همه نفت‌ها در کانال ۶۰ دلاری
آمریکا که به‌دلیل رشد تولید از ذخایر نفت شیل خود، مهم‌ترین دغدغه معامله‌گران بازار نفت در سال ۲۰۱۷ بود، در آخرین روزهای سال دین خود را به بازار نفت ادا کرد و موجب شد که نفت شاخص این کشور نیز مانند دیگر نفت‌های شاخص به بالای ۶۰ دلار برسد.
کاهش تولید نفت آمریکا در کنار آمار کاهشی از حجم موجودی انبارهای نفتی این کشور مهم‌ترین عامل رشد قیمت‌ها در آخرین روزهای سال ۲۰۱۷ و رسیدن نرخ WTI به بیشترین سطح از ژوئن سال ۲۰۱۵ بود. از سویی اختلال در عرضه به‌دلیل انفجار در یکی از خطوط لوله انتقال نفت لیبی و همچنین نشت نفت در خط لوله انتقال نفت دریای شمال، در کنار برآوردها از رشد تقاضای چین، موجب شد که شاخص نفت برنت نیز با افزایش قیمت همراه شود.
همه نفت‌ها در کانال 60 دلاری
بهای نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۶ به وقت تهران) ۳۷ سنت یا ۶/ ۰ درصد افزایش یافت و به ۳۲/ ۶۰ دلار بر بشکه رسید. نفت شاخص برنت نیز ۴۵ سنت یا ۷/ ۰ درصد افزایش یافت و ۶۱/ ۶۶ دلار بر بشکه معامله شد. به گزارش دنیای اقتصاد، قیمت این دو نفت شاخص تقریبا از میانه سال نزدیک به ۵۰درصد رشد قیمتی را تجربه کرده‌اند. در این میان بر اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت رسمی دبیرخانه اوپک، بهای سبد نفتی این سازمان(که بر اساس شاخص عمان و دبی قیمت‌گذاری می‌شود) روز پنج‌شنبه به ۱۶/ ۶۲ دلار بر بشکه رسیده است. بنابراین در صورتی که بهای نفت خام آمریکا تا پایان معاملات روز گذشته در کانال ۶۰ دلار باقی بماند، آنگاه سال میلادی در حالی به پایان رسیده که همه نفت‌های شاخص بیش از ۶۰ دلار قیمت‌گذاری شده‌اند.
خبر خوش آمریکا برای بازار نفت
آمریکا و میزان تولید نفت از ذخایر شیل در این کشور به بزرگ‌ترین نگرانی اوپک و دیگر تولیدکنندگان سنتی نفت بدل شده است. اما هفته گذشته کاهش تولید نفت این کشور گمانه‌زنی‌ها درباره عدم توانایی رشد تولیدات شیل را تقویت کرد.آن‌طور که اداره اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین آمار هفتگی خود که شامگاه روز پنج‌شنبه منشر شد، اعلام کرده، تولید نفت این کشور در هفته منتهی به ۲۲ دسامبر(مصادف با) ۳۵ هزار بشکه کاهش یافته و به ۷۵/ ۹ میلیون بشکه در روز رسیده است. توقف افزایش تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا دیگر عاملی است که گمانه کند شدن رشد تولیدات این کشور را تقویت می‌کند. بر اساس آمار منتشر‌شده از سوی موسسه بیکر هیوز، تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا در اولین هفته دسامبر دو مورد کاهش یافت. در هفته دوم نیز این مسیر کاهشی ادامه داشته و این بار چهار عدد از تعداد دکل‌ها کم شده است، اما در هفته سوم، تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا روی رقم ۷۴۷ مورد ثابت باقی مانده است. آمار آخرین هفته دسامبر در لحظه تنظیم این گزارش هنوز منتشر نشده است. با این حال می‌توان گفت روند صعودی افزایش تعداد دکل‌ها در شرایطی که قیمت نفت رشد مطلوبی داشته برخلاف انتظارات متوقف شده است. از میانه سال ۲۰۱۶ تعداد دکل‌ها در میادین نفتی آمریکا بیش از ۱۳۰درصد رشد کرده است.
روز پنج‌شنبه انتشار نتایج نظر سنجی فدرال رزرو اهرم دیگری بود که تردیدها به رشد تولیدات آمریکا را افزایش داد و از بهای نفت حمایت کرد. بر اساس این نظر سنجی که ۱۳۴ شرکت تولیدکننده نفت در آن حضور داشتند، به ثبات نفت در کانال ۶۰ دلار نیاز است تا شرکت‌های نفتی آمریکا بتوانند به افزایش حفاری‌های خود ادامه دهند. ۷۷ شرکت حاضر در این نظرسنجی در اکتشاف و تولید و ۵۷ شرکت دیگر در بخش خدمات فعالیت دارند. تقریبا بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در این نظر سنجی انتظار دارند که تعداد دکل‌ها در ۶ ماه آینده افزایش یابد. با این حال تقریبا همه آنها اعلام کرده‌اند که لازم است بهای نفت(WTI) به شکل چشمگیری به بیش از ۶۰ دلار بر بشکه برسد. تقریبا ۴۸ درصد از این شرکت‌ها از افزایش هزینه‌های خود در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۷ و حدود ۶۴ درصد از افزایش هزینه‌های خود در سال ۲۰۱۸ خبر داده‌اند. ۸ درصد از این شرکت‌ها در سه ماه گذشته هزینه‌های خود را کاهش داده‌اند و ۱۰ درصد از آنها در سال جدید میلادی هزینه‌های خود را کاهش خواهند داد.
