٨٠درصد برق کشورهای اروپایی از منابع تجدیدپذیر
«ماهانه ٢میلیون و ٨٠٠ هزار تومان درآمد کسب کنید» این جمله، تبلیغ مراکز کاریابی یا بیلبورد تبلیغاتی نصب‌شده در اتوبان‌های شهر یا صفحه آگهی روزنامه‌ها نیست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، این بخشی از گفته‌های پیمان تقی‌پور، مدیر دفتر فنی برق و انرژی روستایی ساتبا در رابطه با طرح خرید تضمینی برق است. به گفته او، در حال حاضر هزینه ایجاد یک نیروگاه ٢٠ کیلوواتی خورشیدی ١٠٠میلیون تومان آب می‌خورد؛ اما مشترکین می‌توانند با فروش برق تولید نیروگاه‌های شخصی خود ماهانه به طور متوسط ٢میلیون و ٨٠٠هزار تومان درآمد کسب کنند. ضمن این‌که این میزان درآمد در برخی از شهرهای گرمسیری به بیش از ٣میلیون تومان هم می‌رسد.
اما در شرایطی امکان ایجاد چنین کسب‌و‌کار کوچکی در پشت‌بام خانه‌ها به وجود آمد که ایران با داشتن بیش از ٣٠٠ روز آفتابی ظرفیت بالایی در ایجاد انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. ساتبا می‌گوید پتانسیل جذب انرژی خورشیدی در ایران به طور متوسط ١٨٠٠ کیلووات به ازای هر متر مربع است که عدد بالایی است.
کمبود منابع انرژی در کشور همواره به‌عنوان یک چالش مطرح بوده و به همین دلیل بحث استفاده از انرژی‌های نو و پاک چند سالی است مورد توجه بخش‌های مختلف قرار گرفته است. اقلیم خاص و منحصربه‌فرد کشورمان شرایطی را فراهم کرده که سرمایه‌گذاران می‌توانند از انرژی خورشید و باد به نحو احسن استفاده کنند. آمارها نشان می‌دهد، ٨٠ تا ٩٠درصد برق کشورهای اروپایی که حتی به اندازه بدترین استان ما به لحاظ روزهای آفتابی از این نعمت خدادادی برخوردار نیستند، از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک تأمین می‌شود.
بر اساس اعلام سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق پتانسیل جذب انرژی خورشیدی در کمربند شمالی ایران که کمترین ظرفیت را در کشور دارد روزانه ٢,٨ تا ٣.٨ کیلووات به ازای هر مترمربع است؛ در حالی که این رقم در استان‌هایی همچون فارس، کرمان، بخشی از یزد و اصفهان که از ظرفیت بسیار خوبی برخوردار هستند به ٥.٢ تا ٥.٤ کیلووات در هر مترمربع می‌رسد.
این ظرفیت حالا موجب شده که بهره‌گیری از انرژی خورشید و باد در استان‌های مستعد مورد توجه قرار بگیرد و وزارت نیرو برای جذب سرمایه‌های هر چند کوچک و در راستای ارایه خدمات به مشترکان متقاضی در شهرستان‌های مختلف کشور، خرید تضمینی برق از منابع تجدیدپذیر و پاک را در دستور کار خود قرار بدهد. هر چند که استفاده از منابع تجدیدپذیر ازجمله خورشید برای تولید انرژی راهکار رهایی از نگرانی پایان منابع انرژی فسیلی و تخریب‌های زیست‌محیطی است، اما توسعه این انرژی‌ها به سرمایه‌گذاری و حمایت‌های تشویقی زیادی نیاز دارد. همین مسأله موجب شده تا بخشی از منابع لازم برای ایجاد چنین نیروگاه‌هایی از سوی دولت تأمین شود.
