اقتصاد سوریه ۶۰درصد کوچک‌تر شد

به گزارش اقتصادآنلاین، ایران نوشت: ساعت ابوبکر البغدادی آن‌قدر در جهان بازتاب داشت که روزنامه انگلیسی ساندی تلگراف درباره آن نوشت: «ساعتی که بغدادی در دست راستش دارد، تنها چیزی است که در ظاهر این مرد سیاه‌پوش که خود را به هیبت آخرین خلیفه عباسی در بغداد درآورده، قابل توجه است. این ساعت یا از برند رولکس یا امگا است که ارزش آن 6 هزار دلار تخمین زده می‌شود.» ابوبکر با ساعت 6 هزار دلاری‌‌اش، حملات تروریستی را تا جایی گسترش داد که باعث شد در سال 2014، 104 میلیارد دلار از اقتصاد جهان بر اثر تروریسم از بین برود.

النا لانچوویچینا، یکی از کارشناسان بانک جهانی در منطقه خاورمیانه اواخر سال 2014 در یادداشتی نوشته بود:«بر اساس قیمت‌های پایه سال 2007، 6 اقتصاد در منطقه شام، 35میلیارد دلار از تولیدشان را از دست دادند. به عبارت دیگر، اگر جنگ اتفاق نمی‌افتاد، ارزش کل این اقتصادها روی هم می‌توانست 35 میلیارد دلار بیشتر باشد. این هزینه‌های جنگ با کل تولید ناخالص داخلی سوریه در سال 2007، برابری می‌کند!» منطقه شام، کشورهای سوریه، اردن، لبنان، فلسطین و قبرس بخش‌هایی از جنوب ترکیه و غرب عراق را در برمی‌گیرد که بر اساس این محاسبات، هزینه‌های جنگی آنها در سال 2014، برابر با کل تولید ناخالص داخلی یک سال سوریه بود.

خسارت 84 میلیارد دلاری برای جهان

بر اساس گزارش مؤسسه جهانی صلح و اقتصاد، حملات تروریستی هرسال باعث از دست رفتن میلیاردها دلار از اقتصاد جهان می‌شود. شاخص تروریسم جهانی 2017، نشان می‌دهد که در سال گذشته، 84 میلیارد دلار از اقتصاد جهان دود شده و به هوا رفته است. از سال 2012 به بعد با رشد داعش، خسارات اقتصادی جهان از تروریسم نیز افزایش یافت تا جایی که در سال 2014، به 104 میلیارد دلار رسید. در همین سال یکی از مؤسسات اقتصادی وابسته به گروه اکونومیست اعلام کرده بود که ادامه درگیری‌ها با داعش باعث تنزل 3.2درصدی در اقتصاد غیرنفتی عراق شده که با توجه به رشد 4.4درصدی در تولیدات نفتی این کشور در مجموع رشد اقتصادی آن طی سال 2014 به صفر رسیده است.

کشورهایی با تجربه درگیری با تروریسم در منطقه خاورمیانه، بیشترین خسارت را از ناحیه داعش دیده‌اند. سال گذشته نیز عراق بالاترین خسارت اقتصادی را از تروریست دید و 24 درصد از تولید ناخالصش را بر اثر داعش از دست داد. به طور میانگین، 81 درصد از این خسارت‌های اقتصادی مربوط به مرگ‌هاست.

حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق نیز یک ماه پیش در نشستی خبری گفته بود:«داعش با ورود به کشور تأسیسات و زیرساخت‌ها را ویران کرد و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد فقط هزینه ویران کردن تأسیسات و زیرساخت‌ها در شهر‌هایی که در اشغال داعش قرار داشت از صد میلیارد دلار فراتر می‌رود.» برخی بررسی‌ها نیز نشان می‌داد که هر روز جنگ با داعش برای عراق، 10 میلیون دلار هزینه در برداشته است.

این درگیری‌ها، تمام منطقه را درگیر خود کرده است. براساس گزارش‌‌های منتشرشده، در حالی که صادرات غیرنفتی ایران به عراق از سال 1388 تا 1391 سیری آرام و صعودی را طی کرده و در سال 1391 از مرز 5 میلیارد دلار عبور کرده، در سال 1392 هم‌زمان با قدرت‌گیری داعش در منطقه، با افت مواجه شده و به حدود 4.6میلیارد دلار رسید.

