کیش و مات آمریکا توسط چین

چین نزدیک می‌شود

نشریه آمریکایی «بلومبرگ» در گزارشی با صحه گذاشتن بر ادعاهای استیو بنن از رهبری اقتصادی جهان از سوی چینی‌ها در آینده‌ای نزدیک خبر داد. به گزارش این نشریه، درحال‌حاضر اقتصاد 11 تریلیون دلاری چین در تعقیب اقتصاد 19 تریلیون دلاری آمریکا است. اما از آنجا که اقتصاد چین با سرعتی بیش از 5/ 2 برابر نسبت به اقتصاد آمریکا درحال رشد است و جمعیتی 4 برابر بیشتر از آمریکا دارد این فاصله در حال کم‌شدن است. خیز اقتصادی چین از اواخر دهه 1970 شروع شد. برای سه دهه – منتهی به سال 2010 – میانگین رشد اقتصادی این کشور 10 درصد بوده است. هم‌اکنون نیز اقتصاد چین براساس معیار برابری قدرت خرید (معیاری که با تعدیل کردن قیمت‌ها و تفاوت‌های ارزی، امکان مقایسه استانداردهای زندگی را در کشورهای مختلف فراهم می‌سازد) بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا است. براساس آمارهای «صندوق بین‌المللی پول»، چین بزرگ‌ترین کشور تجاری جهان و آمریکا با داشتن حجم تجارت 600 میلیارد دلاری با این کشور بزرگ‌ترین شریک تجاری آن است. از طرفی قرار گرفتن به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد تجاری جهان، چینی‌ها را به‌عنوان بزرگ‌ترین مالک دارایی‌های خزانه‌داری آمریکا تبدیل کرده است. در این رابطه، در ماه ژوئن سال‌جاری، حدود 51/ 1 تریلیون دلار از دارایی‌ها خزانه‌داری آمریکا متعلق به چینی‌ها بوده است.

رهایی موقت چین از جنگ اقتصادی

استیو بنن قبل از اینکه کاخ‌سفید را ترک کند، اعلام کرده بود برای مقابله با توسعه اقتصادی چین مصمم است. او که عقیده دارد تنها یک کشور در آینده‌ای نزدیک رهبری اقتصادی جهان را در دست خواهد گرفت، گفت: «جنگ اقتصادی با چین همه‌چیز است. ما باید با تمام وجود روی آن تمرکز کنیم. اگر شکست‌های ما در این نبرد ادامه داشته باشد، نهایتا در 10 سال آینده به نقطه‌ای خواهیم رسید که دیگر هیچ راه بازگشتی برای جبران وجود نخواهد داشت.» به گزارش «بلومبرگ»، درحال‌حاضر تنها این رهبران چینی هستند که تمام تمرکز خود را بر این جنگ اقتصادی گذاشته‌اند. این کشور تمام اهداف اقتصادی خود را – همچون رشد اقتصادی، تورم، اشتغال، جمعیت و هوش مصنوعی – بادقت برنامه‌ریزی می‌کند. در این رابطه، یکی از عواملی که چنین برنامه‌ریزی‌هایی را در اقتصاد چین ساده کرده، وجود نظام کمونیستی در این کشور است. چنین هدف‌گذاری‌هایی اما در اقتصاد آمریکا با وجود دموکراسی و بازار آزاد بسیار سخت است. در واقع فراز و نشیب‌هایی که در لایه‌های سیاسی آمریکا وجود دارد فرآیند تصویب بودجه سالانه دولت را دشوار کرده است چه رسد به برنامه‌ریزی‌های اقتصادی بلندمدت. تفاوت‌های این‌چنینی در زیرساخت‌های دو کشور نیز به وضوح دیده می‌شود. در آمریکا تحت‌تاثیر فقدان سرمایه‌گذاری‌های گسترده، زیرساخت‌های این کشور رو به زوال است. در این میان اما چینی‌ها غول سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها هستند.

این کشور بودجه ابر پروژه‌های خود را بیش از دوبرابر کرده است (رشد 20 هزار کیلومتری شبکه ریلی پرسرعت یکی از آنهاست). چینی‌ها هدف‌گذاری کرده‌اند تا سال 2030 خطوط ریلی پرسرعت خود را به 45 هزار کیلومتر برسانند. در کنار حجم بالای سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی در داخل کشور، چینی‌ها پروژه «راه‌ ابریشم جدید» را در دستور کار دارند که قرار است میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در آن صورت گیرد. روز یکشنبه نشریه «فایننشال‌تایمز» نیز در گزارشی به نقل از تحلیلگران سیاست خارجی چین مدعی شده بود که اخراج بنن از کاخ سفید، نوعی رهایی موقت برای پکن است. در این رابطه، چن دینگ‌دینگ – استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جینان در گوانگژو چین – می‌نویسد: «اخراج بنن از کاخ سفید در کوتاه‌مدت اتفاقی خوب برای چین محسوب می‌شود. اما این اتفاق تاثیر چندانی بر سیاست‌های آمریکا در قبال چین نخواهد داشت چراکه بنن تنها یکی از منتقدان چین در دولت آمریکا بود و این ترامپ است که تصمیم نهایی را می‌گیرد.» پیش از این استیو بنن پیشنهاد داده بود به منظور حفظ برتری‌های اقتصادی آمریکا برخی تحریم‌ها بر کشورهایی که قراردادهای تجاری را نقض یا از سیاست‌های ناعادلانه تجاری استفاده می‌کنند، وضع شود.

پیشتازی آمریکا تا 2022

به عقیده کارشناسان البته این اقتصاد آمریکا است که همچنان در جایگاه نخست بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا قرار خواهد داشت. در این راستا «صندوق بین‌المللی پول» پیش‌بینی کرده اقتصاد آمریکا حداقل تا سال 2022 به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا باقی بماند. در کنار رشد اقتصادی پرشتاپ و صادرات همه‌جانبه، جمعیت 4/ 1میلیارد نفری چین در برخی معیارهای رفاهی فاصله بسیاری نسبت به اقتصادهای پیشرفته دارند. براساس آنالیزهایی که «بلومبرگ» بر داده‌های «صندوق بین‌المللی پول» انجام داده، مشخص شد اقتصاد چین در رتبه‌بندی تولید ناخالص داخلی سرانه تا سال 2022 در جایگاه 64 از میان 166 کشور خواهد ایستاد. این درحالی است که این کشور در سال 1992 در جایگاه 133 این رتبه‌بندی قرار داشت.از طرف دیگر درحال حاضر پول ملی چینی‌ها – یوآن – سهم ناچیزی در اقتصاد جهانی دارد. براساس آمارها، در ماه ژوئن امسال کمتر از 2 درصد از کل مبادلات بین‌المللی براساس رنمینبی (یوآن) چین انجام شده است. در آگوست 2015 تحت‌تاثیر کاهش ارزشی که برای یوآن از سوی دولت چین اتفاق افتاد، این سهم تا 79/ 2درصد رسیده بود. این درحالی است که دلار آمریکا در میان ارزهای مهم جهانی بیشترین سهم را در مبادلات تجاری بین‌المللی دارد. در سال 2016، سهم دلار آمریکا از کل مبادلات جهانی 1/ 42 درصد بوده است.