تقی‌پور، مدیر دفتر فنی برق و انرژی روستایی ساتبا در رابطه با حمایت‌های دولت می‌گوید: ٥٠درصد هزینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی توسط مشترکین و ٥٠درصد دیگر از محل کمک‌های بلاعوض تأمین می‌شود. مشترکینی که علاوه بر مصرف برق تولید‌شده توسط نیروگاه‌های شخصی خود می‌توانند مازاد آن را بفروشند و درآمد خوبی هم به جیب بزنند. او ادامه داد: به منظور ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، وزارت نیرو بودجه‌ای را صرف ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی کرده که بر فراز پشت‌بام مدارس، مساجد و نهادهای دولتی و حاکمیتی نصب شده است.
سرمایه‌گذاری در پشت‌بام خانه‌ها
اما در شرایطی که بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی در رکود به سر می‌برند و نظام بانکی هم سودهای خود را تعدیل کرده، شاید بد نباشد که به فکر سرمایه‌گذاری در پشت‌بام‌های خود باشیم. به گفته تقی‌پور، ایجاد ظرفیت تولید هر کیلووات برق از طریق نیروگاه خورشیدی متناسب با نوع محصول بین ٤,٥ تا ٥میلیون تومان آب می‌خورد؛ به عبارت دیگر اگر قصد ایجاد یک نیروگاه ٢٠ کیلوواتی را دارید باید حدود ١٠٠میلیون تومان هزینه کنید.
شاید در ابتدای کار ایجاد این نیروگاه‌ها هزینه سنگینی را به مشترکان برق تحمیل کند؛ اما یک حساب کتاب سرانگشتی نشان می‌دهد که این میزان هزینه در کمتر از ٣ سال بازگردانده شده و مشترکان می‌توانند به نیروگاه‌های خود به‌عنوان یک منبع تأمین درآمد نگاه کنند.
مدیر دفتر فنی برق و انرژی روستایی ساتبا در این‌باره می‌گوید: شدت آفتاب در یزد با تهران یا اردبیل فرق می‌کند اما به‌طور متوسط نصب هر نیروگاه خورشیدی در پشت‌بام خانه‌ها ٢میلیون و ٨٠٠هزار تومان درآمد برای مشترکین به همراه خواهد داشت. این سقف درآمدی ممکن است در اردبیل ٢میلیون و ٦٠٠هزار تومان و در یزد بیش از ٣میلیون تومان باشد.
به ازای هر طرحی که در دولت به تصویب رسیده، وزارت نیرو مکلف به خرید تضمینی برق نیروگاه‌های بادی- خورشیدی بخش خصوصی به مدت ٢٠سال است. در حال حاضر، هر کیلووات برق تولیدی توسط نیروگاه‌ها تا سقف ٢٠ کیلووات به قیمت پایه ٨٠٠ تومان، نیروگاه‌های خورشیدی با حجم تولید ٢٠ تا ١٠٠ کیلووات به قیمت ٧٠٠ تومان و نیروگاه‌های بادی به قیمت ٥٧٠ تومان به صورت تضمینی خریداری می‌شود.
تقی‌پور در رابطه با چرایی متفاوت‌بودن قیمت‌ها توضیح می‌دهد که مطابق مصوبه هیأت وزیران سه آیتم هزینه‌های زیست‌محیطی آلایندگی ناشی از تولید هر کیلووات ساعت برق با استفاده از سوخت‌های فسیلی، بهای سوخت صرفه‌جویی‌شده به ازای هر کیلووات ساعت تولید برق تجدیدپذیر و هزینه تبدیل سوخت فسیلی به برق، در فرمول یاد‌شده لحاظ می‌شود که سرجمع آنها نرخ اولیه و پایه خرید تضمینی برق تولیدی است.
هر سند یک نیروگاه
به گفته مدیر فتوولتایک ساتبا هیچ محدودیتی درخصوص ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در کشور وجود نداشته و هر آپارتمانی که سند مجزا دارد، می‌تواند نسبت به نصب یک پنل خورشیدی در پشت بام خانه خود اقدام کند.
طبق آمارهای اعلامی از ساتبا تاکنون ٤٠٠ مگاوات نیروگاه بزرگ وارد مدار شده که در این میزان ظرفیت تجمیعی نیروگاه‌های خانگی بیش از ٣هزار کیلووات بوده است.