در حالی به نظر میرسد رشد تولیدات آمریکا در هفته‌های پایانی سال ۲۰۱۷ کند شده است که در میانه‌های سال غالب کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند تولیدات نفت آمریکا در پایان سال از مرز ۱۰ میلیون بشکه در روز عبور کند. با این حال نمی‌توان رشد شدید تولیدات این کشور در سال ۲۰۱۷ را کتمان کرد. تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۷ رشد قابل توجهی داشته است. تولید نفت آمریکا در ابتدای این سال در ۷۷/ ۸ میلیون بشکه در روز بود و تا هفته منتهی به ۲۲ دسامبر یعنی یک هفته مانده به پایان سال نزدیک به یک میلیون بشکه رشد کرده است.رشد تولیدات این کشور به یمن توافق اوپک و افزایش قیمت‌ها رخ داده است. از این رو انتظار می‌رود با ادامه متعادل شدن بازار نفت به دنبال تمدید این توافق تا پایان سال ۲۰۱۸، قیمت نفت رشد بیشتری داشته و تولیدات نفت آمریکا نیز با سرعت بیشتری افزایش یابد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین گزارش خود متوسط تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۷ را ۲۴/ ۹ میلیون بشکه در روز برآورد و پیش‌بینی کرده متوسط تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز باشد. یعنی تولید نفت آمریکا در سال جدید میلادی به بیشترین سطح خود از سال ۱۹۷۰ خواهد رسید.
اما توقف رشد تولیدات آمریکا تنها خبر خوب این کشور برای بازار نفت نبود. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، سطح موجودی انبارهای نفتی این کشور در هفته منتهی به ۲۲ دسامبر نیز کاهش یافته است. بر اساس این آمار موجودی انبارهای نفتی آمریکا ۶/ ۴ میلیون بشکه کاهش یافته و به ۹/ ۴۳۱ میلیون بشکه رسیده است. افت موجودی انبارهای نفتی این کشور از اوایل آوریل گذشته آغاز شده و تا کنون نزدیک به ۵/ ۱۰۱میلیون بشکه کاهش یافته است. سطح موجودی این ذخایر در حال حاضر در کمترین سطح از اکتبر ۲۰۱۵ قرار دارد. با این حال همچنان نزدیک به ۱۰۰ هزار بشکه بیشتر از متوسط ۵ ساله حجم این ذخایر است.از سویی خبر افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های آمریکا دیگر پالس مثبتی بود که به بازار نفت داده شد. به گزارش خبرگزاری رویترز، در حال حاضر پالایشگاه‌های آمریکایی با ۷/ ۹۵ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند و این بیشترین سطح از سال ۱۹۹۸ محسوب می‌شود. در ماه‌های اخیر به دنبال افزایش فاصله قیمتی برنت و WTI تقاضا برای فرآورده‌های نفتی تقطیری آمریکا افزایش یافته است. از این رو پالایشگران آمریکایی سعی کرده‌اند با حداکثر ظرفیت خود به پالایش نفت بپردازند تا بیشترین سود را از شرایط موجود ببرند.
چین محرک رشد تقاضا
اما چین که امسال به محرک اصلی بازار نفت در سمت تقاضا بدل شده بود، ظاهرا در سال جدید نیز به این نقش خود ادامه خواهد داد. بر اساس خبری که خبرگزاری رویترز منتشر کرده است، این کشور تا‌کنون به ۴۴ شرکت غیردولتی خود برای واردات نفت مجوز داده و در مجموع سهمیه واردات مستقل پالایشگاه را به ۳۲/ ۱۲۱ میلیون تن رسانده است. چین امسال با واردات روزانه ۵/ ۸ میلیون بشکه نفت، بزرگ‌ترین واردکننده این کالا نام گرفت؛ در‌حالی که این جایگاه برای سال‌های زیادی در اختیار آمریکا بوده است. همچنین انتظار می‌رود با توجه به افزایش سهمیه واردات پالایشگاه‌های خصوصی در سال ۲۰۱۸ چین به رکورد جدیدی در واردات نفت دست یابد؛ چراکه صنعت پالایشی این کشور به ظرفیت‌های جدیدی رسیده و از همین رو پکن اجازه می‌دهد پالایشگاه‌های مستقل نفت بیشتری وارد کنند.
اما در سمت عرضه نیز اختلالاتی ایجاد شده که به رشد بهای نفت شاخص برنت کمک کرده است. از سویی انفجار در یکی از خط لوله انتقال نفت لیبی رخ داده و از سوی دیگر توقف انتقال نفت دریای شمال به دنبال نشت خط لوله فورتیز با ظرفیت ۴۵۰ هزار بشکه در روز ادامه دارد. با این حال کارشناسان بر این باورند که این اختلالات در اوایل ژانویه ۲۰۱۸ رفع شده و انتقال نفت از این دو خط لوله به شرایط عادی باز‌می‌گردد. حتی موسسه مشاوره‌ای JBC Energy گفته است که انفجار در خط لوله لیبی تاثیر عمده‌ای بر صادرات نفت این کشور ندارد.نوسانات قیمت نفت در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که بازار نفت بیش از آنچه گمان می‌شد به شوک عرضه حساس است. در واقع به نظر میرسد سمت عرضه و تقاضای نفت به دنبال اجرای توافق بزرگان نفتی برای کاهش تولید، به قدری به‌هم نزدیک شده‌اند که هر گونه احتمال کاهش عرضه به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود.
