افزایش ۵۳۸ واحدی نماگر بورس در چهارمین روز صعود/موج سواری خودرویی‌ها بر استقبال حقیقی‌ها
معاملات پُررونق بورس تهران در حالی وارد چهارمین روز خود شد که اقبال به گروه خودرو و ساخت قطعات بیش از سایر گروه‌ها به چشم می خورد . حمایت همه جانبه حقوقی‌ها از یک سو و کاهش هیجانات بازارهای موازی سبب جذاب شدن معاملات تالار حافظ شد.
اقتصادآنلاین - مریم علیزاده؛ با گذشت تقریبا یک هفته از اعلام تصمیم ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، دماسنج‌های بازار سرمایه روزهای مثبتی را پشت سر می‌گذارند. در این بین شاخص کل از چهارشنبه گذشته بیش از 1500 واحد افزایش داشته است که نشان دهنده تثبیت وضعیت شاخص بازار در کانال صعودی است.
اما چرا بورس همه را غافلگیر کرد؟
با اعلام موضع جدید رئیس جمهور آمریکا همه انتظار روزهای سخت و فرسایشی را برای معاملات تالار شیشه ای داشتند. اما از فردای سخنرانی ترامپ شاخص بازار سهام نه تنها با افت مواجه نشد که وارد کانال صعودی با شیب نسبتا تندی شد. به نظر می‌رسد این غافگیری از چهار دلیل عمده نشات گرفته باشد:
حمایت تمام قد و به موقع حقوقی ها
تقریبا این جزء معدود دفعاتی است که ورود سهامداران حقوقی نمادها توانست جلوی شوک هیجانات منفی را بگیرد و سمت و سوی بازار را با قدرت بالا عوض کند. این حمایت سبب شد تا احساس ترس حقیقی های ریسک گریز از بازار بورسِ بدونِ برجام کم رنگ شود و این گروه با واقعیت بازار سرمایه روبرو شوند.
پیش خور شدن اصلاح قیمتی
از اوایل اردیبهشت ماه سال جاری شاهد شکل گیری روند نزولی شاخص به واسطه ترس فعالان بازار از پایان مسله برجام بودیم. همین امر سبب شد تا قبل از اعلام نطر ترامپ، نمادهای حاضر در بازار دچار افت قیمتی محسوس شوند. از این رو با توجه به رسیدن قیمت سهام اکثر شرکت ها به نقاط حمایتی و جذاب، به نظر می رسد افتی که قرار بود بورس بعد از خروج امریکا از برجام داشته باشد، در هفته های قبل به وقوع پیوسته باشد.
فروکش کردن التهابات بازارهای موازی مالی و نقدینگی سرگردان
در دوهفته اخیر شاهد شکل گیری موج تقاضا برای سفته بازی در بازار ارز و سکه بودیم که با سیاست های اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی تا حد زیادی این التهابات از بین رفت. در بازار دلار که نبود معاملات شفاف و قیمت واقعی و همچنین تثبیت نسبی قیمت سبب از بین رفتن تقاضای کاذب برای این ارز شده بود، سرمایه گذاران را مجاب به بازگرداندن بخشی از نقدینگی خارج شده از بورس به سمت این بازار کرد.
همچنین با شروع تحویل سکه های پیش فروش شده از سوی بانک ملی، تا حدی حباب ناشی از ریسک های سیستماتیک مرتبط با تصمیم ترامپ کاسته شد و جذابیت بازار سکه نیز رنگ باخت. دو عامل ذکر شده سبب روی گردانی نقدینگی از این دو بازار شد و نهایتا شاهد ورود بخشی از این سرمایه به بازار سهام هستیم.
رشد ارزش جایگزینی شرکت ها
با افزایش نرخ دلار در ماه های اخیر، ارزش جایگزینی شرکت های بزرگ بورسی دستخوش تغییر قابل توجهی خواهد شد. ارزش جایگزینی عبارتند از: ارزش یک ورقه بهادار شرکت با این فرض که قصد ایجاد شرکت مورد نظر را در تاریخ محاسبه داشته باشیم، این ارزش، بهای هر برگه سهم شرکت با قصد راه اندازی شرکتی دیگر با خصوصیات مشابه و در وضعیت فعلی است. از این رو می توان گفت شرکت های بزرگ همچون هلدینگ خلیج فارس و تاپیکو با نرخ ارز فعلی از ارزش جایگزینی بالایی برخوردار خواهند بود.
