شیوع کانکس‌نشینی در پایتخت!
کانکس نشینی؛ این آسیب جدیدی است که تهران را تهدید می‌کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، در شرایطی که بررسی‌ها نشان می‌دهد حاشیه‌نشینی در تهران در دهه‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته و زخم‌های حاشیه نشینی سر باز کرده و به آسیب‌های مختلف اجتماعی دامن زده است از پایتخت ایران خبر می‌رسد که نوع جدیدی از سکونت در حال شیوع است و آن هم چیزی نیست جز کانکس نشینی. قیمت گران خانه در تهران نه تنها خرید آپارتمان را رویایی دست‌نیافتنی برای برخی از شهروندان کرده که‌درصدی از مردم توان اجاره نشینی را هم ندارند. در این میان برخی افراد کانکس‌هایی را برای شهروندان بی خانه در نظر گرفته و به رغم غیر قانونی بودن، برخی گزارش‌ها حکایت از خرید و فروش این کانکس‌ها دارد. هر چند برخی مسئولان می‌گویند چنین نوع سکونتی در تهران شایع نیست، اما هشدار نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نسبت به خطر شیوع کانکس نشینی در پایتخت نشان می‌دهد این آسیب را باید جدی گرفت.
شهرهای بزرگ که پدیدار شدند نفس شهرهای کوچک‌تر را گرفتند. این شهرها به قدری جذابیت داشتند که افراد زیادی را ناخواسته به خود جلب کردند. برخی از روستانشینان توانستند با صرف پس‌انداز یا پول حاصل از فروش زمین‌هایشان به شهرهای بزرگی مانند تهران آمده و شهرنشین شوند. آوازه رفاه و آسایش آنها که به روستاهایشان رسید افراد زیادی را در آنجا مشتاق زندگی در شهرها کرد، اما تمام روستانشینان توان‌پرداخت اجاره‌بها یا قیمت خانه‌های پایتخت را نداشتند. از سوی دیگر رکود اشتغال و پایین بودن دستمزد در روستاها و شهرهای کوچک آنها را به شهرهای بزرگ و حلبی‌آبادها روانه کرد. حلبی‌آبادها زمانی به قدری در حاشیه تهران حضور پررنگی داشتند که برخی از مناطق را با نام حلبی‌آباد مجاور آن می‌شناختند. برخی دیگر نیز از شهرهای کوچک آمدند و در تهران زاغه نشین شدند. زاغه‌نشینان ساکنان 50ساله پایتخت هستند که پس از پایان اصلاحات‌ارضی در ابتدای دهه چهل راهی شهرهای‌بزرگ شدند. هنوز آمار مشخصی از میزان حاشیه‌نشینی در شهر تهران وجود ندارد، گرچه در هر صورت در مناطق حاشیه‌‌شهر تهران شاهد کپر و زاغه‌نشینی بودیم، اما کانکس‌نشینی اتفاق به نسبت تازه‌‌ای است. هر چند کانکس نشینی نیز یکی از انواع حاشیه‌نشینی و سکونت‌موقت است، اما بر اساس این تفکر که هر مکان دارای سقفی خانه می‌شود برای جمعیت حاشیه‌نشین پایتخت از امنیت و آسایش بیشتری به نسبت زاغه‌نشینی برخوردار است. بنابراین کانکس‌ها خانه جمعیت حاشیه‌نشین مرفه‌تر است که جز حل بخشی از معضل‌سکونت برای بی‌خانمان‌ها مشکلات و آسیب‌های متعدد حاشیه‌نشینی را برای دارندگان کانکس‌ها را رفع نمی‌کند.
یک پدیده نامتعارف جدید در تهران
نایب‌رئیس کمیسیون‌اجتماعی مجلس نسبت به خطر شیوع کانکس‌نشینی در پایتخت هشدار داد. مسعود رضایی با هشدار نسبت به خطر شیوع کانکس‌نشینی در پایتخت، گفت: کانکس‌نشینی پدیده نامتعارف جدیدی نیست و شبیه این پدیده مانند بیغوله‌نشینی و کپرنشینی در اطراف تمامی کلانشهرهای کشور به ویژه تهران دیده می‌شود. او با انتقاد از اینکه برخی از حاشیه‌نشینان در خانه‌های محقر و خرابه‌ها زندگی می‌کنند خطر شیوع کانکس‌نشینی را برای پایتخت آسیبی جدی دانست و تصریح کرد: متاسفانه این مناطق از امکانات اولیه بهداشتی محروم هستند و محرومیت در این مناطق بیشتر از سایر مناطق دیده می‌شود. رضایی با انتقاد از غفلت مسئولان اجرایی نسبت به حاشیه نشینان، افزود: متاسفانه حاشیه نشینان در حاشیه‌های برنامه‌های کشور قرار گرفته و به فراموشی سپرده شده‌اند. او با یادآوری اینکه اقدامات انجام شده برای مدیریت حاشیه نشینی و حمایت از حاشیه نشینان در حد شعار باقی مانده است، ادامه داد: این اقدامات بیشتر ظاهر سازی و در حد تبلیغات است و به حدی برای مقابله