آمار جدید از ارز اختصاصی کالاهای اساسی

بانک مرکزی در گزارشی درباره روند شکل‌گیری مرکز مبادلات ارزی و عملکرد این مرکز از ابتدای تاسیس تاکنون اعلام کرد: در سال گذشته با توجه به تشدید تحریم‌های بانکی و نفتی و بروز نوسانات شدید در نرخ ارز؛ اتخاذ تدابیر لازم جهت استفاده بهینه از منابع ارزی کشور اجتناب ناپذیر شد. در این راستا وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه مشترک با بانک مرکزی موضوع اولویت‌بندی کالاها به 10 گروه کالایی را مطرح کرد که دسته‌بندی آنها به ترتیب زیر بود: 1) کالاهای اساسی 2) دارو و مواد اولیه داروئی 3) مواد اولیه تولیدات صنعتی و کشاورزی و پتروشیمی 4) مواد اولیه تولیدات، روغن‌های خوراکی و تولید مواد کانی 5) اجزاء، مواد و قطعات واسطه‌ای و منفصله CKD و مواد شیمیایی 6) قطعات نیمه مونتاژ شده SKD 7) کالاهای نیمه ساخته یا آماده مونتاژ مثل پمپ‌ها، الکتروموتورها، لاستیک‌های خودرویی، ابزارآلات 8) کالاهای سرمایه‌ای ماشین‌آلات 9) کالاهای نهایی بادوام 10) کالاهای نهایی و مصرفی، مواداولیه صنعتی، کشاورزی نیمه ساخته و یا ساخته شده غیرضروری در مرحله اول با توجه به گروه‌بندی صورت گرفته به ترتیب فوق، به لحاظ کاهش درآمدهای نفتی، این بانک اعلام کرد صرفا به پنج اولویت اول ارز مرجع پرداخت خواهد کرد. در مراحل بعدی اولویت‌های 2 (به غیر از داروهای انسانی )، 3، 4 و5 از شمول دریافت ارز مرجع حذف و برای تامین ارز اولویت‌های 2 (به غیر از داروهای انسانی) تا 9، طرح بورس ارز از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطرح شد تا صادرکنندگان ارز خود را به صورت قانونی و با نظارت مراجع رسمی کشور در آن عرضه کرده و ارز مورد نیاز اولویت‌های مذکور تامین شود. با توجه به بررسی‌های انجام شده و ابهامات موجود در عملیاتی بودن طرح مذکور، ایده ایجاد مرکز مبادلات ارزی مطرح و این موضوع عملا منجر به پیدایش نرخ‌مبادله‌ای شد. این مرکز در نهایت در تاریخ سوم مهر 91 رسما فعالیت خود را آغاز کرد. درنخستین روز کاری مرکز مبادلات ارزی (سوم مهر ماه 91) مقرر شد صرفا از بانک‌های ملت و کشاورزی دعوت به عمل آمده و ثبت سفارشات دارای اولویت‌های 3، 4 و5، استان تهران مورد پذیرش قرار گیرد. از تاریخ سوم مهر ماه 91 پذیرش ثبت سفارشات آغاز و مراجعات افزایش یافت و هر روز نیز بر تعداد آنها افزوده شد به نحوی که در چهارم مهر ماه 91 تعداد ثبت سفارشات پذیرفته شده 24 فقره و در روزهای پایانی سال به 634 فقره رسید که از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بود. در مرحله دوم، ضمن دعوت از بانک‌های دیگر و ارائه آموزش‌های لازم، ثبت سفارشات صادره از سوی سایر استان‌ها پذیرفته شد. در مرحله سوم، با توجه به تثبیت شرایط و آگاهی کامل بانک‌ها از روند انجام امور، پذیرش متقاضیان در شعب آغاز شد. درتاریخ هشتم مهر ماه 91 ثبت سفارشات با گروه کالایی 2 (به غیر از داروهای‌انسانی) و در تاریخ های 14 و 24 مهر ماه 91 و ششم دی ماه و دوم اسفند به ترتیب اولویت‌های 6،7،8 و9 مورد پذیرش قرار گرفت ضمن اینکه در سال گذشته مقرر شد تامین ارز موارد 20 گانه بخش خدمات نیز از محل ارز مبادله ای تامین شود که بدین ترتیب عملا ارز مورد نیازبخش عمده‌ای از تقاضاهای ایجاد شده برای کالاها و خدمات ازطریق مرکز مبادلات ارزی تامین شد. در شش ماهه دوم سال گذشته تعداد ثبت سفارشات پذیرفته شده در مرکز مبادلات‌ارزی به 26 هزار و 231 فقره رسید که بیشترین آن مربوط به اسفند ماه سال 1391 با تعداد 7813 فقره است. این تعداد بیش از دو برابر میانگین ماه‌های گذشته بود. با توجه به افزایش میزان عرضه ارز از اوایل اسفند ماه سال 1391 از تعداد ثبت سفارشات در نوبت دریافت ارز کاسته شده و این روند در سال جاری نیز ادامه دارد؛ به ‌طوری‌که طی شش ماهه اول سال 1392 تعداد ثبت سفارشات پذیرفته شده به 45 هزار و 721 فقره رسید. با توجه به برابر بودن تعداد روزهای کاری مرکز در دو بازه زمانی موردنظر (نیمه دوم سال 91 و نیمه اول سال 92) میانگین شش ماهه اول سال‌ جاری حدودا دو برابر شش ماه سال گذشته‌ است. در مجموع مرکز مبادلات ارزی با پذیرش بیش از 71 هزار و 952 فقره ثبت سفارش به ارزش حدودا 18.6 میلیارد دلار، نیازهای ارزی بخش تولید را تامین کرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، با توجه به توافق صورت گرفته در ابتدای سال ‌جاری با وزارت صنعت، معدن و تجارت مقرر شد مبلغ 10 میلیارد دلار به کالاهای اساسی (گندم، برنج، کنجاله سویا، روغن، ذرت، جو، گوشت، شکر، کره، دام زنده، شیرخشک، مرغ منجمد) ارز اختصاص یابد. در این رابطه و در نیمه اول سال ‌جاری مبلغ 10 میلیارد و 478 میلیون و 469 هزار و 84 دلار کد تخصیص ارز صادر شد.