چه کسانی جای خالی مسعود بارزانی را پر می‌کنند؟
خانواده در کردستان عراق مهم‌ترین عامل در تعیین قدرت سیاسی است و هرچه خانواده بزرگ‌تر باشد، قدرت آن نیز بیشتر می‌شود.
به گزاذش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، از دیگر سو، اقلیم کردستان عراق در یکی، دو دهه گذشته دوران پرفرازونشیبی را سپری کرده است. این منطقه بعد از حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا و سرنگونی رژیم صدام حسین، به یک منطقه خودمختار در عراق تبدیل شد. کردها از فردای روی‌کارآمدن دولت جدید در عراق رابطه گرم و سازنده‌ای با بغداد داشته‌‌اند اما در سال‌های اخیر بر سر برخی مسائل ازجمله مناطق مورد مناقشه مانند کرکوک، این رابطه رو به سردی گذاشت. در این میان، نمی‌توان از نقش برخی چهره‌های سیاسی در این فرازونشیب‌های سیاسی غافل شد. تا همین یکی، دو روز پیش، مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان و رئیس اقلیم، بدون تردید قدرتمندترین فرد در اقلیم کردستان محسوب می‌شد اما تحولات روزهای اخیر و استعفای او حالا به بحرانی جدید در این منطقه بدل شده است. درواقع، اصرار مسعود بارزانی به برگزاری همه‌پرسی استقلال در میانه مخالفت‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی درنهایت به ضرر او تمام شد و حال او در آستانه کناره‌گیری از قدرت است. کناره‌گیری بارزانی از ریاست اقلیم کردستان، بدون شک خلأیی را ایجاد می‌کند که به‌سرعت باید پر شود. در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به تعدادی از قدرتمندترین افراد در کردستان عراق که می‌توانند در آینده جا پای مسعود بارزانی بگذارند.
نچیروان ادریس بارزانی: قدرت و نفوذ او در اقلیم اگر از مسعود بیشتر نباشد، کمتر هم نیست. او از سال ٢٠١٢ تاکنون عنوان نخست‌وزیری اقلیم کردستان را یدک می‌کشد و پیش‌تر نیز در یک دوره بین سال‌های ٢٠٠٦ تا ٢٠٠٩ میلادی نخست‌وزیری اقلیم را تجربه کرده بود. نچیروان همچنین قائم‌مقام حزب دموکرات کردستان بوده و با مسعود بارزانی نسبت خانوادگی دارد. یکی از ویژگی‌های نچیروان قدرت همکاری او با طرفداران و مخالفان است که او را به چهره‌ای محبوب و تقریبا بی‌رقیب بدل کرده است.
مسرور بارزانی: پسر ارشد مسعود بارزانی و یکی از اعضای ارشد رهبری حزب دموکرات. او در مقام رئیس شورای امنیت اقلیم کردستان، فرماندهی تمامی نیروهای امنیتی و اطلاعاتی اقلیم کردستان را در دست دارد. از دیگر سو، رقابت دیرینه‌ای میان او و نچیروان بارزانی در جریان بوده و هست. بااین‌حال در قیاس با مسرور، نچیروان از مهارت بیشتری در اداره امور و همچنین محبوبیت مردمی بیشتری برخوردار است. از دیگر سو، مسرور خود را وارث طبیعی پدرش می‌داند و بدون تردید مانعی اصلی در بدل‌شدن نچیروان به رهبری بعدی اقلیم محسوب می‌شود و در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد. بااین‌حال، کارشناسان و تحلیلگران سیاسی بر این باورند که مسرور به هیچ عنوان توانایی رقابت با نچیروان را نداشته و بعید است که در یکی، دو دهه آتی بتواند به جایگاه پدرش دست یابد.
