تهران گران چاره آلودگی هوا نیست
این روزها که بحث گرانی بنزین، نقل همه محافل است و دغدغه‌های بسیاری میان شهروندان از تبعات این گرانی بر معیشت‌شان ایجاد شده است؛ شهرداری تهران پیشنهاد داده تا گرانی دو چندان بر قیمت بنزین ایجاد شود تا درآمدی را برای شهر به همراه داشته باشد.
یعنی در صورت تصویب بنزین 1500 تومانی در سال آینده، 150 تومان دیگر نیز در تهران به نرخ بنزین اضافه شده تا نرخ این حامل انرژی به 1620تومان برسد. این میزان افزایش در حدود 15 درصد بوده که شهرداری تهران پیشنهاد آن را چند هفته‌ای است مطرح کرده و دهان به دهان تا تصویب نهایی ، می‌چرخد. پیشنهادی که در توجیه آن از یک سو شاید کاهش آلودگی هوای تهران و نیز کاهش مصرف بنزین در تهران و از سویی درآمد زایی برای شهرداری پایتخت را همراه داشته؛ این در حالی است که برآوردها نشان می‌دهد در صورت موافقت با پیشنهادهای شهرداری تهران، چیزی نزدیک به ۴۰۰ میلیارد تومان در سال برای شهرداری درآمد پایدار ایجاد خواهد شد؛ رقمی که می‌تواند بخشی از بار مالی بر دوش شهرداری را کم کند.
به گزارش اقتصادآنلای به نقل از قانون، هم اکنون مهم‌ترین مشکلات شهرداری تهران کمبود منابع مالی و بدهی‌های انباشته شده است که دولت توان پرداخت آن را ندارد. همچنین شورا و شهرداری تهران که در همین چند ماه شروع به کار خود از مسیرهای مختلفی به‌دنبال راه‌حل‌های کسب درآمد پایدار و گرفتن سهم بیشتر از مردم به جبران پول‌نداشتن خود و دولت هستند، حالا پیشنهاد دیگری را برای کسب درآمد ارائه داده‌اند که در آن به نظر می‌رسد بهره برداری مالی بیشتر از راهکاری برای حل آلایندگی خودروها و کاهش آلودگی هواست. این در شرایطی است که تبعات اجتماعی و اقتصادی افزایش نرخ بنزین در ایران بر کسی پوشیده نیست و علاوه بر نارضایتی های اجتماعی، شرایط سخت معیشتی را همراه دارد. از سویی، توجیه کاهش آلودگی هوا با افزایش نرخ بنزین ، موضوع است که در سال های گذشته و در دفعات افزایش نرخ سوخت در ایران مطرح شده اما هرگز به واقعیت نرسیده و افزایش نرخ سوخت، کاهش مصرف آن و نیز آلودگی های زیست محیطی را همراه داشته و حتی بیشتر نیز کرده است.
تحمیل هزینه اضافی به زندگی مردم
اینکه افزایش نرخ سوخت، می تواند تاثیر مثبت اجتماعی و زیست محیطی همراه داشته باشد، فرضیه‌ای است که همگان بر محال بودن آن تاکید داشته و معتقدند زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی برای تحقق آن فراهم نیست. « مسعود رضایی»، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تجربیات تا به حال نشان داده است که هیچ گاه گران شدن بنزین نقشی در کم شدن تردد خودروها در شهر ندارد،گفت: «افزایش نرخ سوخت باعث نمی‌شود آلودگی هوا کمتر شود. پس از پیروزی انقلاب، بارها این موضوع را تجربه کرده‌ایم و همیشه سیر روند صعودی افزایش قیمت بنزین را داشته‌ایم. اما بررسی آمارها نشان می‌دهد که این اتفاق سبب کاهش آلودگی هوا یا کمتر شدن تردد خودروها در شهر نشده است». وی تاکید کرد:«مردم می خواهند ماشین های‌شان را از خانه بیرون بیاورند و به کارهای‌شان برسند؛ حالا می خواهند بنزین را با قیمت 1500 تومان بخرند، آن را 1650 تومان می خرند باید به راهکارهای موثرتری برای کاهش آلودگی هوا فکر کنیم. این شاید تنها تحمیل کردن یک هزینه اضافی به مردم است و سفره های غذایی آن‌ها را کوچک می کند». او همچنین تاکید می کند:«باید برای معیشت مردم نیز در کنار رفع آلودگی هوا فکر کنیم. اینکه نهادهای مختلف بخواهند راهکارهای بدون فکر برای کنترل معضلات شهر تهران ارائه کند، مشکل روی مشکل اضافه خواهد شد بی آنکه بتوانیم معضلی را حل کنیم».
یک اشتباه بزرگ
در حالی که مردم روز به روز در آلودگی هوای تهران به سختی نفس می کشند و دست‌شان به هیچ جا بند نیست، «محمد وحدتی اهلان» دیگر نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نیز به این موضوع که گران شدن قیمت بنزین هیچ گاه مانع کمتر شدن استفاده از خودروها و مصرف بنزین نخواهد شد اشاره کرده و گفت:« یک زمانی بنزین 500 تومان بود؛ ما خیال کردیم اگر 600 تومان یا هزارتومان شود مردم کمتر از آن استفاده می کنند و خودروهای‌شان را کمتر از خانه بیرون می آورند. اما این یک اشتباه بزرگ است و ما باید از تجربه‌های‌‌مان درس بگیریم».
