شایعات کناره‌گیری شهردار تهران، کار چه کسانی است؟
یک هفته‌ای است شایعاتی پیرامون شهردار تهران در شبکه‌های اجتماعی و محافل خصوصی به گوش می‌رسد که حکایت از استعفای «محمدعلی نجفی» و جایگزینی یکی از اصلاح‌طلبان نزدیک به «سید محمد خاتمی» دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین، اعتماد نوشت: این شایعات وقتی قوت گرفت که موضوع استعفای محمدعلی نجفی از حزب کارگزاران سازندگی مطرح شد و در تحلیل آن یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب با کنایه آن را دوری از کارگزاران و نزدیکی به «دیگران » توصیف کرد.
فارغ از آن که بسیاری سابقه حضور کوتاه‌مدت نجفی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال ٩٢ را ملاک استدلال خود قرار می‌دادند تا بگویند او مدت زیادی در شهرداری دوام نمی‌آورد شایعه دیگری نیز به این بحث افزوده شد که محمدباقر قالیباف در اظهارنظری مدعی شده شهردار کنونی ٦ ماه بیشتر در این پست دوام نمی‌آورد. اظهارنظری که هیچ یک از نزدیکان قالیباف آن را تایید نکردند. تلاشها برای ریشه‌یابی این شایعه‌ها به آدرس‌هایی منجر شد که سر در آن سوی مرزها داشت. از یک‌سو اصلاح‌طلبان منتقد نجفی چنین برنامه‌ای را منتفی می‌دانستند از سوی دیگر برجسته شدن شایعات، اعضای شورا پنجم را به واکنش واداشت و آنها نیز موضوع را متوجه متضرران از تصمیمات نجفی در شهرداری می‌دانستند و در عین حال اصولگرایان فعال در حوزه شهری نیز منکر خشنودی از شکست شهردار کنونی شده‌اند.
به نظر می‌رسد بیش از همه سناریوهایی که برای طرح این شایعات می‌توان پذیرفت موضوع ضرر و زیان ناشی از تصمیمات نجفی در حذف برخی از فعالیت‌های مالی و اقتصادی در شهرداری تهران می‌تواند منشا این شایعه‌ها باشد.
اما مهم‌ترین پرسشی که این گزارش برای یافتن پاسخ آن به رشته تحریر در آمد این است که چه کسی یا چه گروه‌هایی از شکست نجفی بیشترین سود را می‌برند؟
آغاز سناریوی برکناری شهردارجدید تهران برمی‌گردد به تابستان امسال. یعنی همان زمان که زمزمه‌های انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان اصلی‌ترین گزینه تصاحب کرسی شهرداری تهران، بیشتر و بیشتر می‌شد. همان دوران شایعاتی در فضای مجازی دست به دست می‌شد که مضمونی اینچنینی داشت: نجفی قرار است فقط ٧-٦ ماه شهردار تهران باشد و بعد از آن جای خود را به فردی دیگر خواهد داد. به زعم این افراد، نجفی قرار بود با تجربه‌ای که دارد، شهرداری آن روزها که به گفته اصلاح‌طلبان، نهادی سوخته بود را، از وضعیت بحرانی‌اش خارج کند و بعد از فروکش کردن حملات احتمالی اصولگرایان، شخص دیگری سکان هدایت شهر را عهده‌دارشود. این اخبار حتی پا را از این نیز فراتر گذاشته، شهردار بعدی تهران را، محسن هاشمی معرفی می‌کردند. این شایعات اما در آن زمان کاملا از سوی اصلاح‌طلبان رد شد. حالا دقیقا ٦ ماه بعد از انتصاب نجفی به عنوان