در نتیجه یکی از دلایل اصلی اقبال این روزهای سرمایه گذاران به بورس تاثیر افزایش نرخ ارز بر شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه است. همچنین این موضوع را نیز باید یادآور شد که افزایش نرخ دلار تا حد قابل توجهی سود شرکت های کامودیتی محور و صادرات محور را دستخوش تغییرات مثبت می کند.
و اما شرط حفظ این رونق
با وجود قدم گذاشتن بورس در مسیر رونق اما شروطی برای تداوم این وضعیت دیده می شود. در این خصوص دو عامل داخلی شامل از سرگیری عرضه های اولیه و حفظ شرایط مطلوب بنیادی شرکت های بورسی در پسا پسا برجام و دو شرط بیرونی شامل تعیین و تکلیف نحوه رابطه اروپا در پی خروج امریکا از برجام با ایران و همچنین رونق بیشتربازار جهانی کامودیتی ها می‌تواند بر پایداری رونق بورس تهران اثرگذار باشد.
در بازار امروز چه گذشت؟
نماگر بورس تهران در پایان معاملات روز جاری رشد 538 واحدی (معادل 57/ ۰درصد) را تجربه کرد و در سطح ۹4 هزار و 704 واحد ایستاد. شاخص هم وزن نیز در ادامه رکوردشکنی های خود امروز با ثبت افزایش 248 واحدی توانست وارد کانال 17 هزار واحد شود و در ارتفاع 17 هزار و 22 واحد آرام گرفت.
در این بین 795 هزار ورقه بهادار به ارزش 167 میلیارد تومان در 53 هزار نوبت دادوستد شد که از این میزان 120 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در بورس اختصاص داشت.
همچنین امروز خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار در مسیر حقوقی به حقیقی بود. این جابه جایی رقمی معادل 23میلیارد تومان از پرتفوی حقوقی ها به سبد سهام معامله گران حقیقی منتقل کرد. بیشترین میزان خالص خرید در معامله گران حقیقی به نماد معاملاتی شرکت ایران خودرو و فولاد مبارکه اختصاص داشت. به این ترتیب امروز حدود ۲0 میلیون سهم «خودرو» به ارزش 6 میلیارد تومان به نفع معامله گران حقیقی بازار منتقل شد. پس از «خودرو»، بیشترین خالص خرید حقیقی ها در نماد معاملاتی شرکت فولاد مبارکه شکل گرفت. به این ترتیب ۱۸ میلیون سهم «فولاد» به ارزش 4.8 میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد.
در آن سوی بازار اما بیشترین تحرک حقوقی‌ها در نماد معاملاتی شرکت آسان پرداخت، بانک ملت و بانک صادرات دیده شد. به این ترتیب طی معاملات روز جاری، افزون بر 600 هزار سهم «آپ» از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی سهامداران حقوقی منتقل شد. این جابه‌جایی رقمی معادل یک میلیارد تومان داشت. «وبملت» نیز امروز شاهد تغییر مالکیت بیش از 700 میلیون تومانی به نفع حقوقی‌ها بود. در «وبصادر» هم حدود 11 میلیون سهم به ارزش 700 میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی منتقل شد.
ترین های بورسی
در بین گروه‌های حاضر در بازار سهام، سه گروه فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات و بانکی ها بیشترین ارزش دادوستدها را به خود اختصاص دادند. بازار پس از اعلام تصمیم ترامپ در رابطه با وضعیت برجام در آمریکا، اقبال مجددی به یکی از حساس ترین گروه‌ها به گشایش‌های سیاسی-بین المللی یعنی گروه خودرویی داشته است. اصلاح عمیق گروه خودرویی در چندماه اخیر لمس سطوح جذاب قیمتی را در پی داشته که سرمایه گذران ریسک پذیر را مجاب به ورود نقدینگی نموده است.
