دست ترامپ در جیب عربستان
«شما میخواهید ما [در سوریه] بمانیم، پس شاید مجبور شوید هزینه آن را بپردازید». این جملاتی بود که روز گذشته دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در جریان کنفرانس مشترکش با سه نفر از رهبران کشورهای حوزه بالتیک بر زبان آورد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، خطاب او عربستان سعودی است که ولیعهد جوانش نزدیک به دو هفته میهمان کاخ سفید بود. آنطور که رئیسجمهور آمریکا گفته، شکست داعش به معنای پایان کار ارتش آمریکا در سوریه است و این کشور خیلی زود درباره ادامه حضور یا عدم حضور نظامی در سوریه تصمیم خواهد گرفت. البته در قیاس با اظهارات هفته پیش او در اوهایو، این اظهارنظر امیدوارکنندهتری برای مخالفان پایاندادن به حضور نظامی آمریکا در این کشور جنگزده است. بدون تردید، خروج آمریکا از سوریه، بههیچوجه خوشایند سعودیها نخواهد بود زیرا این مسئله به معنای قدرتگرفتن روسیه، ایران و ترکیه در سوریه است. خود ترامپ نیز روز دوشنبه به صورت تلفنی با ملکسلمان، پادشاه عربستان، درباره مسائل منطقهای ازجمله نزاع اسرائیلی-فلسطینی و همچنین تقویت همکاری استراتژیک آمریکا و عربستان گفتوگو کرده بود. با این تفاسیر، به نظر، ملکسلمان در جریان این تماس تلفنی باید از ترامپ خواسته باشد تا به حضور نظامی آمریکا در سوریه ادامه دهد هرچند در گزارش رسمی کاخ سفید از این تماس تلفنی، هیچ اشارهای به این افزایش حمایت مالی سعودیها از حضور نظامی آمریکا در سوریه نشده است.
از دیگر سو، مشروطکردن حضور نظامی در سوریه به تأمین مالی از سوی عربستان، در تضاد با موضوع دیگر مقامات ارشد آمریکایی ازجمله جمیز متیس، وزیر دفاع و رکس تیلرسون، وزیر سابق خارجه قرار میگیرد که سال گذشته از تداوم حضور نظامی آمریکا در سوریه خبر داده بودند. تیلرسون در اوایل سال جاری خواستار حضور نظامی آمریکا در سوریه تا سرنگونی بشار اسد شده بود. بهنظر همین اختلافنظرها در نهایت تیلرسون را به سمت در خروجی وزارت خارجه هدایت کرد. البته جانشین احتمالی تیلرسون یعنی مایک پمپئو، رئیس سابق سیا، نیز بهنظر موضع چندان متفاوتی در قبال سوریه ندارد. او نیز در ماه جولای گفته بود که حضور آمریکا در سوریه تا سرنگونی اسد باید ادامه یابد. به نظر فرماندهان نظامی نیز خروج نظامی آمریکا از سوریه را توصیه نمیکنند. بنا بر گزارش «سیانان»، حتی برخی مقامات ارشد ارتش آمریکا درصدد افزایش شمار نیروهای آمریکایی در سوریهاند. از نظر اکثر فرماندهان آمریکایی، شکست داعش به معنای برقراری امنیت در این مناطق جنگزده نیست و علاوه بر این، آمریکا قبل از خروج نظامیانش باید تکلیف بازسازی این مناطق را نیز تعیین کند.
٧ هزار میلیارد دلار به فنا
با این حال، از نظر دونالد ترامپ، حضور نظامی آمریکا در سوریه یا هر نقطه دیگری از خاورمیانه بیشتر از آنکه به نفع ایالات متحده باشد، به نفع دیگر کشورهاست. درواقع ساز مخالف ترامپ بر سر حضور نظامی در سوریه هفته گذشته کوک شد وقتی در جریان یک سخنرانی در اوهایو با اشاره به اینکه حضور نظامی در سوریه هزینههای زیادی را بر آمریکا تحمیل میکند، گفت: «میخواهم سربازانمان را به خانه بازگردانم». او همچنین بار دیگر به مداخله آمریکا در خاورمیانه و هزینههای سرسامآور آن تاخت. «فکرش را بکنید، هفتهزار میلیارد دلار در عرض ١٧ سال. هیچ دستاوردی نداشتیم؛ هیچ چیز جز مرگ و ویرانی». همین اظهارات ترامپ، پشت مقامات ارشد وزارت خارجه و پنتاگون را لرزانده است. برخی منتقدان سیاستهای ترامپ بر این باورند که درخصوص سوریه ترامپ نباید عامل اقتصادی را بر مسئله امنیتی جهانی ترجیح دهد. از دیگر سو، محمد بنسلمان نیز در گفتوگوی خود با مجله «تایم» بعد از دیدار با ترامپ، اینطور گفته بود که آمریکا اگر قصد ندارد نیروهای خود را برای درازمدت در سوریه نگه دارد، حداقل برای کوتاهمدت باید چنین کند. همچنین یک منبع در گفتوگو با «سیانان» مدعی شده که کاخ سفید در حال رایزنی با کشورهای شورای همکاری خلیجفارس است تا به کمک آنها بتواند بخشی از مناطق جنوبی سوریه را در دست خود نگه دارد.
