکزی باید تقاضا و عرضه را مدیریت کند. وی ادامه داد: حفظ ارزش پول ملی از مواردی است که بانک مرکزی باید در مدیریت عرضه و تقاضا به آن توجه داشته باشد. *پرویزیان: رئیس کل عدد نگفت پرویزیان با بیان اینکه بانک مرکزی باید ضمن دیدن عرضه تقاضا را نیز مدیریت کند، گفت: موضوع برنامه این است که چه مکانیزمی برای تعیین نرخ ارز تعیین شود. وی در پاسخ به خوش‌‌چهره گفت: شما پاسخ ندادید که در واقع چه نوع مکانیزمی تعیین شود و اینکه الگوی مناسب برای تعیین نرخ ارز چیست؟ نماینده بانک مرکزی با اشاره به اینکه باید به عرضه و تقاضا توجه کنیم گفت: در این زمینه بانک مرکزی وظیفه دارد تا از نوسان نرخ ارز جلوگیری کند. خوش‌چهره در پاسخ به پرویزیان گفت: بنده یک طرف عرضه و تقاضا را نگفتم بلکه تأکید دارم که باید به یک طرف برای کنترل بازار بیشتر توجه شود و اینکه بانک مرکزی چه سیاستی در این زمینه اعمال کند. وی ادامه داد: اگر به این موضوع قائل باشیم بانک مرکزی باید کنترل نرخ را در جهت ثبات بازار اعمال کند. خوش‌چهره گفت: مداخلات بانک مرکزی از یک دوره‌ای آغاز شد و در این زمینه تقاضای ارز در بازار را تحریک کرد و یک جو روانی برای آن ایجاد شد؛ افزایش نرخ ارز در دوره قبل نه تنها به دلیل تحریم بلکه به دلیل عوامل سوداگری و شرایط روانی ایجاد شده بود. پرویزیان در پاسخ به وی تصریح کرد: آیا نباید بانک مرکزی نظام شناور مدیریت شده را مدنظر قرار دهد و هم در عرضه و هم در تقاضا دخالت کند. خوش‌چهره در واکنش به اظهارات وی گفت: سوال من را متوجه نشدید؛ سؤال من این است که چرا بانک مرکزی تنها در دوره گذشته طرف تقاضا را با افزایش عرضه ارز تحریک کرد تا یک عامل سوداگری برای افزایش نرخ آن ایجاد شود. وی ادامه داد: پولی که باید به سمت بازار سهام و بورس سرازیر می‌شد به سمت ارز و اقدامات سوداگری تزریق شد. وی با اشاره به اینکه تقاضا و عامل سوداگری ارز را بالا برده است و نه تحریم‌ها گفت: این عامل روانی که نقش جدی در افزایش نرخ ارز داشت اکنون یک عامل روانی ایجاد شده تا نرخ ارز کاهش یابد؛ بنابر این چرا رئیس کل بانک مرکزی در اظهارات نسنجیده این روند را خلاف واقع اعلام می‌کند. وی با اینکه اکنون 20 میلیارد دلار ارز در دست مردم است که به عنوان دلار‌های بالشی توصیف می‌شود، گفت: با تزریق این میزان یعنی 15 تا 20 میلیارد دلار ارز یک ذخیره ارزی بالایی برای کشور ایجاد می‌شد تا بانک مرکزی در این زمینه اعتماد‌سازی کند. این اقتصاد‌دان گفت: این دلارهای خانگی اگر با نرخ 56 درصد سود در اختیار شبکه بانکی قرار می‌گرفت اکنون دیگر برای ارزان‌فروشی نفت دیگر چالشی نداشتیم. پرویزیان با اشاره به اظهارات خوش‌چهره تصریح کرد: برای اظهار نظر درباره نرخ ارز باید تسلط کافی روی آن داشت؛ اگر نرخ ارز به شدت پایین بیاید مخاطرات جدی ایجاد می‌کند. وی افزود: به عنوان مثال این امر به عنوان داروی تلخی است که باید تجویز می‌شد و برای تعیین نرخ ارز باید به پورتفوی ارزی کشور نگاه شود و بعد برای آن نرخی با توجه به شرایط بازار اعمال شود. پرویزیان در پاسخ به سخنان خوش‌چهره تاکید کرد که رئیس کل بانک مرکزی هیچ عددی را در آن روز اعلام نکرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، در جریان برگزاری این برنامه برخی از مخاطبان حاضر در برنامه در واکنش به سخنان پرویزیان تاکید کردند که در آن روزی که رئیس کل بانک مرکزی از کف قیمتی ارز انتقاد کرد، نرخ ارز روی 2490 تومان بود. پرویزیان با بیان اینکه این نوسانات برای نرخ ارز بسیار مخاطره‌آمیز است، گفت: نکته دیگر این است که باید به ذخایر ارزی کشور توجه کرد؛ بانک مرکزی تنظیم‌کننده نرخ ارز در کشور است و مسئولیت دارد، پیش‌بینی‌ها را از کوتاه مدت به سمت بلندمدت هدایت کند. وی افزود: بحث من تثبیت نوسانات در کوتاه مدت و رسیدن به تعادل در بلندمدت است؛ حفظ ارزش پول ملی، ایجاد موازنه پرداخت و کمک به رشد اقتصادی از جمله وظایفی است که بانک مرکزی عهده‌دار آن است. نماینده بانک مرکزی گفت: این وظایف از جمله الگوهایی است که تمام متخصصین به آن رسیده و به آن اجماع دارند.