همچنین در بین نمادهای مطرح نیز نمادهای سه گروه یاد شده پیشتاز بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل بودند. از این رو «فولاد»، «خودرو»،«خساپا» و «رانفور» هرکدام به ترتیب 76، 43، 35 و 31 واحد دماسنج بازار را تقویت کردند. اما در سمت منفی‌های کم رنگ بازار دو نماد «تاپیکو» و «وکار» تا حد کمی از رشد بیشتر شاخص جلوگیری کردند.
اما نکته بازار امروز نبود رونق و تحرک خاص درگروه پالایشی و فلزی بود که دلیل اصلی آن جلب توجه گروه خودرو با توجه به افزایش نرخ احتمالی در هفته آینده است.
راه خروج از کم نوسانی پالایشی‌ها
نمادهای پالایشی در ماه‌های اخیر در پی ارسال سیگنال های بنیادی روند صعودی پرشتابی را در پیش گرفتند. از ابتدای پاییز تاکنون شاخص گروه فرآورده های نفتی رشد بیش از 30 درصدی را تجربه کرده است. رشد پرشتاب نرخ ارز مبادله ای در کنار رشد قیمت نفت طی هفته های گذشته از نمادهای پالایشی حمایت کردند. این موضوع در کنار انتظارات مثبتی که بر اساس عملکرد سالانه شرکت های پالایشی به وجود آمده بود، انتظار رشد محسوس سودآوری این شرکت‌ها را به وجود آورد.
در نتیجه نمادهای پالایشی یکی پس از دیگری در مسیر پرشتاب صعودی قرار گرفتند. همان‌طور که اشاره شد سوخت صعود پالایشی ها، گمانه زنی‌ها (البته به پشتوانه تحلیلی) از اثر مثبت رشد قیمت نفت و همچنین نرخ ارز مبادله ای بر سودآوری شرکت های پالایشی بود. به این ترتیب نمادهای پالایشی یکی پس از دیگری سطوح مقاومتی را در هم شکستند. پس از رشدهای قیمتی مداوم بازار انتظار سیگنال بنیادی از سودآوری این شرکت‌ها را می کشید. اما نکته جالب در این میان ایست نمادهای پالایشی از ادامه صعود قیمتی بود. علت توقف نمادهای پالایشی در مسیر صعودی را می‌توان پیش خور شدن بخش قابل توجهی از انتظارات دانست.
پس از رشدهای پرشتاب، شناسایی سود از سوی سهامداران پیشین نیز به‌عنوان عامل فشار بر قیمت نمادهای پالایشی مطرح بود. در این میان اما تقاضا همچنان برای نمادهای پالایشی مشاهده می شود و این موضوع مانع از اصلاح شدید قیمت سهام پالایشی شده است. از نکات قابل توجه درخصوص انتظارات بازار از نمادهای پالایشی نبود دید دقیقی از اثر احتمالی رشد قیمتی نفت و تاثیر نرخ ارز مبادله‌ای در صورت‌های مالی شرکت‌های پالایشی است.
در شرایط کنونی عواملی مانند تشدید نوسانات قیمت نفت در بازار جهانی و نرخ گذاری صحیح کرک اسپرد از سوی پالایش و پخش می‌تواند بر مسیر قیمتی این گروه اثرگذار باشد. علاوه بر این باید به فضای کلی بازار و همچنین احتمال تهدید ریسک‌های سیستماتیک نیز توجه کرد. انتشار صورت‌های مالی نمادهای پالایشی نیز عامل دیگری است که نقش مهمی در نوسانات نمادهای پالایشی خواهد داشت.
اما از دو گروه پیشتاز این روزهای بازار چه خبر؟
امروز در گروه انبوه سازی همانند دو روز گذشته شاهد فشار تقاضا بودیم که علت اصلی این حرکت رو به بالای گروه، افزایش قیمت دلار و همچنین کاهش سود تسهیلات وام یکم مسکن به زیر 10 درصد است که افزایش هیجانی قیمت واحد های مسکونی در شهر های بزرگ (به ویژه تهران) را به دنبال داشت.
