کمپین تازه آمریکا علیه ایران
آمریکا در ادامه تلاشهای ضدایرانی خود از سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل دعوت کرده که روز دوشنبه به واشنگتن بروند تا شواهدی به آنها نشان دهد که دولت ترامپ میگوید گواه این است ایران برای شیعیان حوثی در یمن سلاح فرستاده و از جمله یک موشک که از یمن به سوی عربستان پرتاب شده، از ایران آمده است.
آمریکا پیشتر نیز با به راه انداختن نمایش موشکی در پنتاگون مدعی شده بود که بقایای موشک شلیک شده حوثیها به عربستان نشان میدهد این موشک، ایرانی است. آمریکا همچنین در اواسط دی ماه موضوع ناآرامیهای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل متحد کشاند، اما بدون هیچ نتیجهای پایان یافت. کارشناسان این اقدامات آمریکا را در چارچوب پروژه فشار موشکی و منطقهای بر ایران ارزیابی میکنند. در ماه جاری گزارش کارشناسان به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شد که در آن نتیجه گرفتهاند ایران تحریمهای سازمان ملل برای منع رساندن سلاح به یمن را نقض کرده است. به گزارش دنیای اقتصاد، آنها در گزارششان نوشتهاند «ایران نتوانسته است اقدامات لازم برای جلوگیری از ارائه مستقیم یا غیرمستقیم» موشکهای بالستیک کوتاهبرد و دیگر تجهیزات نظامی به حوثیهای یمن را به عمل بیاورد. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، گفته است درحال بررسی گزینههای مختلف در سازمان ملل برای فشارآوردن بر ایران است که به گفته او رفتارش را اصلاح کند. با این حال او با چالش حق وتو قدرتهای جهانی از جمله چین و روسیه هم مواجه است.
قرار است سفرای ١۵ کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در واشنگتن دیدار کنند و در ضیافت ناهار شرکت کنند. بهخصوص در چند ماه گذشته، دولت ترامپ در پی آن بوده است که فشار دیپلماتیک بر جمهوری اسلامی را افزایش دهد. با گزارشهای پیاپی آژانس بینالمللی انرژی هستهای درباره پایبندی ایران به توافق هستهای، آمریکا فشارش را بر برنامه موشکی ایران و رفتارش در منطقه گذاشته است. از جمله مقامهای دولت آمریکا گفتهاند ایران با فرستادن تسلیحات برای شیعیان حوثی در یمن، درصدد نقض تحریمهای تسلیحاتی است. برای تصویب قطعنامه در شورای امنیت، رای ۹ کشور از ۱۵ کشور عضو این شورا لازم است و در عین حال هر یک از ۵ قدرت جهانی که عضو دائمی این شورا هستند میتوانند آن را وتو کنند. در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که بعد از توافق هستهای بین ایران و ۶ قدرت جهانی تصویب شد، از ایران «خواسته شده است» که برای ۸ سال از توسعه موشکهای بالستیکی که «برای حمل تسلیحات هستهای طراحی شدهاند» خودداری کند.
ایران و برخی کشورهای دیگر میگویند هم لحن این بخش از قطعنامه الزامآور نیست و هم چون ایران موشکها را به قصد حمل سلاح هستهای نمیفرستد، شامل آن نمیشود. اما دولت باراک اوباما هم که توافق هستهای در دوره آن انجام شد، آزمایشهای موشکی ایران را خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ قلمداد میکرد. همچنین یک قطعنامه دیگر شورای امنیت درباره یمن، تامین تسلیحات برای رهبران حوثی و «کسانی که از طرف آنها یا به دستور آنها عمل میکنند» را ممنوع کرده است. ایالاتمتحده میتواند پیشنهاد کند سازمان ملل افراد یا نهادهایی را در ایران بابت نقض قطعنامه مرتبط با تحریم تسلیحاتی یمن در فهرست سیاه قرار دهد. چنین تصمیمی در جلسههای غیرعلنی شورای امنیت و با رای اجماعی ۱۵ کشور عضو گرفته میشود.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، بیش از ۴۰ روز پیش در میانه ماه دسامبر، ایران را به تنشآفرینی در خاورمیانه متهم کرد و گفت آنچه از بررسی بقایای موشک برمیآید میتواند بهعنوان «شواهد انکارناپذیر» نقض تعهدات بینالمللی ایران و تلاش نافرجام ایران برای لاپوشانی این موارد تلقی شوند. او گفت موشک شلیکشده به فرودگاه ریاض نشان گروه صنعتی شهید باقری را داشته است. این مجموعه صنعتی وابسته به وزارت دفاع ایران پیش از این به دلیل نقش ادعایی در برنامه موشکی ایران مورد تحریم قرار گرفته است. ایران، اتهامهای نیکی هیلی را درباره موشکهایی که از یمن به عربستان شلیک شدند، ساختگی خوانده و گفته است این جزئی از «نقشه دولت آمریکا علیه ایران» است.
