برای ابزار کاهنده مصرف آب چقدر خرج کنیم؟
هر تهرانی در شبانه‌روز حدود ٢٢٠ لیتر آب مصرف می‌کند. اگر جمعیت ثابت تهران را ١٢,٥میلیون نفر درنظر بگیریم، روزانه در پایتخت ٢میلیارد و ٥٧٠میلیون لیتر آب مصرف می‌شود اما خیلی راحت می‌توان این میزان مصرف آب را به حدود نصف رساند و در واقع هزینه قبض آب‌تان را نصف کنید.
به گزارش اقتصادآنلاین، شهروند نوشت: یک ضرب و تقسیم ساده نشان می‌دهد درصورتی که قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آب را ٣هزار تومان درنظر بگیریم، روزانه چیزی حدود ٨میلیارد و ٢٥٠میلیون تومان هزینه آب شرب تهرانی‌ها می‌شود. حالا شرکت آب و فاضلاب تهران دست به کار شده و درحال طراحی سامانه تجهیز خانگی به ابزارهای کاهنده مصرف آب است.
آن‌گونه که نوذری‌پور، معاون شرکت آب و فاضلاب تهران می‌گوید: در این روش شرکت‌های تولیدکننده، تجهیزات لازم برای کاهش مصرف را در خانه‌های افراد نصب کرده و متقاضیان هزینه‌های لازم برای نصب را به صورت اقساطی همراه با قبوض ماهیانه خود پرداخت می‌کنند. برای نصب و تأمین تجهیزات کاهنده مصرف آب ٣ درجه درنظر گرفته شده است. اگر کسی خواهان پرداخت هزینه کمتری است، می‌تواند تنها درخواست نصب پرلاتور (سرشیرهای کاهش مصرف آب) را ارایه دهد. این پرلاتور که در بازار حدود ٥هزار تومان به فروش می‌رسد، هزینه کمتر از ٣٠هزار تومان برای متقاضیان خواهد داشت. استفاده از این سرشیرهای مصرف آب درخانه‌های پایتخت تا ٣٠درصد کاهش می‌دهد.
اما هزینه برای کسانی که خواهان تعویض فلاش‌تانک‌ها و نصب شیرهای الکترونیکی (چشمی) هستند، به مراتب بسیار بیشتر از این مقدار است. به گفته او، در این حالت میزان مصرف بین ٥٠ تا ٦٠درصد کاهش خواهد یافت.
حالا شاید برای شما این سوال پیش بیاید که استفاده از این تجهیزات جدای از اثر آن در کاهش بحران آب، از نظر اقتصادی چقدر برای شما مقرون به‌صرفه است. هرچند که معاون شرکت آب و فاضلاب تهران معتقد است؛ مادامی که آب یک کالای ارزان و بی‌ارزش از نظر اقتصادی است، استفاده از این تجهیزات هیچ جذابیتی برای مردم ندارد، اما برخی از کارشناسان بر این باورند که درصورت سرمایه‌گذاری در این بخش، سرمایه در کمتر از چندماه به شخص بازمی‌گردد.
فهمی کارشناس منابع آب وزارت نیرو در این‌باره می‌گوید: چنانچه خانواده‌ای حدود ١٠٠هزار تومان برای تجهیز شیرآلات منزل خود به ابزار کاهنده هزینه کند، این میزان هزینه در کمتر از ٤ماه به او برمی‌گردد. به گفته او، استفاده از این تجهیزات ساده میزان مصرف آب شرب در خانواده‌های ایرانی را بین ٥٠ تا ٧٠درصد کاهش داده و آب‌بهای پرداختی توسط مشترکان را به نصف و حتی کمتر کاهش می‌دهد. فهمی بر این باور است که منافع حاصل از صرفه‌جویی در مصرف آب به قدری است که حتی وزارت نیرو می‌تواند به‌عنوان متولی این بخش تجهیزات لازم را در اختیار مردم قرار داده و هزینه آن را به صورت اقساطی در قبوض آب از مردم دریافت کند. حتی به نظر من با توجه به بحران آبی که این روزها اقتصاد ایران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، اگر این تجهیزات به صورت رایگان هم توزیع شود، باز هم برای اقتصاد ایران می‌صرفد.