در تهران رشد قیمت مسکن بیشتر در مرکز شهر و در واحد های میان درآمدی پر رنگ تر است تا جایی رشد قیمت ها فراتر از استاندارد بوده و معیار قیمت گذاری بیشتر وجهه سلیقه ای به خود گرفته است. به عبارت دیگر مالکان، آپارتمان های خود را به هر قیمتی که می خواهند در معرض فروش قرار می دهند و این قیمت ها از قاعده و قانون خاصی پیروی نمی کنند. اما گویا سایه این رشد پر سرو صدای قیمت ها بر سر بازار خرید و فروش مسکن سنگینی کرده و موجب شده است تا خریداران پای خود را عقب کشیده و در انتظار تعدیل قیمت ها بنشینند(اگر چه رشد مبلغ وام مسکن محرکی بر توان خرید خریداران، به ویزه خریداران مصرفی است اما رشد بی رویه قیمت ها اثر مثبت به وجود آمده را خنثی کرده است به صورتی که باعث کاهش شدید تعداد معاملات واحد های آپارتمان در شهر های بزرگ شده است.)
موضوع دیگری که دراین گروه جلب نظر می کند حرکت معکوس نماد «ثباغ» است که در این روز های مثبت با حجمه فروشندگان مواجه شده و با افت قیمت همراه است. این تغییر جهت در حالی است که در طی 8 ماهه گذشته رشد 70 درصدی قیمت را به نمایش گذاشته است. به نظر می رسد نماد هایی که در چند ماه گذشته با کاهش قیمت قابل توجهی مواجه بوده اند بیشتر نگاه خریداران را به سوی خود جذب کرده اند.
در این میان و در کنار رشد گروه ساختمانی کاهش ارزش واحد های تسهیلات مسکن به چشم می خورد که از علل موثر بر کم اقبالی این دسته می توان به بالا بودن سود تسهیلات مسکن در مقابل تسهیلات مسکن یکم اشاره کرد اما با این حال از نیمه های فروردین ماه سال جاری با افزایش قیمت همراه بوده که می توان افزایش قیمت مسکن را عامل این رشد دانست.
در سوی دیگر بازار گروه سیمانی را داریم که از این شرایط به وجود آمده در گروه انبوه سازی بی بهره نمانده وهم گام با این گروه تغییر جهت داده و حرکت صعودی خود را آغاز کرده اند. با توجه به بستری سازی های صورت گرفته به منظور نوسازی بافت های فرسوده و از طرف دیگرافزایش قیمت مسکن که موجب تحرک در زمینه ساخت و ساز ساختمان شده است، انتظار می رود تا در آینده ای نزدیک تغییراتی در مصرف سیمان رخ دهد. به موازات افزایش فروش محصولات سیمانی، افزایش نرخ نیز می تواند امید بخش این صنعت باشد.
و اما گروه خودرو یکه تاز معاملات امروز بازار سرمایه بود. از اوایل ساعات شروع معاملات شاهد حرکت رو به بالای قیمت سهام شرکت های خودرو سازی و به دنبال آن قطعه سازی بودیم. به طوری که در ابتدا نماد خکاوه با صف 80 میلیونی ظاهر شد و دیگر نماد های حاضر در این گروه نیز در مقابل صف های میلیونی خرید قرار گرفته و به کار خود پایان دادند. علاوه بر این شاهد حجم معاملات خوبی در این قسمت از بازار نیز بودیم. لازم به ذکر است که طبق آمار های اعلام شده در فروردین ماه امسال، تیراژ تولید خودرو های داخلی همانند ماه های پایانی سال گذشته با افزایش همراه بوده است. تعداد تولیدات خودرو در ماه ابتدایی سال جاری حدود 80 هزارو 140 دستگاه بود که نسبت به مدت مشابه در سال 96 با 17.5 درصد رشد مواجه بوده است.(میزان تولید خودرو در فروردین سال گذشته چیزی حدود 68 هزار و 180 دستگاه رقم خورده است.)
کوتاه از فرابورس
آیفکس هم رشد مطلوبی را در پایان معاملات امروز ثبت کرد و با افزایش 8.6 واحدی به رقم یک هزار و 86 واحد رسید. در این بازار نیز یک هزار و 74 میلیارد ورقه بهادار به ارزش 235 میلیارد تومان دادوستد شد که از این میزان 49 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در فرابورس اختصاص داشت.
در بین نمادهای تاثیرگذار بر آیفکس معاملات مثبت «ذوب»، «هرمز» و «مارون» مجموعا 5 واحد آیفکس را تقویت کردند. اما در بازار سبزپوش امروز، معاملات «خراسان» در محدوده‌های منفی انجام شد.
