رییس سازمان زمین‌شناسی: خبر داشتیم که تهران می‌لرزد
راضیه لک، رییس سازمان زمین‌شناسی گفت: زمان دقیق وقوع زلزله معلوم نبود، به همین‌خاطر اطلاع‌رسانی نکردیم اما آماده بودیم.
لک در پاسخ به این پرسش که در خصوص مسائل مربوط به زلزله توقع بر آن است که تحلیل‌های این سازمان حجت باشد اما عملا این سازمان در حاشیه است، چرا؟ اظهار داشت: در خصوص زمین‌لرزه، گزارش رخدادزمین‌لرزه بر عهده مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک است اما مطالعه گسل‌ها و خطر ناشی از آن که از نوع اقدامات پیشگیرانه است برعهده سازمان زمین‌شناسی است. این سازمان مطالعات گسترده‌ای در دهه‌های گذشته در این زمینه انجام داده و برنامه‌های مطالعاتی بیشتری در دست انجام دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اعتماد ، وی افزود: جمعیت شهرها در دهه‌های اخیر چندین برابر شده و با وجود اطلاع همگان از وجود گسل‌های فعال، بخش قابل توجهی از ساختمان‌ها بر روی یا در حریم گسیختگی گسل‌ها و گاه بدون رعایت اصول ساخت و ساز ایمن بنا شده‌اند. البته این موضوع بی‌ارتباط با حافظه کوتاه‌مدت انسان‌ها نیست که به سرعت رویداد زمین‌لرزه‌های ویرانگر گذشته را به فراموشی می‌سپارند و از این رو راهکارهای کوتاه‌مدت نسبت به راهکارهای کاهش مخاطرات که از نوع دراز مدت هستند، دراولویت قرار می‌گیرند.
رییس سازمان زمین‌شناسی عنوان کرد: مطالعات زمین‌شناسی که افزون بر زمین‌لرزه، خطر کمبود منابع آب، خشک شدن دریاچه‌ها، تغییرات اقلیم، فرونشست زمین، زمین‌لغزش‌ها، ریز‌گردها و مسائل زیست‌محیطی را نیز شامل می‌شود، از نوع درازمدت هستند و از این‌رو در برنامه‌های کوتاه‌مدت توسعه‌ای و زود‌بازده نمی‌گنجند. عواقب نبود توجه به راهکارهای درازمدت، زمانی آشکار می‌شود که برگشت‌پذیری آن نا‌ممکن یا به زمان و هزینه‌ای به مراتب سنگین‌تر نیاز دارد که به عنوان نمونه می‌توان به خسارات زمین‌لرزه‌های ویرانگر طبس، رودبار، قاین، بم، زرند و اخیرا سرپل‌ذهاب کرمانشاه و هجدک کرمان اشاره کرد.
لک در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود که سازمان زمین‌شناسی زلزله اخیر تهران را پیش‌بینی کرده بود و صبح آن روز با رییس ستاد بحران کشور جلسه داشت. چرا این زلزله اطلاع‌رسانی نشد؟ آیا بهتر نبود سازمان زمین‌شناسی همان روز هشدارهای لازم را می‌داد؟ گفت: صبح روز قبل از وقوع رخداد زمین‌لرزه ملارد، دستگاه‌های اجرایی مرتبط، جلسه‌ای با آقای نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور برگزار کردند. در این جلسه نماینده موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران از تعداد زیاد داده‌های لرزه‌ای ثبت شده در دو ماه گذشته در منطقه مشکین‌شهر سخن گفتند که شاید می‌توانست پیش‌نشانگری برای وقوع زلزله باشد اما از دید کمیته تخصصی چون زمان و بزرگای آن قابل پیش‌بینی نبود و شاید دلیلی بر وقوع یک زلزله نمی‌توانست باشد، لذا قابل اطلاع‌رسانی نبود. بنابراین چون زمان دقیق وقوع زلزله معلوم نبود اطلاع‌رسانی نکردیم اما کاملا آماده بودیم.
وی تصریح کرد: واقعیت این است که کشور ما در منطقه لرزه‌خیزی از جهان قرار دارد و از این رو تشکیل جلسات مدیریت بحران با حضور کار شناسان مرتبط، و بررسی وضعیت لرزه خیزی کشور امری لازم و طبیعی است. اما همان‌گونه که بارها اعلام شده است، در حال حاضر زمین‌لرزه نه تنها در ایران بلکه در هیچ‌کجای دنیا، با فناوری‌های موجود قابل پیش‌بینی نیست از این رو سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز هیچگاه ادعای پیش‌بینی زمین‌لرزه را نکرده است. اصولا پیش‌بینی رویداد زمین‌لرزه تعریف علمی مشخصی دارد و لازمه آن تعیین بزرگا، زمان و مکان با احتمال رویداد بالا است، که فعلا امکان‌پذیر نیست.
رییس سازمان زمین‌شناسی همچنین در پاسخ به این پرسش که پس از زلزله تهران شایعات گسترده‌ای درباره وقوع زلزله‌های دیگر شنیده شد. سازمان اطلاعیه داد که این زلزله خطری برای گسل‌های دیگر ندارد؟ تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود که خطر زلزله دیگری از سر تهران برداشته شده است؟ متذکر شد: هر گسل رفتار و ساختارخاص خود را دارد به این مفهوم که توان لرزه‌زایی و ارتباط آن با سایر گسل‌ها مشخص است. حال اگر بخشی از گسله به جنبش درآید و زمین‌لرزه‌ای ایجاد شود امکان جنبش بخش‌های دیگر همان گسل یا سایر گسل‌های مرتبط با آن وجود دارد.
لک عنوان کرد: به باور متخصصین لرزه زمین ساخت سازمان زمین‌شناسی و پژوهشکده علوم زمین، زمین‌لرزه جنوب کرج که در تهران نیز موجب نگرانی شد، بر روی هیچ‌کدام از گسل‌های شناخته شده اصلی در محدوده تهران روی نداد و از این رو تاثیری بر جنبش احتمالی این گسل‌ها ندارد. زمین‌لرزه ملارد بیشتر با زمین‌لرزه بوئین‌زهرا در سال ١٣٤١ و سپس چنگوره ١٣٨٣ که بر روی گسل ایپک و اشتهارد بوده است، قابل هم‌سنجی است. اما این به هیچ‌وجه به مفهوم دور شدن از خطر زمین‌لرزه نیست. گسل‌های شمال و داخل شهر تهران گسل‌هایی شناخته‌شده با توان ایجاد زمین‌لرزه‌های با بزرگی بیش از ٦ هستند.
لک خاطرنشان کرد: بررسی زمین‌لرزه‌های تاریخی نیز رویداد حد‌اقل ٣ زمین‌لرزه بزرگ در منطقه تهران و ری را در ٨٥٠ سال گذشته، یا ٦ زمین‌لرزه در ٢٣٠٠ سال گذشته را نشان می‌دهد و پیش از آن نیز مطالعات زمین‌شناسی رویداد ٦ زمین‌لرزه دیگر بر روی گسل شمال تهران در ٣٠هزار سال گذشته را آشکار کرده‌اند. مطالعات پارینه لرزه‌شناسی صورت‌گرفته بر روی برخی گسل‌های تهران، نشان از وقوع رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ٥/ ٦ تا ٢/ ٧ در تهران در بازه زمانی ٥٠ سال در آینده دارد اگرچه زمان دقیق آن قابل پیش‌بینی نیست.