شهردار تهران و درست زمانی که وی برای نخستین‌بار در ویژه نامه یک روزنامه اصلاح‌طلب، درمقام دفاع از خود برآمده بود، دوباره بازار این اخبار و «رفتن» وی، داغ شد. این اخبار غیررسمی مدعی بود که در جلسه‌ای با حضور سران اصلاح‌طلبان، حاضران ضمن تاکید برعملکرد پرانتقاد شهردار تهران خواستار برکناری وی شده‌اند. براساس این اخبار، درنهایت حتی گزینه‌هایی نیز برای جایگزینی شهردار کنونی در سال آتی، مطرح شده است. «اسحاق جهانگیری، حبیب‌الله بیطرف و محسن هاشمی» گزینه‌هایی بوده‌اند که در جلسه اصلاح‌طلبان به عنوان گزینه‌های جانشینی شهردار کنونی تهران مطرح شده‌اند. این اخبارو شایعات باعث شده تا این روزها و در محافل مختلف این سوال با قوت و شدت هر چه بیشتر مطرح شود که: واقعا شهردار تهران که خواهد بود ؟ نجفی یا...؟
اما با این وجود اعضای شورای شهر تهران که همگی از اصلاح‌طلبان حامی شهردار تهران هستند، اکثرا همچنان به حمایت از نجفی ادامه می‌دهند و این اخبار را شایعاتی در جهت تخریب وی از سوی جناح رقیب و البته برخی از جریان‌هایی که منافع آنها با روی کار آمدن نجفی خدشه‌دار شده است، می‌دانند. «حسن رسولی» یکی از چهره‌های سیاسی عضو شورای شهر پنجم تهران یکی از همین افراد است که در واکنش به شایعه برکناری قریب‌الوقوع نجفی از شهرداری تهران گفت: اخیرا شایعاتی مبنی بر رفتن شهردار تهران مطرح شده است، چون از پشت پرده این شایعات مطلع هستم، خدا را شکر می‌کنم که مشخص شد یکی از گلوگاه‌های فساد را بسته‌ایم. خزانه‌دار شورای شهر تصریح کرد: اطمینان می‌دهم «محمدعلی نجفی» بر اساس قول و قراری که گذاشته‌ایم، عالمانه، آگاهانه و با تعهد کامل این مسوولیت سنگین را با هدف ارایه تجارب چندین ساله مدیریتی خود به حوزه مدیریت شهری پایتخت پذیرفته است و با اطلاعات موثق و با قول و قرار و تعهدی که بین او و ٢١ نفر از اعضای شورای شهر تهران بسته شده، انجام وظیفه خواهد کرد. وی افزود: دلیل توزیع این شایعات این است که نجفی مدیر پاکدست، روی گلوگاه‌هایی که در گذشته به دور از چشم قالیباف به مرکز انواع فساد مدیریتی و اداری تبدیل شده بود، دست گذاشته و منافع برخی‌ها را به خطر انداخته است.
ن‍ژاد بهرام: تکذیب می‌کنم
«صراحتا این شایعات را تکذیب می‌کنم». این جمله آغازسخنان «زهرا ن‍ژادبهرام»، یکی دیگر از فعالان سیاسی عضو شورای شهر تهران است. وی با رد قاطع اینگونه شایعات گفت: البته نقدهایی به عملکرد نجفی وجود دارد. ولی ما مثل همیشه از مدیری که انتخاب کرده‌ایم حمایت می‌کنیم و ایشان هم در بیشتر امور با ما مشورت می‌کند. مصداق بارز آن هم، لایحه بودجه سال ٩٧ شهرداری تهران بود که شاید از حیث شفافیت و اینکه در اختیار مردم هم قرار گرفت بی‌سابقه بود. در مورد همین بودجه هم ما انتقادهایی که داشتیم را مطرح کردیم. مثل انتقادهایی که در مورد «پاداش‌های اتفاقی» یا «حذف بخشی از بودجه زنان» داشتیم.
