44 سال با نوبل اقتصاد

جوایز نوبل اقتصاد در فاصله سال‌های 1969 تا 2012 میلادی در 43 مورد به 71 نفر اعطا شده است که در 24 مورد به صورت انفرادی، 16 مورد مشترک بین دو نفر و در پنج مورد مشترک بین سه نفر تقسیم شده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از نامه، اخیرا موسسه علمی تامسون رویترز در آستانه اعلام برندگان جایزه نوبل در رشته‌های مختلف، بر اساس میزان ارجاع به مقالات منتشر شده، فهرستی از برندگان احتمالی سال ۲۰۱۳ را منتشر کرده که در میان آنها نام استاد محمد هاشم پسران برای نوبل اقتصاد دیده می‌شود. اما جالب است بدانید جایزه علوم اقتصادی بانک مرکزی سوئد به یاد آلفرد نوبل معروف به جایزهٔ نوبل اقتصاد هر ساله در10دسامبر با تامین مالی بانک مرکزی سوئد به پژوهشگران برگزیده علم اقتصاد از سوی آکادمی سلطنتی سوئد اعطا می شود. نوبل اقتصاد در سال ۱۹۶۸ و در سیصدمین سالگرد تأسیس بانک مرکزی سوئد بنیان نهاده شد و برای اولین بار در سال ۱۹۶۹ به دو اقتصاددان آلمانی و نروژی اعطا شد. این در حالی است که این جایزه بخشی از جوایز پنجگانهٔ نوبل که توسط آلفرد نوبل پایه‌گذاری شد، نیست چرا که طبق آنچه که نوبل در وصیت نامه خود آورده است این جایزه از محل سرمایه عظیم وی به برگزیدگان رشته‌های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اعطا خواهد شد و از این‌رو اگر بانک مرکزی سوئد در سال 1968 اقدام به تامین مالی جایزه نوبل اقتصاد نمی‌کرد، علم اقتصاد نیز لااقل در آن زمان در ردیف ریاضیات، علوم اجتماعی، فلسفه، هنر و چندین رشته دیگر هرگز به این جوایز دست نمی یافت، بنابراین اقدام سخاوتمندانه بانک مرکزی سوئد این خلاء علمی را پر کرد. اما جوایز نوبل اقتصاد در فاصله سال‌های 1969 تا 2012 میلادی در 43 مورد به 71 نفر اعطا شده است که در 24 مورد به صورت انفرادی، 16 مورد مشترک بین دو نفر و در پنج مورد مشترک بین سه نفر تقسیم شده است. بر همین اساس اولین جایزه نوبل اقتصاد را یان تین برگن به همراه راگنار فریش برای طرح مدل های پویا و کاربرد آن در مطالعات اقتصادی در سال 1969 بدست آوردند و این در حالی است که آخرین نوبل های اقتصاد را نیز در سال 2012 آلوین راث و لوید شپلی در زمینه تئوری تخصیص‌های پایدار و شیوه طرح بازار به خود اختصاص دادند. در این میان آمریکا با 36 مورد بیشترین تعداد دانشمند را از میان 67 نفر برنده نوبل اقتصاد دارد البته باید توجه داشت که 48 مورد از نوبلیست‌ها تبعه آمریکا هستند و پس از آن کشور‌های انگلیس هفت مورد، اسکاتلند و سن لوئیسیا مورد و روسیه 4 مورد، کانادا و نروژ 3 مورد، هلند، سوئد، فرانسه و آلمان هر کدام 2 مورد و سایر کشور‌ها شامل اتریش، ایتالیا، مجارستان، هند، اسرائیل و قبرس هر کدام یک جایزه نوبل اقتصاد را به خود اختصاص داده‌اند. "نوبلیست های اقتصاد در کدام دانشگاه ها درس خوانده اند؟" این سوالی است که پاسخ آن در نوع خود