عوامل حضور کمرنگ حقوقی ها در بازار سهام

هر ساله در فروردین ماه، سهامداران بازار سرمایه شاهد رونق خرید و فروش سهام و تحریک نهادهای مالی بزرگ برای تعقیب معاملات یکسری سهم های ارزنده هستند و این در حالی است که با شروع فعالیت جدی معامله گران ، هنوز از تکرار این روال همیشگی خبری نبوده و حجم اندک معاملات سهام نشانگر نبود شادابی و هیجان لازم در کلیت بازار داد وستد سهام کشور است.

به گزارش بورس نیوز، نزدیک شدن به فصل مجامع شرکت ها و صنایع دارای سال مالی منتهی به اسفند ماه هر سال و تکاپو برای جابجایی نقدینگی در سبد داراییهای بورسی حقوقی ها و شرکت های سرمایه گذاری بزرگ که از آنها به عنوان بازیگران اصلی بازار سهام یاد می شود، نتوانسته در شرایط کنونی آنها را برای فعالیت جدی در بورس راضی نماید، بطوریکه در این روزها اغلب این شرکتها نظاره گر بودن به تابلوی معاملات سهام را ترجیح می هند.

برای پیدا کردن دلایل این وضعیت به سراغ مسئولان و کارشناسان چند شرکت حقوقی و سرمایه گذاری بزرگ رفته ایم.

در ابتدا منصور گرجی، مشاور مالی صندوق بازنشستگی کشوری (وابسته به سازمان تأمین اجتماعی) درباره اینکه چرا هنوز حقوقی های بازار سهام برای فعالیت جدی و حضور پر رنگ تر در این بازار به نتیجه ای دست نیافته اند، معتقد است: علت این موضوع به دلیل وابستگی منابع درآمدی حقوقی های بورس به دولت و نبود برنامه ریزی و راهبرد مشخص برای فعالیت در بازار است.

وی می گوید: متأسفانه عمده حقوقی های بازار سرمایه وابسته به مجموعه های دولتی بوده و به اصطلاح حقوق بگیران دولت هستند.

از اینرو آغاز و انجام هر گونه فعالیت سرمایه گذاری در فرآیند دستوری و اداری از سوی این مجموعه ها قابل تعریف بوده و حال آنکه فقدان برنامه ریزی و سیاست گذاری برای حرکت در بازار سهام، منجر شده تا در روزهای ابتدایی سال جدید، حقوقی ها حضور فعالی در بورس نداشته باشند.

غیبت حقوقی ها تا کجا ادامه دارد؟

این کارشناس با پیش بینی تداوم حضور کم رنگ حقوقی ها در بورس حداقل تا نزدیک هفته اول اردیبهشت ماه امسال، راجع به اینکه چرا شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا) و شرکت های وابسته به آن در حال حاضر فعالیت جدی در بازار سرمایه ندارند؛ پاسخ داد: علاوه بر مواردی که گفته شد، مسئله تغییر مدیریتی مجموعه سازمان تأمین اجتماعی و تابعیت شرکت های وابسته از جمله "وصندوق" بنا به اساسنامه های خود از سیاست های هیأت مدیره، در واقع باعث شده شرکت های زیر مجموعه نیز نسبت به هر تغییر و یا برنامه جدیدی نیاز به یک بازبینی و توقف مقطعی در فعالیت های خود داشته باشند.

انتظار شاخص 30 هزار واحدی برآورده نشد

گرجی با بیان اینکه انتشار چند خبر مثبت در نوروز امسال و از طرفی رشد شتابان نرخ ارز می بایست شاخص کل بورس را طی روزهای گذشته در محدوده 30 هزار واحدی قرار می داد، اذعان کرد: وجود ریسک های فزاینده باعث شده تا برای حرکت صعودی قیمت سهام در بورس به لوازم مختلفی محتاج بود که در حال حاضر فقدان آنها باعث شده از انگیزه خرید سهام در فروردین ماه بر خلاف سالهای قبل کاسته شود.

تزریق نقدینگی در صورت تحقق یک وعده

حال آنکه برگزاری زود هنگام مجامع عادی سالیانه سهامداران شرکت ها نیز چندان بر رونق داد و ستدهای معامله گران بزرگ بورس کمک نخواهد کرد زیرا گزارش حسابرس و بازرس قانونی بدون توجه به ایام تقویمی، در اواخر تیر ماه هر سال و همزمان با برگزاری مجمع منتشر می شود.

این کارشناس مسایل اقتصادی احتمال تزریق منابع مالی جدید به بازار سرمایه را به مشخص شدن تحویل سکه های پیش فروش شده از سوی بانک مرکزی در 14 روز آینده منوط کرد و افزود: در صورت تحویل به موقع سکه های پیش فروش شده می توان به وجود نقدینگی در دستان دولت و احتمال تزریق آن به بازار سرمایه امیدوار بود.

این تغییر را باید به فال نیک گرفت

وی در این گفتگو تغییر جدید مدیریت سازمان تأمین اجتماعی را به فال نیک گرفت و گفت: این مجموعه با وجود دارا بودن تخصص، نیاز به مدیریت جدی، تصمیم گیری سریع و انضباط مالی داشته که با مدیریت جدید همگی آنها محقق می شود.