این عضو هیات رییسه شورای شهر تهران معتقد است که اصولا رویکر اصلاح‌طلبان رویکردی حمایتی و در عین حال نقد منطقی و عادلانه است. اما از آنجایی‌که مردم ١٢ سال با رویکرد شهردار پیشین خو گرفته‌اند، اقدامات کنونی شهردارتهران را پراشکال می‌بینند: مدلی که پیش از این برای مدیریت شهری دیده می‌شد، مدلی بود مبتنی برحمایت تام و همه‌جانبه و بی‌قید و شرط از قالیباف. اما ما در عین حمایت خود از شهردار تهران انتقادهای زیادی را هم به ایشان داشته‌ایم که آنها را شفاف بیان کرده‌ایم.
وی همچنین ادامه داد: در کنار این موضوع، آنچه تاکنون مدیریت شهری در طول ١٢ سال انجام داده بود، سیاستی مبتنی بر «شو آف» بود. سیاستی مبنی براینکه شهردار تهران ٤ صبح از منزل بیرون می‌آید و ١١ شب به خانه برمی‌گردد یا روشی که براساس آن شهردار به محض اینکه اتفاقی بیفتاد، برترک موتور می‌پرد و خودش را به محل حادثه می‌رساند. درحالی که کلانشهر تهران، «مدیر» می‌خواهد. درست مثل مدل مدیریتی «نجفی». قرار نیست شهردار تهران کارهای اجرایی انجام دهد، قرار نیست بلافاصله بعد از وقوع حادثه‌ای کوچک، شهردار تهران شال و کلاه کند و به محل حادثه برود. اگر اینچنین بود پس چرا مدیر و معاون انتخاب کرده است؟ همین‌ها می‌تواند دلایلی باشد درمورد انتقادهایی که امروز به شهردار تهران مطرح می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید، این شایعات از سوی چه افراد یا طیف‌هایی مطرح می‌شود، نیز گفت: به نظر خوشبینانه‌ترین جواب برای سوال شما این است که بگوییم این شایعات بیشتر از سوی افرادی منتشر می‌شود که به شیوه مدیریت ١٢ ساله شهردار گذشته خو گرفته‌اند و حالا انتظار دارند نجفی هم به همان سبک و سیاق مدیریت کند. در کنار اینها باید به لیست مورد نظر اسامی افرادی که در انتخابات شهرداری و شورای شهر شکست خوردند رای نیاوردند را نیز اضافه کرد. افرادی که مدل مدیریتی شهردار تهران را ضعیف می‌دانند درحالی که این ضعف نیست، بلکه درست منطبق براصول مدیریتی است.
اعطا: شورای پنجم پشتیبان پرسشگر نجفی است
سخنگوی شورای شهر تهران نیز چند روز قبل اخبار منتشر شده در مورد برکناری نجفی را رد کرده بود. علی اعطا در همین خصوص و نقدهایی که به عملکرد شهردار تهران می‌شود گفت: درپاسخ به کسانی که «اینگونه مباحث» را مطرح می‌کنند، باید گفت یادتان نرود که فقط ٦ ماه از عمر مدیریت جدید گذشته است. ما معتقدیم در این ٦ ماه، برخلاف وجود برخی انتقادها، برآیند اقدامات و جهت‌گیری‌ها قابل دفاع بوده است.
وی همچنین توضیح داد: البته ما سعی می‌کنیم منصف باشیم. یعنی همان‌طور که دستاوردهای مثبت مدیریت دوره قبل را انکار نکرده و بازگو می‌کنیم، منکر وجود نقص و کاستی در این ٦ ماهه هم نباشیم.
اعطا در مورد «سیاسی» بودن انتشار این اخبار نیزگفت: اگر طرح «این مباحث» به دلایل سیاسی است؛ باید گفت، اینکه عرصه حوزه مدیریت شهری به رقابت‌های سیاسی و گروهی تبدیل شود به هیچ‌وجه به مصلحت شهر و شهروندان و حتی به مصلحت جریان‌های سیاسی نیست.
