ابهام‌های پایان ناپذیر پرواز ناتمام تهران - یاسوج
سه روز از حادثه سقوط هواپیما می‌گذرد و هر روز ابهامات آن بیشتر می‌شود. صحبت‌های مقامات مسئول نیز، از زاویه‌های مبهم این حادثه کم نمی‌کند و آنها نیز اعلام اطلاعات موثق را به پیدا شدن جعبه سیاه موکول کرده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، با این حال اطلاعاتی که روز گذشته با پیگیری‌های مکرر از سازمان هواپیمایی به دست آمد، نشان می‌دهد که هواپیمای ATR شرکت آسمان ساعت 8:05 دقیقه از فرودگاه مهرآباد پرواز کرده و آخرین تماس خلبان با برج مراقبت یاسوج نیز در ساعت 9:30 دقیقه برقرار شده است. همچنین بر اساس اعلام مسئولان سازمان هواپیمایی از نظر شرایط جوی مشکلی وجود نداشته و تاکنون نیز اطلاعاتی مبنی بر نقص فنی هواپیما به دست نیامده است.
هوای برای پرواز مناسب بود؟
رضایی فر، مدیر کل بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری است که ریاست کمیسیون بررسی سانحه سقوط هواپیمایی تهران – یاسوج را نیز بر عهده دارد. او درباره شائبه صدور اجازه پرواز با وجود شرایط جوی نامناسب گفت:«در حال جمع‌آوری اطلاعات هستیم. گروه تخصصی هواشناسی داریم که تمام اطلاعات را دریافت و موضوع را بررسی می‌کند. این مسأله نیز باید در گزارش تخصصی بیاید. اما الان شاهدی نداریم که اثبات کنیم پرواز نباید انجام می‌شده است. خلبان اطلاعات وضعیت هوا را گرفته و بر اساس آن پرواز کرده است.»
او ادامه می‌دهد:«در 12 ماه سال شاید تنها طی 3 ماه پدیده خاصی نداشته باشیم. در حال حاضر گزارش هواشناسی با گزارش هوای موجود با هم می‌خواند. خلبان از پدیده جوی خبر داشت، این پدیده هم اگر رویه‌های استاندارد رعایت شود، مشکلی برای پرواز ندارد. در کل این خلبان حدود 400 بار با همین هواپیما به محدوده کوهستانی یاسوج پرواز داشته است. وزیر هم در همین شرایط پرواز داشته و مسأله خاصی وجود نداشته که پرواز صورت نگیرد.»
مرتضی دهقان، معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور نیز در این مورد گفت: «قبل از پرواز خلبان را درباره هوای مبدأ و مقصد توجیه می‌کنند. پرواز تهران-یاسوج در هوای خوبی بوده است. شرایط غیرنرمالی از قبل وجود نداشته و پرواز مثل روال قبل انجام شده است. کارگروه‌های مختلفی وجود دارد که به این موارد می‌پردازد، ولی می‌توان گفت وضعیت هوا مناسب بوده است. هنوز علت سانحه مشخص نیست و بعد از اینکه تمام عوامل جمع‌آوری و مستند شد و اطلاعات جعبه سیاه پیاده‌سازی شد، می‌توان اظهار نظر قطعی داشت.»
پرواز با ATR در کوهستان منطقی است؟
هواپیماهای ATR برای مسافت‌های کوتاه و شهرهای کوچک مناسب پرواز هستند اما برای پرواز در کوهستان اما و اگرهایی وجود دارد. برخی بررسی‌ها حاکی از آن است که این نوع هواپیماها نمی‌توانند در ارتفاع بالا پرواز کنند و به همین دلیل برای محدوده کوهستانی مناسب نیستند.
رضایی فر، رئیس کمیسیون بررسی سانحه سقوط هواپیمای تهران-یاسوج درباره این شائبه نیز می‌گوید:«ای تی آر برای فرودگاه‌های کوچک استفاده می‌شود. هر هواپیما یک محدودیت عملیاتی دارد، این از وظایف خود شرکت هواپیمایی است که محدوده را مشخص کند. شرکت محدودیت عملیاتی هواپیما و فرودگاه را نگاه می‌کند، خلبان نیز محدودیت‌ها را در نظر می‌گیرد و برای انجام پرواز تصمیم می‌گیرد. ATR ناوگان گسترده‌ای در کل دنیا دارد که پرواز آن می‌تواند در مناطق سرد و کوهستانی هم باشد. آخرین سانحه ای تی آر که خاطرم هست، در کوه‌های هیمالیا اتفاق افتاد؛ پس یعنی در منطقه کوهستانی هم پرواز کرده است.»