هدایت ابراهیمی فرد، کارشناس مالی و اقتصادی شرکت سرمایه گذاری دانایان پارس (وابسته به بانک انصار) نیز نگاه محتاطانه شرکتهای حقوقی بزرگ به دور نمای بازار سهام را دلیل اصلی عدم تحرک جدی آنها در شرایط کنونی اعلام کرد و گفت: وجود ریسک های سیستماتیک مختلف از جمله مذاکره در پیش رو تهران با گروه پنج کشور عضو دایم شورای امنیت به همراه آلمان و یا مسئله تحریم ها و تقابل غرب با ایران همگی باعث شده حقوقی های بورس در حال حاضر دست به عصا حرکت کنند.

زمانی برای کسب بازدهی نیست!

وی در برابر این سوال که واکنش زود هنگام معامله گران به مذاکرات هسته ای با گروه 1+5 که در 25 فروردین ماه برگزار خواهد شد، چه توجیهی دارد؛ پاسخ داد: در حال حاضر جابجایی مکان مذاکرات از ترکیه به عراق و از طرفی دور نمای احتمالی آن و نیز زمان مورد نیاز برای خرید، فروش و تسویه حساب با کارگزار در موعد زمانی باقیمانده تا زمان برگزاری این جلسه، باعث شده حقوقی ها چندان برای فعالیت در این بازه زمانی محدود راغب نباشند و تا مشخص شدن نتایج مذاکرات منتظر بمانند.

بازار سرمایه تجلی شعار امسال

این مقام مسئول از انتظار حقوقی ها برای انتشار اخبار مثبت و تأثیر گذار بر بازار سرمایه در سطوح کلان سیاسی و اقتصادی کشور سخن گفت و افزود: شرکت سرمایه گذاری دانایان پارس اگر چه همواره حضور جدی خود در بازار سرمایه را حفظ نموده اما در حال حاضر نیز همچون سایر شرکت های حقوقی حرکت خود را با گام هایی محتاطانه بر می دارد.

وی برآیند پیام نوروزی مقام معظم رهبری را تجلی بازار سرمایه در سال جاری دانست و با تأکید بر دور نمای روشن بازار سهام در بلند مدت، خاطر نشان کرد: در شرایط کنونی فعالان بازار سهام به دلیل برخی مسائل سیاسی و اقتصادی در بلا تکلیفی بسر برده و از اینرو حجم معاملات سهام در بورس بدون عمق است.

با این همه خریداران سهام در شرایط فعلی می توانند آندسته از صنایع ارز آور و خود کفا به لحاظ تأمین مواد اولیه را در کنار صنایع پرپتانسیل مانند ساختمانی ها و پتروشیمی ها مورد توجه قرار دهند.

ریسک های دست و پاگیر

محمد ترابی، مدیر سبد داراییهای بورسی شرکت سرمایه گذاری بوعلی نیز علت نظاره گر بودن حقوقی های بازار سهام را به اختصار، عدم اطمینان و افت نقدینگی معامله گران می داند و می گوید: فرصت محدود کسب بازدهی از بورس تا قبل از زمان برگزاری مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5، اعلام وصول درخواست استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مجلس، تحریم قطعات خودرو از سوی فرانسه و کره جنوبی، تداوم تهدیدهای نظامی و تشدید حضور ناوهای جنگی در خلیج فارس و در نهایت مشخص نبودن دور نمای وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور و جهان دست به دست هم داده تا حقوقی ها و نهادهای سرمایه گذاری بورس امواج قابل اطمینانی برای خرید و فروش سهام را مشاهده نکرده و این روزها تنها نظاره گر اوضاع باشند.

ضعف اطمینان از آینده

وی با بیان اینکه سرمایه گذاری بوعلی در بدترین شرایط بورس در سالهای 88 و 89، روزانه معاملاتی چندین برابر ارقام امروز را تجربه می کرد، عنوان کرد: نبود انگیزه خرید و فروش سهام و از سویی عدم اطمینان از دور نمای صنایع بورس باعث شده حقوقی ها تمایلی برای جابجایی پرتفوی و کسب بازدهی منطقی از آن نداشته باشند.

به گفته ترابی تنها صنایع قابل اطمینان از دیدگاه وی پتروشیمی ها، خدماتی ها و صنایع فناوری اطلاعات بوده و حال آنکه اگر تخفیف خوراک پالایشگاهها نیز مصوب شود می توانند در کانون توجه سرمایه گذاران قرار گیرند.

نقش مهم سازمان خصوصی سازی

این فعال بازار سرمایه نقش سازمان خصوصی سازی در ایجاد شادابی معاملات و جمع آوری صف فروش سهام شرکت ها را بسیار با اهمیت دانست و خاطر نشان کرد: تا زمانیکه به لحاظ شرایط اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی ثبات وجود نداشته باشد و در عین حال حمایت مناسبی از لحاظ تزریق نقدینگی به بازار سرمایه صورت نگیرد، نمی توان به حضور پر رنگ معامله گران و بازیگران اصلی بازار سهام در سال جاری دل بست و باید کسب بازدهی های هفتگی را انتظار داشت.

