ارز صادراتی‌مان را ۴۲۰۰ به دولت بدهیم و خودمان ۶۲۰۰ بخریم؟!
برخی اعضای هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف در نشستی خبری به انتقاد از برخی شرایط فعلی که منجر به توقف صادرات می‌شود، پرداختند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل ایسنا، امروز هوشنگ فاخر ، نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف در این نشست اظهار کرد: عده‌ای بر این باورند که ما تنها صادرکنندگان فرش در دنیا هستیم و می‌توانیم کالای خود را به هر قیمتی که دلمان خواست عرضه کنیم؛ در حالی که اکنون پاکستان، افغانستان، چین، هند و کشورهای دیگر تبدیل به رقبای ما شده‌اند. در این کشورها هزینه‌های تولید و حقوق کارگر به مراتب پایین‌تر از ایران بوده و قیمت تمام شده آنها پایین‌تر از ایران است. در نهایت نیز این کشورها کالای تولید شده خود را در بازارهای جهانی به نام فرش ایرانی به فروش رسانده و باعث بدنامی محصولات ما می‌شوند.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی دولت به جای آنکه به حمایت از صادرکنندگان فرش بپردازد، با توجه به مسائلی مانند مالیات یا مواد ۹۵، ۱۰۰، ۱۴۶ و ۱۶۹ قانون که در سال ۱۳۹۴ به تصویب رسیده شرایط برای کار ما به مراتب سخت‌تر شده است. با این قوانین هزینه‌های تولید برای فرش افزایش پیدا می‌کند و توان رقابت از صادرکننده ایرانی گرفته می‌شود. بر همین اساس صادرات فرش که زمانی بالغ بر ۱.۵ میلیارد دلار بود اکنون به ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. حال این را هم در نظر بگیرید که بخشی از این آمار مربوط به بازگشت فرش‌های مرجوعی یا فرش‌هایی که در نمایشگاه‌های خارجی به فروش نرفته‌اند، می‌شود.
نایب رئیس اتحادیه ادامه داد: اکنون دولت می‌خواهد درآمد ۳۰۰ میلیون دلاری صادرات فرش را با نرخ ۴۲۰۰ تومانی دریافت کند. این موضوع مشکلات متعددی برای فعالان این بخش به همراه خواهد داشت؛ در حالی که بخش‌هایی مانند پتروشیمی میلیاردها دلار درآمد دارند. به طور کلی درآمدی که در حوزه صادرات فرش حاصل می‌شود رقم بالایی نیست؛ اما به شرطی که صادرکنندگان بتوانند مانند سال‌های قبل فعالیت خود را ادامه دهند اشتغال زیادی در جامعه ایجاد می‌شود.
فاخر همچنین به صادرات ۵۰ میلیارد دلاری در بخش غیرنفتی اشاره کرد و گفت: از مجموع این رقم، ۳۰۰ میلیون دلار صادرات در بخش فرش رقم بسیار کوچکی خواهد بود اما با همین شرایط ، اشتغالی در کشور ایجاد می‌شود که قابل قیاس با بخش‌های دیگر نیست.
نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف با بیان اینکه در ماه‌های گذشته پیگیری‌های متعددی برای حل این مشکلات صورت گرفته است، اظهار کرد: تاکنون مسئولان مربوطه هیچ پاسخی به ما نداده‌اند. البته گاه به عنوان مثال در جلسه‌ای که با وزیر صنعت، معدن و تجارت یا سایر مسئولان داریم گفته می‌شود که مشکلات را حل خواهیم کرد؛ اما معمولا رده‌های پایین‌تر آنها در سازمان‌های مختلف پاسخگوی ما نیستند. به عنوان مثال زمانی ما بحث بازگشت فرش‌های مرجوعی را مطرح کردیم و یادآور شدیم که این فرش‌ها ایرانی هستند و نباید از آنها گمرکی دریافت شود. مسئولان وقت نیز قول رسیدگی به موضوع را دادند اما متاسفانه با وجود اینکه این موضوع در مراکز دیگری از جمله شورای عالی اقتصاد هم مطرح شده و نظر مثبتی روی داده شده است هنوز با مرحله اجرا فاصله دارد.