وی با تاکید براینکه باید سرمایه‌های اجتماعی موجود را حفظ کنیم، گفت: هنر ما باید این باشد که حضور منتقدان را نیز به سرمایه اجتماعی مدیریت شهری تبدیل کنیم.
سخنگوی شورا در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد شورا در این دوره اشاره کرده و گفت: راهبرد ما در شورای پنجم این است که در بعد خدمت‌رسانی به شهر و شهروندان، پرسشگرانه، پشتیبان و حامی شهردار تهران و مجموعه مدیریت شهری باشیم. در واقع باید گفت «شورای پنجم پشتیبان پرسشگر نجفی است.»
دفاع هاشمی از نجفی؛ اجتماع ٢١ عضو شورا
این شایعات تا جایی بالا گرفت که حتی رییس شورای اسلامی شهر محتاط تهران را نیز وادار به واکنش کرد. محسن هاشمی، با تاکید بر اینکه شایعات روزهای اخیر در برخی شبکه‌های مجازی مبنی بر کناره‌گیری نجفی از سمت شهردار تهران و مذاکره شورای شهر با کاندیداهای جایگزین، از سوی سخنگوی شورا تکذیب شده به پایگاه اینترنتی «شهرنوشت» گفت: با اینگونه برخوردهای رسانه‌ای و سیاسی، سعی در تخریب و کاهش انگیزه مدیران و کارکنان مجموعه شهرداری تهران دارند.
هاشمی با بیان اینکه راهکار رفع کاستی‌ها، جبران کمبودها است و در این میان تخریب، تیشه به ریشه اعتماد عمومی مردم نسبت به نظام و امیدواری آنان به آینده می‌زند، تصریح کرد: انتظار از رسانه‌ها این است که با توجه به مسوولیت اجتماعی خود و با در نظرگرفتن چالش‌ها و شرایط دشوار فعلی شهرداری تهران که با کمبود نقدینگی و مشکلات جدی مواجه است، از هرگونه شایعه‌سازی و تضعیف مدیریت شهری بپرهیزند.
رییس شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اینکه البته این به معنای نادیده گرفتن مشکلات نیست، خاطرنشان کرد: تبدیل رویکرد مخرب و سیاه‌نمایی به انتقاد سازنده و ارایه پیشنهادهای مفید جهت بهبود وضعیت شهر و تامین رضایت شهروندان است.
اصولگرایان: ما این اخبار را منتشر نکرده‌ایم!
تا اینجای کار به نظر می‌رسد، اصلاح‌طلبان، اصولگرایانی که ١٤ سال حکومت بر پایتخت را از دست داده‌اند را عامل اصلی انتشار این شایعات می‌دانند. ولی در مقابل اصولگرایان معتقدند که اقدامات اصلا به آنها نمی‌چسبد و در مرام آنها نیست. ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رییسه شورای پیشین که از چهره‌های مطرح اصولگرایان است با رد این ادعای اصلاح‌طلبان گفت: هیچ عقل سلیمی را برنمی تابد که بخواهد از روی عملکرد ٦ ماهه یک مدیر، شیوه مدیریت وی را نقد کند. بر همین مبنا اگر هرکسی – چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا – بخواهد به نقد عملکرد نجفی بپردازد، به نظرم کمی بی‌انصافی است و می‌تواند مغرضانه باشد.
وی ادامه داد: به نظرم اگر هم بخواهیم نقدی درمورد عملکرد شهردار جدید تهران داشته باشیم، باید این نقد را در نیمه دوم سال ٩٧ داشته باشیم چرا که آقای نجفی در ٦ ماهه گذشته، مجبور بوده تا برنامه‌های شورای چهارم و شهردار گذشته را ادامه دهد تا در سال جدید بتواند، برنامه‌های خودش را پیاده کند. تنها در این صورت است می‌توان انتقادها را منصفانه و سازنده دانست.