درحال حاضر قیمت سهام اغلب شرکت ها همچون فنر فشرده ای در انتظار یک خبر مثبت و تأثیر گذار برای جهش و رکورد شکنی بسر برده که در صورت آغاز حرکت خود، حقوقی ها را نیز به واکنش حمایتی وادار می کنند.

حقوقی ها در انتظار نیمه اردیبهشت ماه

مجید محصصیان، کارشناس اسبق شرکت سرمایه گذاری صدر تأمین نیز با بیان اینکه انتظار بازار سهام برای روشن شدن نرخ های جدید فروش کالا و خدمات شرکت ها و صنایع تولیدی، اصلی ترین دلیل حرکت محتاطانه بزرگان آن است، عنوان کرد: در این رابطه صنایعی همچون صنعت کاشی و سرامیک علاوه بر وابستگی 15 تا 20 درصدی قیمت تمام شده آنها به نرخ ارز، با فشار افزایش هزینه های ناشی از مشکلات تحریم ها، تورم، هدفمندی یارانه ها و عدم افزایش متناسب نرخ فروش مواجه هستند.

بر این مشکلات عدم ثبت سفارش در واردات مواد اولیه، قطعات یدکی مورد نیاز و کالا را نیز باید افزود و بدین لحاظ فعالان بازار و سهامداران عمده منتظر هستند تا به روال هر ساله در اواسط اردیبهشت ماه نسبت به تعدیل های قیمتی مورد نظر خود آگاهی یابند که این خود باعث می شود که هر گونه پرتفوی گردانی تا مشخص شدن این موضوع با توقف مواجه باشد.

نظری متفاوت با همه

مدیر سرمایه گذاری شرکت سرمایه گذاری سایپا اما نظری بر خلاف کارشناسان مذکور دارد و می گوید: اینکه عنوان شود حقوقی ها و شرکت های سرمایه گذاری بزرگ در حال حاضر تنها نظاره گر اوضاع بوده و تمایلی برای فعالیت در بورس ندارند چندان با واقعیت سازگار نیست چرا که، به لحاظ رفتاری همیشه حقوقی ها کندتر از حقیقی ها در بازار سهام حرکت می کنند.

مهدی علیخانی در توضیح این موضوع، فرآیند زمانبر تصمیم گیری در شرکت های حقوقی را متذکر شد و گفت: در حقیقت با سپری شدن تنها سه روز از فعالیت جدی بازار سهام، نمی توان فعالیت قابل توجهی از حقوقی ها را انتظار داشت چرا که هنوز استقرار مدیران بطور کامل محقق نشده است.

ارزیابی دشوار دورنمای بورس

وی در ادامه با بیان اینکه از لحاظ بنیادین ارزیابی دور نمای ارزندگی صنایع و سهام در حال حاضر با دشواری زیادی مواجه است، گفت: تلاش دولت برای اجرای مرحله دوم قانون هدفمند سازی و ابهام فعالان بازار مبنی بر چگونگی اجرا، زمان اجرا و تأثیر آن بر صنایع انرژی بر بورس و از سویی دیگر مشخص نبودن میزان حمایت های ارزی از بخش تولید در کنار شدت و ضعف مسایل و نگرانی های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی همگی باعث شده تا اغلب حقوقی ها عاجز از برنامه ریزی جدی برای حضور در بازار سرمایه باشند.

شرط لازم برای تحرک حقوقی ها

وی پویایی پرتفوی حقوقی ها و امکان خرید و فروش بهینه سهام را اصلی ترین موضوع برای حضور فعال در بازار سرمایه اعلام کرد و افزود: روشن شدن وضعیت سیاست داخلی و خارجی کشور و زوایای مبهم اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و نیز تبیین رویکرد بنیادین بجای کارنامه سازی در فرآیند عملیاتی و مدیریتی کشور، اصلی ترین لوازم مورد نیاز برای پیش بینی دور نمای بازار سهام و حرکت پر رنگ حقوقی ها است.

در این باره توجه به شعار نوروزی مقام معظم رهبری در ابتدای امسال با توجه به شرکت ها و صنایع تولید محور، سرمایه محور و کار محور بورسی کشور به معنای واقعی به بازار سهام منتهی می شود که برای تحقق این شعار باید همه تلاش ها در راستای رونق بازار سرمایه و حمایت از آن صورت گیرد.

دونکته برای خریداران سهام

علیخانی در پایان با توصیه به خریداران سهام در شرایط کنونی، اظهار کرد: در نظر گرفتن شرکت های صادرات محور به لحاظ تعدیل نرخ ارز و پذیرش این رشد از سوی دولت و نیز توجه همزمان به متوسط قیمت به درآمدی پنج مرتبه ای و پایین تر از آن بازار سهام به خاطر نرخ سود 20 درصدی بانکها و اوراق مشارکت اصلی ترین نکاتی است که باید از سوی خریداران سهام در شرایط کنونی مورد توجه قرار گیرند.