ارتش علیه مهاجران
بهنظر ترامپ قصد ندارد در قضیه ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا از مرز مکزیک هم کوتاه بیاید. احداث یک دیوار در مرز آمریکا و مکزیک ازجمله همان وعدههایی بود که مجری سابق و ملاک بزرگ آمریکایی را روانه کاخ سفید کرد چراکه بخش زیادی از مردم آمریکا افزایش نرخ بیکاری را از چشم مهاجران غیرقانونی میدیدند. او روز گذشته در جریان ضیافت شام با کشورهای حوزه بالتیک، ضمن تکرار همان حرفهای قبلی خود درباره آسیبپذیربودن مرز آمریکا و مکزیک، از طرح جدید خود نیز رونمایی کرد. رئیسجمهور آمریکا قصد دارد تا زمان کاملشدن دیوار، ارتش آمریکا را به عنوان یک دیوار حائل در مرز آمریکا و مکزیک مستقر کند. طبق گفتههای ترامپ، او دراینباره گفتوگوهایی نیز با جیمز متیس، وزیر دفاع کشور، انجام داده است. ترامپ همچنین ماجرای متوقفشدن کاروانی از هزارو صد مهاجر هندوراسی را که قصد ورود به خاک آمریکا را داشت بهانه خوبی دید برای انتقاد از ضعف قوانین مرزی و مهاجرتی آمریکا. او پیشتر نیز تهدید کرده بود در صورت ورود این کاروان به خاک آمریکا، کمکهای نقدی کشورش به هندوراس را قطع خواهد کرد. ترامپ مهاجرت غیرقانونی را دلیل افزایش جرم و جنایت در آمریکا دانسته و عامل آن را سیاست مرزهای باز دموکراتها میداند. رئیسجمهور آمریکا مدتی پیش نیز در یک مجموعه توییت، از کنگره خواسته بود تا قوانین سختگیرانهتری را درخصوص ترددهای مرزی به تصویب برساند.
البته این اولین باری نیست که یک رئیسجمهور آمریکایی ایده ارسال ارتش به مرزها را مطرح میکند. در دوران جورج دبلیو بوش نیز به مدت دو سال از سربازان آمریکایی در مناطق مرزی استفاده شد. در جریان این عملیات، شش هزار سرباز با هدف تعمیر حصارها، ساخت هزار مانع فلزی و گشتزنی در منطقه، به مناطق مرزی در کالیفرنیا، آریزونا، نیومکزیکو و تگزاس ارسال شدند. در دولت باراک اوباما در سال ٢٠١٠ میلادی نیز نزدیک به هزارو ٢٠٠ سرباز از گارد ملی این کشور برای کمک به سازمان گمرک و مرزبانی آمریکا، در مرز مکزیک و آمریکا مستقر شدند. در سال ٢٠١٤ نیز در جریان هجوم معدنچیان بیکار به مرزهای آمریکا، ریک پری، فرماندار تگزاس، برای محافظت از مرزهای جنوبی، دستبهدامن هزار نیروی گارد ملی شد.
ترامپ بهتر از دیوار
احداث دیوار در مرز آمریکا و مکزیک هرچند باعث کاهش مهاجرت غیرقانونی به خاک آمریکا خواهد شد، اما هزینههای سنگینی را نیز روی دست دولت خواهد گذاشت. در شرایطی که کاخ سفید برای ساخت این دیوار به ٢٥ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز دارد، در بودجه سال جاری این کشور تنها ٦/١ میلیارد دلار به ساخت دیوار مرزی اختصاص داده شد. البته به نظر میرسد ترامپ برای تأمین هزینه ساخت دیوار مرزی به بودجه وزارت دفاع چشم دوخته است. ماه گذشته پنتاگون تأکید کرد ترامپ رایزنیهای اولیه را با وزیر دفاع بر سر استفاده بخشی از بودجه پنتاگون برای ساخت دیوار داشته است. بلافاصله دو سناتور دموکرات به وزیر دفاع آمریکا نامه نوشتند که او به لحاظ قانونی اجازه اختصاصدادن بودجه وزارت متبوعهاش برای ساخت دیوار را ندارد. جالب اینکه طبق اعلام پلیس مرزی آمریکا، ورود مهاجران غیرقانونی به ایالات متحده به کمترین میزان خود از سال ١٩٧١ تاکنون رسیده است؛ به نظر زبان تند و اظهارات ضدمهاجرتی و نژادپرستانه ترامپ بیشتر از ساخت دیوار در جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی به خاک آمریکا مؤثر واقع شده است.