این کار قفل کردن اقتصاد است نه کنترل تورم
احد عظیم‌زاده - دیگر عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش نیز در این نشست اظهار کرد: اکنون گفته می‌شود که صادرکنندگان، ارز حاصل از صادرات خود را وارد سامانه نیما کنند؛ اما پس از مدتی همین افراد برای خرید مواد اولیه خود ملزم می‌شوند ارز آزاد را با قیمت ۶۲۰۰ تومان تهیه کنند. من پنج سال بهترین صادرکننده بوده‌ام اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که اگر ۵۰ میلیون دلار صادرات داشته باشم باید ۲۰ میلیون دلار آن را به عنوان گمرکی پرداخت کنم. در چنین شرایطی چه انگیزه‌ای برای صادرات باقی می‌ماند؟
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته برای تامین مواد اولیه از ۱۸۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان هزینه دلار را تقبل کرده‌ایم؛ در صورتی که اگر همان ارز را نگه می‌داشتیم اکنون قیمت آن از ۶۰۰۰ تومان هم گذشته بود. حال چگونه انتظار می‌رود ما درآمد صادراتی خود را به قیمت ۴۲۰۰ تومان در اختیار دولت قرار دهیم؟! در چنین شرایطی ترجیح می‌دهم صادرات را متوقف کنم. این روند حمایت از تولید و صادرات نیست.
عظیم‌زاده با بیان اینکه در ایران حدود دو میلیون نفر بافنده وجود دارد که اگر خانواده‌های آنها را هم حساب کنیم ۸ تا ۹ میلیون نفر از این صنعت زندگی خود را می‌گذرانند، گفت: اگر در زمینه صادرات فرش اتفاقی رخ دهد یک میلیون نفر بیکار خواهند شد که اگر خانواده آنها را هم لحاظ کنیم جمعیتی حدود چهار میلیون نفر می‌شود. دولت به طور مداوم می‌گوید تورم را مهار کرده‌ایم اما به صراحت می‌گویم که این کنترل تورم نیست بلکه قفل کردن اقتصاد است.
وی با طرح این سوال که آیا با این شرایط ما می‌توانیم در دنیا رقابت کنیم؟ ادامه داد: تا زمانی که سود بانکی به کمتر از ۱۰ درصد نرسد اقتصاد فلج خواهد بود؛ چراکه لازم است سرمایه کشور وارد بخش تولیدی شود. می‌گویند نرخ تورم کمتراز ۱۰ درصد است اما تنها در سال گذشته ۵۳درصد تورم در بخش سکه و ۵۷ درصد تورم در نرخ ارز داشته ایم.
عظیم زاده در پایان گفت:در تمام سال‌های فعالیت به خاطر ندارم که درآمد صادرات یک فرش به ۲۰ درصد رسیده باشد اما اکنون دولت از ما می خواهد ۵۰ درصد اختلاف ارز دولتی و آزاد را به سامانه نیما واریزکنیم.
انگیزه‌ای برای صادرکننده ایرانی نمانده است
علی میرزا زاده - دیگر عضو هیات مدیره این اتحادیه که به صادرات فرش به آلمان مشغول است، گفت: ۴۵ سال پیش مردم دنیا فرش ایران را حتی بهتر از ایرانیان می‌شناختند اما اکنون ما رقبای متعددی داریم که نقشه ما را کپی می کنند و فرش خود را به نام ایرانی می‌فروشند. دیگر انگیزه‌ای برای صادرکننده ایرانی باقی نمانده و از ۳۶۰ بازرگانی که به صادرات فرش به آلمان می‌پرداختند اکنون تنها ۲۰ نفر باقی مانده‌اند که از این جمعیت هم نیمی از آنها فرش‌های پاکستانی و افغانستانی می‌فروشند.
این عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش همچنین اظهار کرد: فرش هویت ملی ما است و باید برای آن ارزش ویژه‌ای قائل شویم. زمانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی ۷۰ تا ۸۰ درصد کالایی که ارائه می‌شد ایرانی بود اما اکنون شاید پنج درصد این کالاها هم ایرانی نباشد؛ چراکه به بحث تقلب کشورهای دیگر و فروختن فرش‌های بی‌کیفیت به نام فرش ایرانی رسیدگی نمی‌شود. ما در این سال‌ها برای محصول خود نه تبلیغ داشته‌ایم و نه با کشورهای مختلف تعامل برقرار کرده‌ایم. باید فکری به حال فرش کرد. برخی می‌گویند فرش ایرانی نفس‌های آخر خود را می‌کشد اما به شخصه بر این باورم که فرش ایرانی تمام شده است.
فروش ارز صادراتی به بهای ۴۲۰۰ تومان زدن تیر خلاص است به صادرات
علی بادام‌برجاه - دیگر عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش نیز اظهار کرد: اینکه گفته می‌شود صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را به قیمت ۴۲۰۰ تومانی در اختیار دولت قرار دهند نوعی زدن تیر خلاص به صادرات است؛ چراکه در تمام بخش‌ها خود صادرکنندگان ملزم می‌شوند مواد اولیه خود را با ارز ۶۲۰۰ تومانی خریداری کنند و بر همین اساس انجام چنین کاری منطقی به نظر نمی‌رسد؛ چراکه قیمت تمام اقلام مصرفی به تناسب نرخ ارز افزایش پیدا کرده است.