با این معضل و رفع مشکلات اقتصادی تعلل شده که پدیده کانکس نشینی نیز در حال افزایش است. رضایی با بیان اینکه حاشیه نشینان در بافت‌های فرسوده امنیت جانی ندارند، تصریح کرد: افزایش حاشیه نشینی کاهش امنیت شهر و افزایش بیماری‌های عفونی، فساد اخلاقی و معضلات و آسیب‌های اجتماعی ثمره بی‌توجهی به مدیریت حاشیه نشینی و عدم نظارت مناسب بر این مناطق است. نماینده مردم شیراز در مجلس دهم، با تاکید بر اینکه زمان آن رسیده است که حاکمیت از هر جناح و قشری برای رفع حاشیه نشینی و خطر کانکس نشینی گامی جدی بردارد، گفت: هر اندازه که در مدیریت پدیده حاشیه نشینی تعلل شود به همان میزان باید منتظر افزایش آسیب‌های ناشی از حاشیه نشینی و به تبع آن بروز برخی پدیده‌های دیگر باشیم. رضایی با یادآوری اینکه بی‌توجهی به کنترل پدیده‌های حاشیه، بیغوله و کپرنشینی زمینه را برای شکل‌گیری پدیده‌های جدید مانند کانکس نشینی مهیا کرده است، تصریح کرد: زمان آن رسیده که مسئولان اجرایی از اقدامات شعاری پرهیز و با اقدام و عمل و توزیع عادلانه امکانات، رفع بیکاری و بهبود وضعیت اقتصادی زندگی مردم آسیب‌های اجتماعی را در کشور کاهش دهند.
کانکس نشینی با حاشیه‌نشینی تفاوتی ندارد
نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه کانکس نشینی نیز یکی از انواع سکونت برای بی‌خانمان‌ها در شهر تهران است، می‌گوید: اطلاق حاشیه‌نشینی با اسم‌های متفاوت و جدید لزوما نشان‌دهنده گسترده‌تر شدن مساله نیست، بلکه با اشکال جدیدی از حاشیه‌نشینی مواجهیم. الهام فخاری می‌افزاید: این نوع سکونت افراد را می‌توان خیابان‌نشینی نیز نامید، اما تمامی این موارد شکل‌های مختلف یک مساله به نام حاشیه‌نشینی است که بر اساس آن درصدی از جمعیت شهری سکونتگاه رسمی با تعریف مشخص زندگی شهری ندارند. تمامی شکل‌های این موضوع را می‌توانید در نظر بگیرید و اسم‌های مختلفی را نیز می‌توان بر آنها نهاد. او تاکید می‌کند: معضل حاشیه‌نشینی ریشه در چالش‌های اقتصادی و منطقه‌ای دارد و به نوعی متاثر از تحولات اقلیمی و شرایط محیط‌زیستی زیستگاه‌ها و سکونتگاه‌ها در سایر نقاط کشور است. در صورتی که زیستگاه‌های مختلف در کشور آسیب ببینند و امکان سکونت در آنها وجود نداشته باشد میزان مهاجرت‌ها در سطح کشور افزایش پیدا می‌کند. این مهاجرت‌ها، مهاجرت‌های با برنامه و بسامانی نیست، بنابراین به گسترش شکل‌های مختلف حاشیه‌نشینی در شهرها دامن می‌زنند. فخاری می‌افزاید: شرایط شهر تهران به‌گونه‌ای است که مهاجران مختلف و بیشتری را به خود جذب می‌کند و به این دلیل شکل‌های مختلف حاشیه نشینی از جمله کانکس‌نشینی، کارتن خوابی و... را در تهران به نسبت سایر شهرها بیشتر مشاهده می‌کنیم. او خاطرنشان می‌کند: بخش‌هایی از شهر تهران درگیر حاشیه‌نشینی است و سکونتگاهی در شهر که یک خانه واحد به حساب می‌آید به افراد مختلف به صورت ضمنی اجاره داده، فروخته یا در اختیار افراد مختلف قرار می‌گیرد، بنابراین دور از ذهن نیست که کانکس‌ها نیز به صورت ضمنی در اختیار افراد مختلف گذاشته شوند. فخاری تاکید می‌کند: حل و ساماندهی معضل حاشیه‌نشینی نیازمند هر سه لایه برنامه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. این برنامه‌ها باید هماهنگ و در یک راستا باشند و نیازمند به ارزیابی مداوم و سنجش میزان پیشرفت کار است. ساماندهی حاشیه نشینی همکاری نهادهای مختلف با یکدیگر را می‌طلبد و کار یک دستگاه و نهاد نیست. محورهای اجتماعی این موضوع در دستور کار شوراست و در حال بررسی آنها هستیم. مطالعات انجام شده، تجربه‌های موفق، بحث و گفت‌و‌گو در مورد شرایط خاص تهران را بررسی و از مجموعه این موارد سیاستی را اتخاذ می‌کنیم. او می‌افزاید: در مورد کودکان کار و دستفروشان نیز این مراحل را طی و موارد ویژه هر یک را بررسی کردیم و در حال تدوین برنامه‌ها هستیم. بحث حاشیه نشینی را نیز در دستور کار داریم.
