دو رفتار جدید در بازار ارز
اولین روز هفته صحنه وقوع دو رفتار مهم در بازار بود؛ اولی، کاهش محافظه‌کاری و قاطعیت بازارساز در تعیین قیمت‌ها و دومی، نوسان‌گیری معامله‌گران با استفاده از تشویش درهمی.
در چنین روز متمایزی، دلار عمدتا تحت تاثیر رفتار دوم ۱۹ تومان افزایش را به ثبت رساند و به بهای ۴ هزار و ۴۹ تومان رسید. در واقع، افزایش ابتدای هفته ارتباط چندانی با کاهش محافظه‌کاری بازارساز نداشت.
کنار گذاشتن احتیاط بازارساز دو نشانه مشهود داشت. روز شنبه، سیاست گذار قیمت دلار و یورو مبادله‌ای را متناسب با بازارهای جهانی تغییر داد و کمتر به حساسیت‌های بازار داخلی توجه کرد؛ در اولین روز هفته، نرخ رسمی دلار ۳۰ تومان افزایش پیدا کرد و به بهای ۳هزار و ۴۷۸ تومان و ۹ ریال رسید. این قیمت حدودا ۹/ ۰درصد بالاتر از قیمت روز پنج شنبه بود. به گزارش دنیای اقتصاد، جالب آنجا است که آخرین عدد شاخص دلار در بازارهای جهانی در هفته گذشته نیز حدود ۱/ ۱ درصد بالاتر از رقم بسته شده آن در روز چهارشنبه بود. از سوی دیگر، در اولین روز هفته، یورو مبادله‌ای نزدیک به ۴۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و روی نرخ ۴هزار و ۳۹ تومان ایستاد. به این ترتیب، یورو نیز یک درصد افت قیمت را در ابتدای هفته تجربه کرد، حال آنکه در بازارهای جهانی نیز ۷/ ۱درصد کاهش را در ۲ روز انتهایی هفته به ثبت رسانده بود. با توجه به این تغییر و تحولات می‌توان گفت که بانک مرکزی در اولین روز هفته قیمت‌های مبادله‌ای را تقریبا متناسب با بازارهای جهانی حرکت داد. این در حالی بود که برخی از کارشناسان اذعان داشتند که در گذشته این نهاد با احتیاط بیشتری به نوسانات بازارهای جهانی واکنش نشان می‌داد، چرا که تصور می‌کرد، این گونه قیمت‌گذاری می‌تواند نوسانات بازار آزاد را تحت‌تاثیر قرار دهد.نشانه دومی که در مورد کاهش احتیاط سیاست گذار وجود داشت، به میزان رشد دلار مبادله‌ای مربوط بود؛ در اولین روز هفته افزایش دلار به بیشترین مقدار در سال ۹۶ رسید. در واقع جسارت سیاست‌گذار موجب شد فاصله نرخ مبادله‌ای و بازار کاهش بیشتری را تجربه کند.
واکنش خنثی به قیمت‌گذاری بازارساز
برخلاف تصور، روز شنبه بازیگران بازار ارز توجه چندانی به افزایش نرخ مبادله‌ای نشان ندادند. این در حالی بود که فضای بازار ارز در اولین روز هفته از یک سو به دلیل تفسیرهای متناقض از اخبار و از سوی دیگر به علت افزایش یکباره نرح حواله درهم مشوش بود. در واقع، روز شنبه قیمت دلار به کمک دو متغیر یاد شده افزایش قیمت را تجربه کرد ولی سرعت گرفتن نرخ مبادله‌ای نتوانست چاشنی برای افزایش بیشتر نوسانات قیمت شود. در ششمین روز آبان ماه، شاخص بازار ارز ۱۹ تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به بهای ۴ هزار و ۴۹ تومان رسید. به گفته فعالان، افزایش قیمت دلار بیشتر از آنکه ناشی از عوامل درونی بازار باشد، به متغیرهای بیرونی مربوط بود.
مهم ترین متغیری که از همان ابتدای روز اول هفته بازار را تحت تاثیر قرار داد، رشد یکباره نرخ حواله درهم بود. در ابتدای روز نرخ فروش حواله درهم هزار و ۱۱۱ تومان تعیین شد که ۵ تومان بالاتر از روز پنج‌شنبه بود. نرخ حواله درهم به سرعت رشد بیشتری را تجربه کرد و حتی تا نقطه هزار و ۱۱۵ تومان نیز بالا رفت. همزمان، هر چقدر قیمت درهم بالاتر می‌رفت، بهای دلار در بازار داخلی نیز رو به سوی قیمت‌های بالاتر می‌کرد.با این حال، به گفته فعالان قیمت دلار در بازار داخلی تا ساعت ۳ بعدازظهر متناسب با رشد درهم بالا نرفت. علت این موضوع را شاید بتوان در میزان عرضه بازارساز جست‌وجو کرد.
در ساعات ابتدایی روز شنبه، میزان عرضه ارز در بازار داخلی متناسب بود و همین موضوع موجب می‌شد خریداران با احتیاط بیشتری عمل کنند. در این میان، این معامله‌گران فردایی بودند که با جسارت بیشتری اقدام به خرید کرده و احساس می‌کردند به واسطه رشد نرخ حواله درهم می‌توانند قیمت دلار را نیز دچار نوسانات شدید کنند. فردایی‌ها بعضا از جوسازی پیرامون اخباری مانند تحریم‌های موشکی ایران توسط مجلس نمایندگان آمریکا نیز استفاده کردند. در این شرایط، با وجود آنکه بازار از سوی عوامل متفاوتی تحریک می‌شد، سرعت‌گیری نرخ مبادله‌ای به‌عنوان یک متغیر اثرگذار در افزایش قیمت عمل نکرد؛ موضوعی که می‌تواند بازارساز را تشویق کند که فاصله نرخ رسمی و غیررسمی را با سرعت بیشتری کاهش دهد.در روزی که دلار افزایشی شد، یورو در مسیر کاهشی قرار گرفت و با ۳۰ تومان افت به بهای ۴ هزار و ۷۹۰ تومان رسید. افت یورو در بازار آزاد مانند مرکز مبادلات ناشی از تضعیف این ارز در بازارهای جهانی در برابر دلار بود.
نوسان در وقت مرده
در حالی که بازار نقدی روز ابتدایی هفته تمایل زیادی برای عبور از مرز ۴هزار و ۵۰ تومان از خود نشان نداده بود، قیمت این ارز در معاملات فردایی نه تنها از مرز یاد شده عبور کرد، بلکه پس از ساعت ۳ بعدازظهر وارد محدوده‌های بالاتری نیز شد.به گفته فعالان، معامله‌گران فردایی پس از آنکه در حضور بازارساز نتوانستند قیمت دلار را با نوسانات شدید مواجه کنند، پس از تعطیلی صرافی‌های بانکی با قدرت بیشتری وارد بازار شدند و با افزایش خریدهای خود قیمت دلار را در معاملات آتی به بالای ۴هزار و ۶۰ تومان هدایت کردند. این موضوع می‌تواند قیمت ابتدای روز یکشنبه را تحت‌تاثیر قرار دهد. افزایش یکباره دلار در ساعات ابتدایی روز شنبه نیز که بیشتر ناشی از رشد غیرمنتظره درهم بود، بسیاری از معامله‌گران ارزی را شگفت زده کرد. حادثه‌ای که این بار می‌تواند از سوی فردایی‌ها در روز یکشنبه در بازار تکرار شود.