در واکنش به این اقدامات، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، سخنرانی نیکی هیلی را «نمایش» خواند. ظریف در توییترش نوشت: «وقتی در سازمان ملل بودم همین نمایش را دیدم و آنچه را هم که از آن برآمد.» او عکس نیکی هیلی را در کنار کالین پاول، وزیر خارجه پیشین آمریکا قرار داد که در سخنانی در سازمان ملل مدعی شده بود آمریکا شواهد انکارناپذیری از تسلیحات کشتار جمعی عراق دارد. آمریکا بر همین اساس به عراق حمله کرد. اما بعدتر مشخص شد ادعای پاول پایه و اساسی نداشت. پیش از شوی هیلی، خبرگزاریهای غربی اخبار متناقضی درباره نظر کارشناسان ملل نسبت به موشک شلیک شده به ریاض منتشر کردند. از جمله خبرگزاری رویترز نوشت بنا به گزارشی محرمانه، کارشناسان سازمان ملل میگویند موشک ظاهرا ساخت ایران بوده اما خبرگزاری فرانسه نوشت بنا به گزارشی محرمانه، کارشناسان سازمان ملل نمیتوانند تایید کنند که موشک ساخت ایران بوده است.
ایرانیبودن این موشک از همان ابتدا از طرف عربستان سعودی مطرح شده بود. هیلی این گفته مقامهای سعودی را تکرار کرد که مشخصات این موشک با موشک قیام ایران مطابقت دارد. یکی از ویژگیهای مورد اشاره آمریکا، بالک نداشتن موشک قیام و موشک شلیک شده است. آمریکا میگوید موشک قیام تنها موشک بالستیک کوتاهبرد بدون بالک است. همزمان با این تحولات، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل نیز گفت عربستان سعودی ایران را متهم به ساخت موشکهای بالستیکی کرده است که به این کشور شلیک شده است. اما سازمان ملل هنوز چنین ادعایی را تایید نکرده است. جفری فلتمن روز سهشنبه ۲۹ آذر در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که درباره بررسی گزارش دورهای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، این مطلب را مطرح کرد. او افزود: مشاهدات اولیه ما نشان میدهد هر دو موشک شلیک شده مشابه بودهاند و از خانواده اسکاد هستند. یکی از این موشکها شبیه موشکهای ایرانی است، اما هنوز ایرانی بودن آن تایید نشده است.
اقدامات مقامات آمریکا و در راس آنها نیکی هیلی به این مورد ختم نشد. مقامات واشنگتن پس از ناکامی در مطرح کردن ایران بهعنوان ناقض قطعنامه ۲۲۳۱، موضوع ناآرامیهای دی ماه ایران را به شورای امنیت سازمان ملل کشاندند. این نشست که ۱۶ دی ماه بدون هیچ نتیجهای پایان یافت و موضوع تظاهرات ایران بیارتباط با امنیت منطقهای یا بینالمللی شناخته شد، بهعنوان شکستی دیگر برای مقامات آمریکا ثبت شد. در آستانه این نشست، روسیه، آمریکا را به دخالت بیشرمانه در امور داخلی ایران متهم کرد. روسیه تاکید کرد که آمریکا مسائل حقوق بشری را به دستاویزی برای برگزاری این نشست تبدیل کرده است. از زمان آغاز اعتراضها در ایران، روسیه چندین بار از آمریکا خواست تا در مسائل داخلی ایران دخالت نکند. نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز در این نشست، مواضعی متفاوت از همتای آمریکایی خود اتخاذ کرد و گفت که مسائل داخلی کنونی در ایران در حیطه اختیارات شورای امنیت سازمان ملل نیست.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در واکنش به نتایج نشست شورای امنیت سازمان ملل که به درخواست آمریکا درباره اعتراضها در ایران برگزار شد، در توییتی نوشت: شورای امنیت تلاش عریان آمریکا برای انحراف شورا را رد کرد. ظریف افزود: بیشتر اعضای این شورا بر ضرورت اجرای کامل برجام و عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها تاکید کردند. یک افتضاح دیگر برای سیاست خارجی دولت ترامپ.