وی با اشاره به مشکلاتی که در زمینه تبادلات بانکی وجود دارد، افزود: مجموع شرایط ضربات متعددی را به صادرکنندگان وارد می‌کند. مگر صادرات یک تنه چقدر توان تحمل دارد؟
بادام‌برجاه ادامه داد: گاه بحثی مانند برجام مطرح می‌شود. بازار آمریکا یکی از بازارهای سنتی ما محسوب می‌شود اما در چنین شرایطی ما می‌توانیم ظرفیت ایجاد کرده و به سراغ بازارهای جدید برویم. اکنون به نظر می‌رسد مشکلات ما بیشتر ریشه داخلی دارد. ما در این زمینه راهکارهای مدنظر خود را مکتوب کرده و آنها را به مجلس، مرکز ملی فرش و وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه با سرمایه‌ای حدود ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان می‌توان در بخش فرش‌بافی به مدت ۱۰ سال برای افراد شغل پایدار ایجاد کرد، توضیح داد: اکنون حتی دولت حداقل هزینه برای ایجاد شغل را ۲۰۰ میلیون تومان اعلام می‌کند. به عبارت دیگر با نصف این هزینه می‌توان در بخش بافندگان فرش اشتغال ایجاد کرد. بر همین اساس ما خواهان آن هستیم که دولت برای این صنف تسهیلات ایجاد کرده و برای صادرات فرش استثنائاتی را قائل شود.
متاسفانه تجار را با دزد و قاچاقچی اشتباه گرفته‌ایم
علی وقفچی - رئیس فراکسیون فرش و صنایع دستی مجلس نیز در این نشست اظهار کرد: در مجلس برای رفع مشکلات فرش و صنایع دستی اقدامات متعددی صورت گرفته است. به عنوان مثال در بخش تسهیلات ارزان‌قیمت تلاش‌هایی صورت گرفت و مبلغ ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار برای این موضوع در نظر گرفته شد که ۱۰ درصد آن به فرش اختصاص داده شده و مردم می‌توانند از طریق سایت کارا این مساله را دنبال کنند. از سوی دیگر پیشنهاد داده‌ایم ۵۰ میلیارد تومان دیگر به این بخش افزوده شود تا برای بیمه فرشبافان لحاظ شود.
وقفچی با تاکید بر لزوم ارتقای مرکز ملی فرش اظهار کرد: برخی تنها فرش را دارای یک بعد اقتصادی می‌دانند در حالی که پاسپورت معنوی ایران فرش است.
وی در ادامه صحبت‌های خود گفت: در دنیا معمولا مالیات برای توسعه زیرساخت‌ها استفاده می‌شود نه برای پرداخت حقوق کارمندی. متاسفانه اقتصاد کشور در وضعیت مطلوبی قرار نداشته و ابتدایی‌ترین مسائل رعایت نمی‌شود. ما بارها اعلام کرده‌ایم که باید حتما سود تسهیلات کمتر از نرخ تورم باشد اما اکنون این رقم چند برابر است. این مشکلات مختص صنعت فرش نبوده و در بخش‌های دیگر هم مطرح می‌شود.
این نماینده مجلس اظهار کرد: باید به اجبار نقدینگی کشور را از بانک‌ها خارج کنیم و برای انجام این کار نیز نیاز به آن است که حتما مشوق‌هایی در نظر گرفته شود؛ اما اگر از این موضوع حمایت شود دیگر مشکلی به نام بیکاری نخواهیم داشت.
وی افزود: تا زمانی که قصورها را نپذیریم مشکلی حل نمی‌شود. رویکرد غالب در کشور ما آن است که دولت باید تمام مشکلات را برطرف کند؛ اما باید توجه داشت که چه دولت و چه بخش خصوصی به تنهایی چنین توانی را ندارند و باید همه همراه یکدیگر موضوع را دنبال کنیم.
رئیس فراکسیون فرش و صنایع دستی مجلس همچنین متذکر شد: کشور نیاز به طرح جامع صادراتی دارد و باید موانع موجود برطرف شود. متاسفانه گاه احساس می‌شود که ما تجار را با دزد و قاچاقچی اشتباه گرفته‌ایم اما باید برای اصلاح امور تلاش کنیم. به شخصه به بحث‌هایی مانند جدا کردن وزارت صنعت از کشاورزی و مواردی از این دست اعتقاد نداشته و بر این باورم که باید برای صادرات یک وزارتخانه مجزا داشته باشیم. ما با شما همدردیم و به شخصه از طراحان سوال از رئیس‌جمهور هستم اما متاسفانه هرگاه صحبتی مطرح می‌شود می‌گویند بحث‌ها سیاسی شده است.
