جنگ اتمی را کدام کشور شروع میکند؟
دونالد ترامپ همچنان بر طبل جنگ میکوبد. او روز جمعه اعلام کرد که گزینه نظامی همچنان روی میز است و اگر پیونگیانگ دست از پا خطا کند با رگبار آتش مواجه خواهد شد.
او گفت نیروهای مسلح مجهز شده، لولههای خود را پر کرده و روی این کشور قفل کردهاند. با این حال، «پیتر بیکر»، گزارشگر نیویورکتایمز، در گزارش 11 اوت 2017 مینویسد هیچ نشانهای از اقدام قریبالوقوع نظامی دیده نمیشود. او مینویسد با وجود تمام لفاظیهای جنگی طرفین اما ترامپ از وسط زمین گلف شخصیاش مارش جنگ مینوازد، بر طبل جنگ میکوبد و گزینه نظامی را مسجل میداند اما هیچ نشانهای از اعزام کشتیهای جدید یا آمادهسازی نیروهای مسلح یا تخلیه شهروندان نظامی و غیرنظامی آمریکایی از منطقه دیده نمیشود. به گزارش دنیای اقتصاد، بیکر میافزاید، فرق میان کلمات آتشین و فقدان نشانههای آشکار درگیری دال بر این است که ترامپ هم با وجود تمام خوش رقصیهایش برای جنگ اما همچنان بر قطعنامهها و فشار بر کرهشمالی اصرار دارد. به نظر میرسد از درون کابینه ترامپ هم صداهای مختلفی به گوش میرسد. برای مثال، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، میگوید: زبان سخت رئیسجمهوری بخشی از استراتژی کلی آوردن کرهشمالی به پای میز مذاکره است. او که گویی از زبان ترامپ سخن میگوید و تلاش دارد تا فتیله بحران را پایین بکشد، میافزاید: «رئیسجمهوری روشن کرده است که همچنان بر راهحل دیپلماتیک اصرار دارد.»
در این میان، نقش چین هم در بازی پیونگیانگ - واشنگتن جالب است. «گلوبالتایمز»، رسانه دولتی و به شدت ملیگرای چین در سرمقالهای از رهبران چین خواست که روشن سازند اگر کرهشمالی آغازگر حمله علیه آمریکا باشد و تلافی آمریکا را بهدنبال داشته باشد، در پشت این کشور قرار نخواهند گرفت و بیطرف خواهند ماند. این روزنامه در عین حال، خواستار این شد که رهبران چین با حمله غیرمترقبه آمریکا به کرهشمالی مخالفت کنند. این روزنامه مینویسد: «چین باید برای طرفین روشن کند که اگر کرهشمالی شروعکننده حمله به خاک آمریکا باشد و به این ترتیب تلافی آمریکا را موجب شود، چین بیطرف خواهد ماند اما اگر کرهجنوبی و آمریکا جنگ را شروع کنند و بهدنبال تغییر رژیم در کره باشند، چین مانع آنها در این کار خواهد شد و به مخالفت برخواهد خاست.» تلویزیون دولتی چین اعلام کرد، رئیسجمهوری چین دیروز (شنبه) در تماسی تلفنی با رئیسجمهوری آمریکا گفت، راهحلی صلحآمیز برای مسائل هستهای کرهشمالی نیاز است و خواستار خویشتنداری «طرفین منازعه» شد. به گزارش رویترز، شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین اعلام کرد، به نفع مشترک چین و آمریکا است که صلح را در شبه جزیره کره برقرار کنند و به خلع سلاح هستهای دست یابند.
مقامهای نیروی دریایی آمریکا اعلام کردند که با وجود لفاظیهای شدید ترامپ اما نیروی دریایی موضعگیری جدیدی نداشته، آرایش خود را تغییر نداده و کشتیهای جدیدی به شبهجزیره نفرستاده است. این مقامها افزودند اما این به آن معنا نیست که آمریکا آماده حمله نیست بلکه 25هزار نیروی آمریکایی مستقر در کرهجنوبی گوش به زنگ فرمان هستند. نیویورکتایمز میافزاید هم اکنون حدود 130 هزار نیروی آمریکایی در سئول استقرار دارند. دریاسالار دنیس. سی. بلر، رئیس بازنشسته فرماندهی پاسیفیک آمریکا و رئیس سابق اطلاعات ملی، میگوید: «وضعیت اکنون مثل شرایطی است که گویی دو سگ در حال واق واق کردن برای یکدیگر هستند. هرگونه عملیاتی مستلزم آمادهسازیها و مشورتها است. معتقدم هنوز شرایط جنگی مهیا نیست.» اما با وجود این پیشبینی نیویورکتایمز، روسیه برداشت دیگری از تحولات منطقه دارد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به رویترز میگوید خطر درگیری نظامی بر سر برنامه هستهای کرهشمالی بسیار بالا است. او در عین حال گفت امیدواریم عقلانیت حاکم شود و این وضعیت خاتمه یابد. از سوی دیگر، مقامهای اطلاعاتی آمریکا به ترامپ گزارش دادند که کرهشمالی از قابلیت سوختگیری موشک در کمتر از دو ساعت برخوردار است. به گزارش نیویورکتایمز، این موشک میتواند هم بر فراز اقیانوس آرام به پرواز درآید و هم خاک آمریکا را هدف قرار دهد.
