اولین اشتباه اساسی رئیس‌کل

اقتصاد آنلاین- اقتصاددانان پیش از تعیین رئیس کل بانک مرکزی از سوی آقای روحانی به ویژگی هایی اشاره کردند که رئیس کل بانک مرکزی باید داشته باشد. تجربه جهانی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و به طور خاص تجربه آقای بهمنی- رئیس کل پیشین بانک مرکزی- نشان می¬دهد که گفته¬های رئیس کل بانک مرکزی به شدت روی بازارهای مالی اثرگذار است. نرخ های ارز به شدت به تعیین یک رئیس کل جدید برای بانک مرکزی و گفته ها و مواضع او در موقعیت های خاص واکنش نشان می دهند.

اما واکنش چند روز پیش آقای سیف به کاهش نرخ دلار در بازار حکایت از دو موضوع مهم دارد: اول، نداشتن تجربه لازم برای ریاست بر بانک مرکزی و درس نگرفتن از خطاهای رئیس کل پیشین بانک مرکزی. دوم، ایجاد این شبهه که رئیس کل بانک مرکزی در پی منافع کدام گروه است که سریعا به کاهش نرخ ارز در بازار واکنش نشان داد و گفت که نرخ دلار نمی تواند پایین تر از این بیاید.

اما در مورد موضوع دوم: در بهترین حالت رئیس کل بانک مرکزی در پی تأمین منافع دولت به عنوان عرضه کننده اصلی ارز است که باید با فروش ارز بودجه خود را تأمین کند. اما قرار نیست که مصرف کنندگان کالاهای مصرفی در بازار تاوان ارز گران را بدهند. گویی منافع دولت با منافع عموم مردم در تضاد است. اما علاوه بر دولت که با فروش ارز در پی تأمین کسری بودجه خود است، تولیدکنندگان و صادرکنندگان خاصی نیز از گران بودن ارز منتفع می شوند و ممکن است این شبهه پیش بیاید که رییس کل خدای نکرده در پی تأمین منافع آنان بوده است. رییس کل مرجع مورد اعتماد مردم است، و به هیچ وجه نباید اجازه بدهد تا حتی چنین فکری به ذهن مردم هم خطور بکند. بنابراین باید در موضع گیری ها محتاط تر و محافظه کار تر باشد.

پیامدهای این اظهارنظر آقای سیف احتمالا به او آموخته است که بانکداری بانک مرکزی مثل بانکداری بانک ملی و کارآفرین نیست و هر گفته او بر روی زندگی آحاد مردم اثر می¬گذارد و واکنش های زیادی به همراه دارد. علاوه بر واکنش بازار، ایشان باید با اقتصاد سیاسی پیامدهای گفته هایش نیز آشنا شود. اقتصاد سیاسی اظهارنظرهای رئیس کل بانک مرکزی یعنی ایجاد شبهه در خصوص تأمین منافع گروهی خاص از سوی دولتمردان.

درس مهمتر این ماجرا باید این باشد که آقای سیف سریعتر مشاورانی اقتصاددان و البته با تجربه را برای خود انتخاب کند و از این پس بدون مشورت با آنها با رسانه ها صحبت نکند.