نقص فنی و پارادوکس تماس‌های مسافران
ساعت تماس برخی مسافران با خانواده هایشان که از سوی وزیر ارتباطات نیز تأیید شد و همچنین تطابق آن با ساعت‌های اعلام شده از نظر محو شدن هواپیما از رادار، یکی از مبهم‌ترین معماهای سه روز گذشته بوده است. رضایی فر در این باره نیز چنین توضیح می‌دهد: «این اطلاعات چندان مطمئن نیست. ساعت 8:05 دقیقه پرواز انجام شده و 9:30 دقیقه آخرین مکالمه بوده است. طی 1 ساعت و 25 دقیقه مکالمه داریم. تماس مسافران نیز در همین ساعت صورت گرفته است. معلوم نیست سقوط هواپیما همان زمان 9:30 اتفاق افتاده یا حتی چند دقیقه بعد از آن نیز پرواز داشته است.» با توجه به برقرار شدن تماس‌های موبایلی، شائبه‌ای مطرح می‌شود که هواپیما در نزدیکی زمین قرار داشته است.
مدیر کل بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشور در این باره نیز می‌گوید:«ارتفاع پرواز باید حداقل در 17 هزار پا می‌بود، اما اینکه هواپیما با کوه برخورد کرده نشان می‌دهد که ارتفاع پایین‌تر بوده است. جایی که برخورد اتفاق افتاده، 13 هزار پا، یعنی بالای 4 هزار متر است و همین هم ارتفاع بالایی به حساب می‌آید، نمی‌دانیم چطور تماس برقرار شده است.»
دهقان، معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی نیز در این مورد با تکرار همان ساعت‌ها می‌گوید:«بسته به ارتفاعات و عوارض طبیعی زمانی و آنتن‌هایی که در بعضی نواحی کوهستانی وصل است، ممکن است که تماس برقرار شود. در حال حاضر، شائبه این است که بعد از سقوط هواپیما امکان تماس برقرار بوده که با توجه به ساعت‌های اعلام شده درباره پرواز و آخرین تماس خلبان، آن هم در همین محدوده پرواز انجام شده است.»دهقان درباره محتوای صحبت با برج مراقبت نیز می‌گوید:«هیچ صحبتی که شواهدی از مشکل یا امکان سقوط داشته باشد، مطرح نشده و تنها مکالمات روتین و گرفتن اطلاعات فرودگاه بوده است.» پرواز، با وجود نقص فنی یکی دیگر از شائبه‌ها بود که معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی درباره آن نیز می‌گوید:«هر وسیله پرنده یا نقلیه‌ای می‌تواند نقص فنی داشته باشد ولی طبق چک لیست‌ها این نواقص فنی برطرف می‌شود. تا زمانی که برطرف نشود، بخش فنی هواپیما اجازه پرواز نمی‌دهد. تا امروز، هیچ شواهدی که تا زمان پرواز نقص فنی وجود داشته، به دست نیامده است. بعد از اینکه جعبه سیاه پیدا شد، به این سؤالات می‌توان پاسخ داد.»
توسعه فرودگاه یاسوج
علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی روز گذشته در نشست خبری اعلام کرد: «هواپیمای تهران - یاسوج مجهز به سیستم ELT بوده اما علت عمل نکردن آن مشخص نیست. ELT به این صورت است که اگر هواپیما دچار سانحه شد، محل آن را مشخص می‌کند.» سیستم ELT دستگاهی است که وقتی هواپیمایی دچار سانحه می‌شود، فعال شده و موقعیت مکانی هواپیما را به ماهواره‌ها اعلام می‌کند و هواپیمای ATR مجهز به این سیستم بوده و قرارداد ما با ماهواره‌های ترکیه بوده است.
عابدزاده همچنین گفت: «جعبه سیاهی که روی هواپیما نصب است بسیار مدرن بوده و دسترسی به اپلیکیشنی که بتواند آن را تعریف کند ساده است. تیمی از کشور سازنده هواپیما (فرانسه) برای بازخوانی جعبه سیاه به ما کمک خواهند کرد.»
در این نشست مهابادی، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها نیز اعلام کرد برخی اطلاعات منتشر شده از فرودگاه یاسوج کذب است و درباره توسعه این فرودگاه نیز گفت:«این فرودگاه در سه سال گذشته کیفیت و ایمنی خدمات را افزایش داده است. فرودگاه یاسوج بواسطه موقعیت جغرافیایی که در آن قرار دارد، یکی از فرودگاه‌های خاص است. هم در حوزه آسمان و هم ناوبری اعتبارات سنگینی در دو سال گذشته درنظر گرفته شده و حدود ٣٠میلیارد تومان نیز برای توسعه این فرودگاه هزینه شده است. حدود۶٠٠متر باند فرودگاه را افزایش دادیم و ١١مانع پروازی را رفع کردیم. حدود ١٠٠٨متر باند را آزاد کردیم و طول باند را از ٢۶٠٠متر به ٣٢٠٠متر افزایش دادیم. این فرودگاه فلایت چک شده است. سیستم لایتینگ را در این فرودگاه نصب کردیم و فرودگاه شب پرواز شده است و حداکثر کار را برای ارتقای ایمنی این فرودگاه انجام داده‌ایم.»
