افزایش سهم اروپا از صادرات نفت ایران
دیپلمات‌های نفتی ایران با فرماندهی بیژن زنگنه، وزیر نفت به‌دنبال افزایش سهم کشورمان از سبد نفتی اروپا هستند؛ اتفاقی که پس از اجرای برجام رخ داد و حالا سیاست رسمی وزارت نفت افزایش تولید دست‌کم یک میلیون بشکه نفت در روز تا ۵سال آینده است و مصمم به اینکه نفت تولیدی را بیشتر به کشورهای اروپایی بفروشد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، این سیاست در حالی دنبال می‌شود که دولت آمریکا درصدد محدودکردن بازار صادراتی نفت ایران است؛ هرچند وزیر نفت ایران دیروز در واکنش به موضع اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا گفت: توصیه ترامپ به نخریدن نفت ایران، تأثیری در صادرات نفت نداشته است. زنگنه همچنین درباره شائبه مطرح شده مبنی بر کاهش واردات توسط هندی‌ها به‌علت واگذارنشدن توسعه میدان «فرزاد بی» به آنها تأکید کرد: خرید نفت هندی‌ها از ایران در حال انجام است و مورد خاصی در واردات نفت توسط آنها وجود ندارد.
رئیس‌جمهور آمریکا در 27آبان‌ماه امسال، با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی در جهان از کشورهایی غیراز ایران به اندازه کافی وجود دارد؛ بنابراین می‌توان حجم خریداری نفت و مشتقات آن از ایران را به میزان قابل توجهی کاهش داد.برآوردهای منابع ثانویه از وضعیت تولید و صادرات نفت ایران نشان می‌دهد که ایران در ماه سپتامبر سال‌جاری میلادی روزانه حدود یک میلیون و 900هزار بشکه نفت به کشورهای چین، هند،
کره‌جنوبی و ژاپن صادر کرده و بالغ بر 700هزار بشکه نفت در روز هم به کشورهای اروپایی شامل ایتالیا، فرانسه، هلند، یونان و ترکیه صادرات داشته است؛ به این ترتیب27 درصد از نفت صادراتی ایران به مقصد اروپا و بقیه آن به مقصد 4کشور آسیایی صورت گرفته است. البته ایران تصمیم دارد تا سال 2021میلادی تولید نفت خود را از 3.8میلیون بشکه فعلی دست‌کم به 4.7میلیون بشکه در روز افزایش دهد و مقصد اضافه نفت تولیدی هم کشورهای اروپایی تعیین شده است.
به تازگی مرضیه شاهدایی، قائم‌مقام نفت ایران به خبرگزاری گفته است: ما در حال مذاکره با مشتریان جدیدی برای فروش نفت هستیم و بیشتر رویکرد ما افزایش صادرات نفت خام به کشورهای اروپایی است. وی همچنین اظهار داشت: اینکه برخی مشتریان آسیایی نفت ایران اقدام به کاهش واردات نفت از کشورمان کنند، به‌معنای متزلزل‌شدن صادرات نفت ایران نیست. به گفته شاهدایی، با به ثمر نشستن مذاکرات با کشورهای اروپایی، سهم فروش نفت به قاره سبز نسبت به قبل، در سبد صادرات نفت خام ایران بیشتر خواهد شد.
افزایش چشمگیر صادرات نفت
آمار صادراتی ارائه‌شده از سوی شرکت پایانههای نفتی ایران به‌عنوان متولی صادراتی نفت کشور نشان می‌دهد که میانگین صادرات نفت خام ایران با احتساب میعانات گازی در سال 1394 یعنی سال پیش از اجرایی‌شدن برنامه جامع اقدام مشترک حدود یک میلیون و 400هزار بشکه در روز بوده است که با اجرای برجام و گشایشهای حاصله، میانگین صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال 1395به حدود 2میلیون و 900هزار بشکه در روز رسیده است.
تغییر در بازار نفت؛ همه به‌دنبال مشتری
رقابت در بازار نفت برای یافتن مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیمی سخت‌تر شده تا آنجا که آمریکا هم به‌دنبال فروش نفت خود در آسیاست. نوسان نرخ رشد اقتصادی جهان و تغییر در تقاضای کشورهای عمده خریدار نفت جهان، کاهش میزان تقاضا برای نفت در پی تغییر سیاست‌های انرژی کشورهای اروپایی به سمت انرژی‌های نو و تجدید‌پذیر، رقابت پنهانی برخی کشورهای صادرکننده نفت و البته دارای نفت مازاد و به‌اصطلاح روی آب برای دادن تخفیف‌های بیشتر برای مشتریان دیگر کشورها ازجمله اتفاقاتی است که رقابت در بازار نفت را سخت‌تر از گذشته کرده است.
رقیب جدی ایران هرچند در ظاهر به‌دلیل تحولات سیاسی به‌نظر عربستان سعودی است، اما آمارها نشان می‌دهد که عراق همچنان اصلی‌ترین رقیب ایران است؛ کشوری که پس از سقوط صدام حسین تاکنون همچنان خارج از سقف‌های تعیین‌شده توسط اوپک، نفت تولید و صادر می‌کند؛ به‌گونه‌ای که این کشور صادرات نفت خود به اروپا را از 547میلیون بشکه در روز در سال 2012 به 982میلیون بشکه در روز در سال 2016 افزایش داده است.
البته ایران هم برای بازپس گرفتن سهم خود از اروپا موفق شده تا صادرات نفت به این قاره سبز را از 162میلیون بشکه در روز در سال 2012به 497هزار بشکه در سال 2016افزایش دهد و حتی در برخی ماه‌های سال‌جاری میلادی نفت صادراتی ایران به اروپا از مرز 700هزار بشکه هم عبور کرده است که به این ترتیب سهم ایران از بازار نفت اروپا تا 40 درصد هم تخمین زده می‌شود.