گفته‌های معاون آب و فاضلاب تهران نشان می‌دهد که فهمی چندان هم بیراه نمی‌گوید. «درحال حاضر قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آن با احتساب هزینه‌های سرمایه‌گذاری (تصفیه‌خانه، مخازن و سدها) حدود ٣هزار تومان است اما آن‌چه که از مردم دریافت می‌شود، حدود ٤٠٠ تومان به ازای هر مترمکعب است. به گفته نوذری‌پور، قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آب بدون هزینه سرمایه‌گذاری (تنها با احتساب هزینه تصفیه و نگهداری) حدود ١٢٠٠ تومان است که حتی در این شرایط هم مردم تنها ٣٠درصد آن را پرداخت می‌کنند.
جایزه به اسراف
او که از طرفداران واقعی‌شدن قیمت آب در ایران است، ادامه داد: امروز ما در کشور خود به اسراف و مصرف بیشتر جایزه می‌دهیم. کجای دنیا چنین روشی مرسوم است. حتی در کشورهایی که با بحران آب مواجه نیستند، مصرف آب کمتر از ایران است.
این کارشناس منابع آب بر این باور است یارانه‌ای که می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی یا ارتقای سطح آموزش یا بهداشت مردم اختصاص پیدا کند، اکنون به مصرف بیشتر آب و انرژی تعلق می‌گیرد. تداوم این رویه به مصلحت نیست. این روش غلطی است که یارانه به مصرف بیشتر تعلق بگیرد. فرضا، اگر شما در یک روز، دو مترمکعب آب بیشتری مصرف کنید، دولت حداقل دو‌هزار تومان برای این کار جایزه داده است. برای مثال، اگر مصرف‌کنندگان برای مصرف هر مترمکعب آب ٤٠٠ تا ٥٠٠ تومان پول می‌پردازند، هزینه تصفیه، انتقال و توزیع آن، ١٥٠٠ تومان برای هر مترمکعب است. منابعی هم که در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، تقریبا رایگان است؛ نتیجه اختصاص این میزان یارانه آن است که ایران اکنون در شمار پرمصرف‌ترین‌های جهان قرار گرفته است.
چند درصد مردم الگوی مصرف را رعایت می‌کنند؟
فهمی، کارشناس منابع آب وزارت نیرو در حالی معتقد است که میزان مصرف در میان ایرانیان در بخش‌های مختلف (صنعتی، کشاورزی و مردم) بدون توجه به بحران آبی در ایران صورت می‌گیرد که بر اساس آمار ارایه‌شده از مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ٧٦,٥درصد مشترکان شهری الگوی مصرف آب را رعایت می‌کنند.
آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد مصرف ٧٦,٥درصد جامعه شهری کمتر از الگوی مصرف یعنی کمتر از ٢٠ مترمکعب در هر دوره مصرف می‌کنند؛ ٢٦درصد از این مشترکان بین ٢٠ تا ٤٠ مترمکعب مصرف دارند و ١.٩درصد از مشترکان نیز بیش از ٤٠ مترمکعب آب در هر دوره مصرف می‌کنند. بررسی‌ها حاکی از آن است که مصرف ٥٢.٤درصد از مشترکان روستایی مطابق با الگوی مصرف است؛ یعنی کمتر از ١٥ مترمکعب مصرف می‌کنند؛ ٣٢.٥درصد بین ١٥ تا ٣٠ مترمکعب و ٣١درصد نیز بیش از ٣٠ مترمکعب آب مصرف می‌کنند.
بی‌تردید در شرایطی که ٩٤درصد جمعیت ایران در مناطقی ساکن هستند که با بحران آبی مواجه هستند، اهمیت توجه به روش‌های کاهش مصرف آب را دو چندان می‌کند.
هر دستگاه کولر آب یک نفر را می‌بلعد
شاید بد نباشد که بدانید هر دستگاه کولر آبی روزانه تا ٢٠٠ لیتر آب مصرف می‌کند که این میزان از استاندارد مصرف روزانه یک فرد ایرانی نیز بیشتر است. بنابراین می‌توان فرض کرد که هر خانوار (به‌طور متوسط چهار نفره) در صورتی که از یک کولر آبی استفاده کند، گویی یک نفر به سرانه افراد افزوده شده است. نشتی کولرها و تنظیم‌نبودن شناور آنها موجب هدررفت آب می‌شود؛ بنابراین در ابتدای فصل گرما کولرها باید سرویس شوند و از نشتی‌های شیر تأمین آب کولر، شیلنگ و اتصال‌های مربوط جلوگیری شود. آن‌گونه که کردوانی می‌گوید، مسئولان می‌توانند با آموزش‌دادن روش‌های مدیریت مصرف و راهکارهای ساده‌ای همچون استفاده از دوش‌ها و شیرهای کم‌مصرف، مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
