اتحاد ایرانی‌ها در برابر تحریم

«نه به تحریم‌ها» و «جنبش ضدتحریم» اگرچه بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر گفتمان با غرب از سوی نهادهای مدنی پیگیری شد، اما با نزدیک شدن به زمان سفر رییس‌جمهور به مقر‌سازمان ملل و احتمال دیدار وی با اوباما شدت بیشتری گرفته است. هفته پیش 156 تن از اقتصاددانان، حقوقدانان و مدیران رسانه‌ای با امضای نامه‌ای، از «همکاران خود در سراسر جهان خواستند تا از لغو تحریم‌ها علیه ایران حمایت کنند». دو روز پیش هم روسای‌جمهور پیشین ایران، سید محمد خاتمی و اکبر هاشمی رفسنجانی از جنبش ضدتحریم حمایت کردند و اعلام کردند با چهره‌های صلح‌طلب جهان رایزنی می‌کنیم. در ادامه این روند 31 حزب اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا در نامه‌ای به اوباما نسبت به تداوم وضع دور جدیدی از تحریم‌ها علیه مردم ایران اعتراض کردند. این احزاب خطاب به اوباما، نمایندگان کنگره، احزاب، تشکل‌ها، نهادهای مردم نهاد و نخبگان آن کشور خواستند تا با ورود موثر به موضوعات مورد علاقه دو ملت و تلاش در جهت رفع تحریم‌ها بر علیه ایران، زمینه گفت‌وگوی بدون پیش شرط و از موضع برابر دوکشور را با احترام به حق و حقوق مسلم هر دو ملت فراهم نمایند.» اما تداوم حرکت‌های داخلی در خصوص تحریم‌ها سبب شد تا روزنامه گاردین هم در گزارشی به موضوع تحریم‌های ایران و واکنش‌های ایجاد شده در این خصوص بپردازد. به گزارش تسنیم این روزنامه انگلیسی زبان با اشاره به کاهش قیمت کالاها و افت ۲۵درصدی ارزش دلار در ایران طی روزهای اخیر تحت تاثیر فضای جدید ایجادشده نوشت: اتحادی کم‌سابقه بین جامعه مدنی و دولت ایران به وجود آمده است که به حل مشکلات اقتصادی کمک می‌کند. این روزنامه در ادامه گزارش خود نوشت: پس از آنکه دادگاه اتحادیه اروپا در احکامی دستور برداشته شدن تحریم‌های یکجانبه علیه چندین شرکت ایرانی، شامل خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد، اظهارات خوش‌بینانه همراه با احتیاط از جانب مقامات تهران شنیده شد. در این گزارش از اقتصاد ایران به‌عنوان اقتصادی بیمار یاد شده است؛ اما تاکید شده است در حالی که مسوولان جدید ایرانی برای تعاملی تعیین‌کننده با جامعه بین‌المللی در جریان نشست این هفته مجمع عمومی سازمان ملل آماده می‌شوند، اتحادی کم‌سابقه در اهداف پیش‌رو، بین جامعه مدنی و دولت ایران به وجود آمده است که به تجدید اعتماد داخلی در ایران و ترمیم مشکلات اقتصادی کمک خواهد کرد. گاردین می‌نویسد: در حالی که کابینه حسن روحانی در دو جبهه داخلی و بین‌المللی مشغول تلاش برای حل مشکلات اقتصادی کشور است، یک ابتکار مستقل از سوی تجار، دانشگاهیان و فعالان اجتماعی برای رفع تحریم‌ها علیه ایران به راه افتاده است. این تلاش‌ها که با سیگنال‌های همراه با حسن‌نیت از جانب غرب همراه شده، موجب به وجود آمدن اجماعی اجتماعی شده است که اعضای این ابتکار آن را برای نجات ایران از وضعیت نامطلوب اقتصادی مهم می‌دانند. چند روز پیش هم یک گروه 156نفره از اقتصاددانان، وکلا و روزنامه‌نگاران ایرانی با امضای نامه‌ای، از «همکاران خود در سراسر جهان خواستند تا از لغو تحریم‌ها علیه ایران حمایت کنند». در این نامه با استناد به حقوق بین‌الملل و اصول تجارت منصفانه، تحریم‌ها «به‌خلاف تلاش‌های بین‌المللی برای ارتقای شفافیت، پاسخگویی و نظارت» توصیف شده بود. این نامه در کنار موجی از درخواست‌های عمومی مشابه از سوی دانشگاهیان ایرانی، بخشی از حرکتی است که با هدف مخالفت با تحریم‌ها آغاز شده است. به‌گفته یکی از اعضای اصلی به وجود آورنده این حرکت، یکی از عوامل موثر در تشکیل این حرکت اجتماعی، تصمیم ماه آگوست کنگره آمریکا برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران بود که به نظر می‌رسد، بدون توجه به نتایج انتخابات ایران صورت گرفته است. گاردین افزود: اما تحلیلگران معتقدند، به‌رغم احکام صادره جدید از سوی دادگاه‌های اروپایی، چشم‌انداز برداشته شدن تحریم‌ها که بزرگ‌ترین مانع برای ترمیم اقتصاد ایران است، چندان روشن نیست. اتحادیه اروپا به این احکام اعتراض کرده است و رسیدگی به درخواست‌های فرجام‌خواهی در جریان است. به‌علاوه، حتی اگر این احکام در دادگاه‌های اروپایی تایید شوند، باز هم تحریم‌های دولت آمریکا احتمالا اکثر شرکت‌های بین‌المللی را از معامله با شرکت‌های ایرانی بازخواهد داشت. به‌اعتقاد تحلیلگران، هرچند حل مشکلات اقتصادی در کوتاه‌مدت دشوار به نظر می‌رسد، اما روحانی باید اقدامات فوری را برای تثبیت وضعیت تا پایان سال انجام دهد. این اقدامات شامل بازگرداندن استقلال بانک مرکزی و اصلاح سیاست‌های دولت قبلی در زمینه یارانه‌ها و افزایش شفافیت و تسریع در خصوصی‌‌سازی بخش‌های نفت و گاز خواهد بود.