قناعتی برکناری نجفی از شهرداری تهران را آفتی برای شهر دانسته و گفت: درست که در برهه‌ای، ما و شورای پنجم و شهردار کنونی رقیب هم بودیم، ولی هم اینک اعتقاد داریم که رفتن وی از شهرداری نه به صلاح اصلاح‌طلبان است و نه اصولگرایان و از همه بدتر نه به صلاح شهروندان تهرانی. شهر را نباید فدای احساسات کرد. چه بسا اگر هم بعد از ٩-٨ ماه دیگر فرد دیگری هم شهردار شود نمی‌توان در مورد عملکرد نجفی اظهارنظر کرد و از وی جواب خواست.
وی تاکید کرد: بنابراین شهردار تهران باید بماند، حتی اگر خودش هم بخواهد که برود! یعنی اصلاح‌طلبان نباید بگذارند که برود. اداره تهران کار کوچکی نیست و مدیران ضعیف را برنمی‌تابد. در تهران روزانه فقط چیزی حدود ٢ میلیارد تومان برای رفت و روب کوچه‌ها و معابر هزینه می‌شود. این شهر مدیرانی مقتدر و باصلابت می‌خواهد نه اینکه اگر ٤ نفر آدم جاهل خواستند شهردار را به قول خودشان برکنار کنند، جا بزند.
قناعتی با تاکید بر اینکه نباید روحیه شهردار تهران را خراب کرد، گفت: همه ما باید کمک کنیم تا شهرمان به بهترین نحو ممکن اداره شود. اگر انتقادی هم داریم به دور از غرایض شخصی و سیاسی باشد. بله، ما هم به عملکرد نجفی انتقاد داریم. مثلا می‌خواهیم بدانیم که نمی‌شد خط ٧ مترو را همزمان با بهره‌برداری، ایمن‌سازی کرد؟ یا اینکه چرا اینهمه در مورد اجرای طرح ترافیک جدید تهران، عجولانه برخورد می‌کنید؟ ولی با این حال، این موارد نمی‌تواند دلیلی باشد که ما بخواهیم شهردار تهران را تخریب کنیم.
عضو هیات رییسه شورای چهارم شهر تهران در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید چه کسانی این اخبار را منتشر می‌کنند و هدف‌شان از این اقدامات چیست؟ نیز گفت: تصورم این است که ریشه این اخبار در خارج از مرزهاست. چون بالاخره تهران وجهه‌ای جهانی دارد و مدیریت آن می‌تواند در وجهه نظام موثر باشد. ضمن آنکه اگر هم ریشه آن داخلی هم باشد مسلما از سوی دلسوزان نظام نیستند ولی درهرصورت یقین بدانید که این اخبار چه درست و چه غلط از جبهه اصلاح‌طلبان نشات نمی‌گیرد.
پلان دوم از سناریوی برکناری شهردار
تجربیات تاریخی چند دهه اخیر کشور ما ثابت کرده که بسیاری از اخبار درگوشی و پشت‌پرده‌ای که دهان به دهان می‌چرخد یا از طریق فضای مجازی منتشر می‌شود، برخلاف اینکه از سوی مسوولان انکار می‌شود، بعد از مدتی به حقیقت می‌پیوندد! درست مصداق ضرب‌المثل معروف: تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها...!
مخالفان نجفی که پروژه خداحافظی او را از شهرداری کلید زده بودند با این انتخاب شکست خوردند.
اما انتقادها نسبت به عملکرد نجفی در ٦ ماهه گذشته تنها به این نهادها و ارگان‌ها محدود نمی‌شود. در مقابل اخباری به گوش می‌رسد که حکایت از برگزاری جلساتی درخصوص شهردار آینده تهران دارد. بنا بر اخبار غیررسمی، گویا حتی گزینه‌هایی نیز برای جایگزینی شهردار تهران پیشنهاد شده است.