وی تصریح کرد:« باید برای آلودگی هوا راهکارهای به روزتری را پیشنهاد بدهیم. در حال حاضر آلودگی، تهران و کلانشهرها را تهدید می کند باید هر چه زودتر بتوانیم جلوی آن را بگیریم تا مردم بیشتر از این دچار بیماری ها و تبعات ناشی از آن نشوند».وحدتی اهلان ادامه می‌دهد:« در حال حاضر در لایحه بودجه هم افزایش قیمت بنزین مطرح شده است و اینکه شهرداری هم بخواهد این کار را انجام دهد، هیچ تاثیری جز فشار مضاعف به مردم نخواهد داشت». او به جلسات آینده مجلس برای بررسی افزایش قیمت بنزین اشاره می‌کند و می‌گوید:« ما افزایش قیمت بنزین را در روزهای آینده در مجلس مورد بررسی قرار می‌دهیم. البته اصراری نداریم که بنزین را گران کنیم. چون افزایش قیمت بنزین مساوی با افزایش قیمت سفره های غذایی مردم است. تلاش ما این است که این افرایش انجام نشود ».
سفره های مردم را کوچک نکنیم
در حالی که هنوز پیشنهاد شهرداری تبدیل به طرح هم نشده، «معروف صمدی» نماینده سابق مجلس نیز درباره چنین پیشنهادی که در شهرداری مطرح شده است، اظهار بی اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «من در جریان چنین پیشنهادی که در شهرداری مطرح شده نیستم. اما می توانم به عنوان نماینده سابق مجلس درباره این طرح صحبت کنم». او در ادامه صحبت هایش موافقت خود را با افزایش قیمت بنزین در تهران اعلام می کند و می گوید:« البته این افزایش قیمت در شهرستان ها نباید اعمال شود». او افزایش قیمت بنزین را پارامتری برای کمتر شدن استفاده مردم از بنزین می داند و اشاره می کند:« مردم وقتی با افرایش قیمت بنزین مواجه شوند، شاید کمتر در خیابان ها از خودروهای شخصی و تک سرنشین استفاده کنند». او درباره اینکه آیا این افزایش قیمت بنزین باعث درآمدزایی برای شهرداری تهران می شود یا نه نیز می‌گوید:« نمی خواهم اسمی از شهرداری یا دولت در اینجا بیاورم. اما به عنوان یک شهروند و قتی در خیابان‌ها نگاه می کنی همه ماشین ها تک سرنشین هستند و کسی به این توجه ندارد که ماشین های تک سرنشین چه نقشی در آلودگی هوا دارند. زندگی در تهران باید طوری باشد که افراد بتوانند زندگی کنند». او به سهمیه بندی قیمت بنزین اشاره می‌کند و می‌گوید:«به نظرم باید قیمت بنزین را برای دهک های پایین ارزان‌تر بفروشیم و به دهک های بالا با قیمت بالاتر. این طوری توازن هم حفظ می شود» . در حال حاضر مساله آلودگی هوا در تهران روند رو به رشد دارد و این در حالی است که بیشتر کشورهای جهان در حال کاهش مصرف از طریق بهبود مصرف موتور خودروها و نیز افزایش امکانات حمل و نقل عمومی و نیز اعمال تعرفه و سیاست‌های مالیاتی بر مصرف انرژی هستند تا شاخص مصرف را کم کنند، ما در ایران هیچ برنامه مدونی برای کاهش این مصرف نداریم اگر هم برنامه‌ای داشته باشیم، در عمل به آن توجه نمی‌کنیم و آن را در میان گرد و غبارهای سیاسی به فراموشی می‌سپاریم.
نمایندگان مردم دقت کنند
اکنون که پیشنهاد شهرداری برای افزایش نرخ 15درصدی بنزین به نرخ مصوب مجلس مطرح شده، به نظر می رسد نماینده مردم در شورای شهر و نیز مجلس شورای اسلامی وظیفه ای دو چندان را در دفاع از حقوق مردم و بررسی کارشناسی پیشنهاد افزایش دو چندان نرخ سوخت دارند. چنانکه پیشنهاد فعلی شهرداری در افزایش قیمت سوخت، تجربه های شکست خورده قبلی در تاثیر گذاری بر وضعیت ترافیکی، زیست محیطی و اقتصادی را همراه داشته و نباید از یک سوراخ، چندین و چند بار گزیده شد. اگرچه ممکن است مدافعان پیشنهاد افزایش نرخ سوخت در تهران، دلایلی را از توفیق این اتفاق در سایر کشورها مطرح کنند که در مقابل باید گفت تا نبود زیرساخت های لازم عمرانی و خدماتی به خصوص در بخش حمل و نقل، قیاس تهران با سایر شهرهای دنیا در موضوعات مختلف غلط است و نباید صورت گیرد. کارشناسان بسیاری بر این موضوع تاکید دارند که افزایش و تکمیل ناوگان حمل و نقل عمومی در تهران، بهترین پیشنهاد در بهبود وضعیت زیست محیطی و ترافیکی در شهر است که امیدواریم مسئولان در مدیریت شهری، بیش از پیش این گونه پیشنهاد را تبدیل به کار اجرایی کنند.