6 سال جنگ و خسارت 226 میلیارد دلاری برای سوریه

بانک جهانی چند ماه پیش گزارشی با عنوان «خسارت‌های جنگ؛ آثار اقتصادی و اجتماعی درگیری در سوریه» منتشر کرد. این گزارش نشان می‌داد که جنگ مداوم از سال 2011 تاکنون خسارتی بیش از 226 میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی سوریه وارد کرده است. رقمی که چهار برابر تولید ناخالص داخلی سال 2010 می‌شود.

مرکز تحقیقاتی چتم هاوس لندن در سال 2014 گزارش داده بود که اقتصاد سوریه از آغاز درگیری‌های داخلی در این کشور بیش از 60درصد کوچک شده است. ارزش صادرات معدنی سوریه طی این مدت از 12میلیارد دلار در سال به 2میلیارد دلار رسیده و تولید نفت خام این کشور از 387هزار بشکه در روز طی سال 2011به 10هزار بشکه در روز طی سال 2014رسید و پوند سوری نیز طی این مدت 80درصد از ارزش خود را از دست داد. طی سه سال گذشته این خسارت‌های اقتصادی ادامه یافت تا جایی که برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد اگر این درگیری‌ها تا سه سال دیگر ادامه داشته باشد، اقتصاد سوریه به اندازه سال 1990 کوچک خواهد شد. بیزینس اینسایدر می‌نویسد:«علاوه بر کابوسی بشردوستانه، درگیری‌های سوریه موجب تخریب اقتصاد این کشور شده است. آسیب به سرمایه‌های انسانی و زیرساخت‌ها می‌تواند رشد اقتصادی را از بین ببرد، حتی اگر درگیری‌ها بعد از چند سال از بین برود.» تیم تحقیقاتی BMI (یک موسسه تحقیقی اقتصادی ) پیش‌بینی کرده بود که اگر جنگ چند سال دیگر ادامه داشته باشد، سالانه اقتصاد سوریه حدود 4 درصد کوچکتر خواهد شد تا جایی که در سال 2020، به اندازه اقتصاد این کشور در سال 1990 عقبگرد دارد. از سال 2011 تمام بخش‌های تولید ناخالص سوریه با کاهش مواجه بوده است و البته زیرساخت‌ها و بخش کشاورزی آسیب‌های شدیدتری را متحمل شده‌اند.

علاوه بر این مسائل، عده‌‌ای از کارشناسان، افت زیاد قیمت نفت را هم از چشم داعش می‌‌بینند، چرا که این گروه تروریستی، نفت سوریه را به ‌راحتی با نصف قیمت در مرز ترکیه به صورت قاچاق می‌‌فروشد. بر اساس گزارش‌‌های منتشرشده، فروش نفت نخستین منبع درآمد داعشی‌‌ها عنوان شده است. با توجه به تخمین‌های BMI صادرات سوریه طی سال‌های 2010 تا 2015،

 80درصد از ارزش واقعی خود را از دست داده است. همچنین بخش بزرگی از میدان‌های نفتی سوریه طی این سال‌ها در دست داعش بود. از آنجایی که سوریه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت در جهان به شمار می‌رود، در سال 2010 نفت 30 درصد از کل صادرات سوریه و 50 درصد از کل درآمد دولت آن را تشکیل می‌داد. پیش از آنکه جنگی تمام عیار سوریه را درگیر خود کند، درآمد صنعت گردشگری در این کشور ۱۲ درصد از تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌داد و ۱۱ درصد از شاغلان این کشور در این بخش مشغول به کار بودند. یک سال پس از شروع جنگ، وزیر گردشگری سوریه اعلام کرد که کشورش 5.1 میلیارد دلار از درآمد گردشگری‌اش را از زمان آغاز درگیری‌های داخلی از دست داد. حالا، 6 سال از آن زمان گذشته و درآمد گردشگری سوریه که چشم‌انداز روشنی پیش روی خود داشت، به صفر رسیده است. فاجعه دیگر اقتصادی، مربوط به مباحث جمعیتی می‌شود. سوریه حدود 22 میلیون نفر جمعیت داشت اما حالا 4.8 میلیون مهاجر از این کشور خارج شده‌اند که حدود 22درصد از کل جمعیت آن می‌شود. همچنین 6.6میلیون نفر نیز در داخل خود سوریه، آواره‌اند. بیزینس اینسایدر می‌نویسد: «آمار ترسناک دیگر این است که 4میلیون کودک سوری از مدرسه جا مانده‌اند.»