آشتی هورامی: وزیر منابع طبیعی اقلیم کردستان که مسئولیت انعقاد قراردادهای نفتی در این منطقه را برعهده دارد. درواقع او کنترل بخش مالی و جریان پول به این منطقه را در اختیار دارد. بااین‌حال برخی شائبه‌ها درخصوص انعقاد برخی قراردادهای مخفی باعث شده تا آینده سیاسی او اندکی در هاله ابهام قرار گیرد البته مادامی که خانواده بارزانی قدرت را در دست داشته باشند، او از هر گونه بازجویی و سؤال و جواب در امان خواهد بود.
خانم هرو ابراهیم احمد (هرو طالبانی): همسر جلال طالبانی فقید که زمانی عنوان بانوی اول عراق را یدک می‌کشید. او همواره نقش تعیین‌کننده‌ای در حزب اتحادیه میهنی ایفا کرده است و از نفوذ بالایی در آن برخوردار است. از او به‌عنوان ثروتمندترین زن در کردستان یاد می‌شود و کنترل مسائل مالی اتحادیه میهنی را در اختیار دارد. در غائله اخیر در کرکوک و خارج‌شدن نیروهای پیشمرگه برای عدم رویارویی با نیروهای عراقی از این مناطق، بسیاری نقش او را پررنگ می‌دانند.
کریم سنجاری: او که دانش‌آموخته حقوق از دانشگاه بغداد است، در سال ١٩٧٣ به حزب دموکرات کردستان پیوست. سنجاری در دهه ٨٠ میلادی به مدت هشت سال به سوئد تبعید شد و در بازگشت ریاست سرویس امنیتی حزب دموکرات را برعهده گرفت و در سال ٢٠٠١ نیز به‌عنوان وزیر کشور اقلیم کردستان منصوب شد. او که سابقه طولانی حضور در کابینه اقلیم کردستان را دارد، نقشی موازنه‌گر را در برابر نچیروان بارزانی ایفا می‌کند.
هوشیار زیباری: یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های سیاسی کُرد که سمت‌های مختلفی را نیز در دولت مرکزی برعهده داشت. زیباری که در سال ٢٠١٤ به‌عنوان معاون اول حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، منصوب شد، بین سال‌های ٢٠٠٣ تا ٢٠١٤ به‌عنوان وزیر امور خارجه عراق فعالیت می‌کرد. او عموی مسعود بارزانی است و گفته می‌شود یکی از قدرتمندترین چهره‌های پشت پرده در کردستان بوده و در زمره معدود افرادی است که بر مسعود بارزانی نفوذ دارد. او بعد از آنکه سیاست‌مداران کرد از کابینه نوری المالکی خارج شدند، جای خود را به حسین الشهرستانی داد.
ملا بختیار: یک سیاست‌مدار ارشد کرد و رئیس اداره سیاسی حزب اتحادیه میهنی که در سال ١٩٧٦ به عضویت رهبری این گروه درآمد. او که به نوعی بر فعالیت نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان نظارت دارد، به‌عنوان یکی از اعضای ارشد و بانفوذ حزب اتحادیه میهنی شناخته می‌شود.
فاروق ملامصطفی: میلیاردر و تاجر کرد که از روابط نزدیکی با رهبری حزب اتحادیه میهنی برخوردار است. او همچنین مؤسس و یکی از مالکان شرکت تلفن همراه «آسیاسل» در عراق و کردستان محسوب می‌شود.
نزدیکان بارزانی: در رده‌های بعد قدرت و نفوذ نیز باید از اعضای خانواده بارزانی، یعنی سیروان بارزانی، منصور بارزانی، راوان ادریس بارزانی و یوسف ادریس بارزانی یاد کرد. درواقع این افراد هرکدام کنترل بخش‌هایی از نیروهای امنیتی و نظامی اقلیم کردستان را در اختیار دارند. منصور، پسر دوم مسعود بارزانی، یک فرمانده نظامی است. سیروان یکی از فرماندهان ارشد نیروهای پیشمرگه بوده و هم‌زمان مالک شرکت تلفن همراه محلی «کورک» است.