جالب توجه است . در بین چندین دانشگاه و یا موسسه آموزش عالی که برندگان جوایز نوبل را می‌توان به آنها منتسب کرد، بیشترین تعداد نوبلیست‌ها محدود به چند دانشگاه هستند. دانشگاه شیکاگو با 10 برنده طی 30 سال جایگاه بی‌نظیری را در میان سایر دانشگاه‌های جهان از این نظر دارا است و در میان نوبلیست‌های اقتصادی این دانشگاه شخصیت‌های برجسته‌ای نظیر فریدمن، شولتز و گری بکر حضور دارند. استیگلر، میلر، رونالدکوز، فوگل، رابرت لوکاس، هگمن و مایرسون نیز از دیگر افتخار‌آفرینان دانشگاه شیکاگو هستند. دانشگاه برکلی نیز با به دست آوردن پنج جایزه نوبل اقتصاد توسط استادان خود پس از شیکاگو در بالاترین مرتبه قرار دارد. دبرو، هارسانی، مک قادن، آکرلف و گرنجه نوبلیست‌های برکلی هستند. دانشگاه هاروارد نیز پس از دانشگاه برکلی در رتبه بعدی قرار دارد که اقتصاددانانی همچون کوزنتس، کنث آوو، لئون تیف و مرتون در این دانشگاه فعالیت داشته اند. دانشگاه کلمبیا نیز طی 10 سال چهار اقتصاد‌دان برنده نوبل نیز داشته است و ویکسری کلمبیایی، ماندل کانادایی، استیگلیتز آمریکایی و ادموند فلپس از نوبلیست‌های دانشگاه کلمبیا هستند. با وجود اینکه تا قبل از شروع اعطای جوایز نوبل اقتصاد (1969 )پیشرفت های عظیمی در علم اقتصاد ایجاد شده اما طبق وصیت نامه آلفرد نوبل این جایزه به درگذشتگان تعلق نگرفته است؛از این رو دانشمندان برجسته ای از دریافت این جایزه و انتساب جایزه به آنها محرو مانده اند. اما از این میان اقتصاددانانی بوده اند که لیاقت دریافت جایزه نوبل اقتصاد را داشته اند اما این اتفاق رخ نداده است. در این میان می توان به "آدام اسمیت" پدر علم اقتصاد، اقتصاددان کلاسیک و مبتکر دست نامرئی در اقتصاد برای تعریف و تحلیل های با ارزش از آزادی اقتصادی،انگیزه، تخصص و رقابت در اقتصاد، "دیوید ریکاردو" نابغه علم اقتصاد و بنیانگذار اقتصاد سیاسی، " آلفرد مارشال" چهره مسلط اقتصاد انگلستان، "جان مینارد کینز" بزرگترین اقتصاددان قرن بیستم و صاحب تحلیل دینامیک از تعادل اقتصادی با تاکید بر نقش پول و بهره در اشتغال، "کارل مارکس" فیلسوف بزرگ اقتصاد و "ویلیام فیلیپس" ارائه دهنده منحنی فیلیپس در رابطه با تورم و بیکاری برای مطالعه نزدیک به یکصد سال تغییرات متقابل تورم و بیکاری در انگلستان و ارائه منحنی فیلیپس اشاره کرد. هم اکنون در شرایطی که کمتر از 3 ماه دیگر برنده جایزه نوبل اقتصاد سال 2013 معرفی خواهد شد استاد محمد هاشم پسران به همراه سر دیوید هندری و پیتر فیلیپس به دلیل تحقیقاتشان در زمینه معیارهای اقتصادسنجی در سری زمانی در فهرست برندگان احتمالی جایزه نوبل اقتصاد براساس پیش بینی تامسون رویترز قرار گرفته اند که در این فهرست نام سم پلتزمن و ریچارد پازنر به دلیل تحقیقاتشان در زمینه تئوری تنظیم اقتصاد و جاشوا آنگریست، دیوید کارد و آلن کروگر به دلیل تحقیقاتشان در زمینه میکرواکونومی تجربی نیز دیده می‌شود.