آمادهسازیهای کرهشمالی
پیونگیانگ، پایتخت کرهشمالی، عمیقترین تونلهای متروی جهان را دارد که دستکم ۳۶۰ فوت زیر زمین قرار دارند و در صورت بروز جنگ هستهای میان آمریکا و کرهشمالی میتواند بهعنوان یکی از بهترین پناهگاههای هستهای مورد استفاده قرار بگیرند. به گزارش روزنامه دیلیمیل، تصاویر منتشر شده از سیستم متروی پیونگیانگ حاکی از آن است که مردم پایتخت کرهشمالی از عمیقترین سیستم متروی جهان استفاده میکنند که دارای دو خط با مجموع طول ۱۸ مایل در زیر پایتخت کرهشمالی است. کار ساخت متروی شهر پیونگیانگ در سال ۱۹۶۸ شروع شد و در سال ۱۹۷۳ به دست کیم ایل سونگ، پدربزرگ کیم جونگ اون، رهبر فعلی کرهشمالی افتتاح شد.
عمق این مترو در زیرزمین به این معنی است که شهروندان پیونگیانگ میتوانند در صورت بالا گرفتن تنشها میان کرهشمالی و آمریکا و بروز یک جنگ هستهای از آن استفاده کنند. یک عکاس فرانسوی به نام اریک لافورگ توانسته هنگام سفر به کرهشمالی از متروی پیونگیانگ عکاسی کند و میگوید این مترو دارای ۱۷ ایستگاه در دو خط است. به گفته او ایستگاههای این مترو اسامی انقلابی نظیر «رفیق، ستاره سرخ، شکوه، آزادی، بازسازی، پیروزی و بهشت» دارند. از سوی دیگر، رسانههای محلی کرهشمالی دیروز(شنبه) گزارش دادند نزدیک به 5/ 3 میلیون نفر از مردم این کشور برای پیوستن به ارتش به منظور شرکت در جنگ با آمریکا درخواست دادهاند. نشریه رودونگ سینمون، وابسته به حزب حاکم کارگر در کرهشمالی در گزارشی نوشت انبوهی از مردم کرهشمالی از جمله دانشجویان، کارگران و سربازان بازنشسته درخواست پیوستن به ارتش این کشور را با توجه به وعده دولت کرهشمالی برای تلافی کردن اقدامات آمریکا بعد از تحریمهای جدید شورای امنیت سازمان ملل علیه پیونگیانگ داشتهاند.
با وجود این تمهیدات از سوی کرهشمالی و با وجود تنشهای شدید لفظی میان آمریکا و کرهشمالی، خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که آمریکا چند ماه است با استفاده از کانالهای مخفیانه دیپلماسی با کرهشمالی در ارتباط بوده است. این خبرگزاری از قول مقامهای آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، گزارش داد: گفتوگو میان «جوزف یونگ»، فرستاده آمریکا در امور سیاستگذاری کرهشمالی و «پاک سونگ ایل»، نماینده و دیپلمات ارشد کرهشمالی در سازمان ملل صورت گرفته است. این خبرگزاری ادامه داد، این ارتباطات درخصوص آمریکاییهایی بوده که در کرهشمالی در بند هستند و همچنین در این ارتباطات مسائل مربوط به روابط پرتنش دو طرف بررسی شده است.
پرواضح است دو طرف مذاکراتی درباره تضمین آزادی دانشجوی آمریکایی در ژوئن انجام داده باشند اما مشخص نیست که تاکنون ارتباطشان ادامه یافته یا اینکه هر دو طرف مسائلی غیر از بازداشتیهای آمریکایی را بحث کرده باشند. منابع معتقدند، این ارتباطات تاکنون پیشرفتی در توقف تنشها میان دو طرف درباره تسلیحات هستهای کرهشمالی و تکنولوژی موشکی آن ایجاد نکرده است اما آنها میگویند، رایزنیهای محرمانه میتواند اساس انجام مذاکرات جدیتری از جمله درباره برنامه هستهای کرهشمالی باشد تا هر دو طرف از موضع تهدید خود کوتاه بیایند. مسوولان آمریکایی و دیگران معتقدند، این ارتباطات بهطور برنامهریزی شده و منظم بین جوزف یونگ و پاک سونگ ایل برگزار شده و هیچ یک اجازه صحبت درباره این ارتباطات محرمانه را نداشتهاند.
واکنش دیگران
مقامهای سئول گفتند، رزمایش نظامی آمریکا و کرهجنوبی اواخر آگوست سال جاری میلادی با وجود افزایش تنشها در منطقه انجام میشود. به گزارش آسوشیتدپرس، رزمایش «نگهبان آزادی اولچی» بهصورت سالانه از ۲۰۱۵ میان کرهجنوبی و آمریکا برگزار میشود و باعث خشم کرهشمالی است چون پیونگیانگ آن را آمادهسازی سئول و واشنگتن برای یک حمله نظامی میداند. مقامهای نظامی کرهجنوبی گفتند، رزمایش ۲۰۱۷ پیش از آغاز بحران در منطقه و لفاظیهای کرهشمالی و آمریکا برنامهریزی شده بود و نمیتوان آن را مجددا برنامهریزی کرد. چهل هزار نیروی آمریکایی و سرباز کرهجنوبی به همراه نیروهای غیرنظامی ارتش در این رزمایش زمینی، هوایی و دریایی حضور دارند. نخستوزیر ژاپن نیز اعلام کرد، او هرکاری که بتواند برای حفاظت از مردم کشورش انجام میدهد. وزارت دفاع ژاپن روز جمعه از استقرار چهار رهگیر پاتریوت زمین به هوا در غرب این کشور به منظور پاسخ به خطر احتمالی سقوط قطعات موشکهای کرهشمالی خبر داد.