اقتصاد آنلاین؛ اکبر محمودی_ پروژه راه‌آهن رشت–آستارا نقش کلیدی در اتصال ترانزیتی ایران به منطقه قفقاز و روسیه و در نهایت اروپا دارد. این مسیر ریلی در واقع تکمیل کننده اتصال ریلی بندر چابهار در جنوب کشور به آستارا در مرز با جمهوری آذربایجان است و از این طریق راه آهن ایران به خطوط ریلی کشورهای همسایه شمالی متصل خواهد شد.

این پروژه بر اساس توافق‌نامه‌ای که در سال ۲۰۲۳ و در زمان ریاست جمهوری رئیسی میان ایران و روسیه به امضا رسید. آنطور که مقرر شده قرار است که روسیه وام ۱.۶ میلیارد یورویی با نرخ سود سه درصد در اختیار ایران و این پروژه که مسیری ۱۶۲.۵ کیلومتری دارد قرار دهد. 

آنچه که گزارش ها نشان می دهد از این مسیر تاکنون ۱۰۶ کیلومتر از اراضی تملک شده است و آنطور که طرف روسی اعلام کرده است قرار است یک تیم ایرانی در ماه آینده برای امضای قرارداد استارت این پروژه به مسکو سفر کنند.

پروژه مهم راه آهن رشت- آستارا هنوز استارت نخورده دچار یک حواشی در سطح روسای جمهور شد. نکته ای که در فضای مجازی به شدت وایرال شد و اینطور وانمود کرد که رئیس جمهور روسیه بیشتر از رئیس جمهور ایران به این پروژه اشراف دارد.

مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه ۲۱ آذر ماه جاری در حاشیه اجلاس بین‌المللی "صلح و اعتماد" در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان با یکدیگر دیدار و گفت‌و‌گو کردند. اگر چه این دیدار دارای ابعاد مختلفی بود و برگزاری آن در این شرایط بسیار مهم بود، اما رد و بدل شدن یکی دو آمار از سوی هر دو رئیس جمهور بر سر پروژه راه آهن رشت- آستارا باعث شد تا این دیدار دچار یک حاشیه شود.

تنها چند ساعت بعد از انتشار فیلم این دیدار بود که برخی در شبکه‌های اجتماعی مدعی شدند پوتین رئیس جمهور روسیه به جزئیات پروژه‌های ایران (راه آهن رشت- آستارا) اشراف بیشتری دارد و پزشکیان رئیس جمهور ایران از موضوع بی‌اطلاع است.

در این دیدار وقتی که پزشکیان رئیس‌جمهور ایران به پروژه راه‌آهن رشت–آستارا اشاره و اعلام می‌کند که تا این لحظه ۱۱۰ کیلومتر از اراضی مسیر تملک شده و تلاش ما این است که تا پایان سال جاری، باقی اراضی مورد نیاز را نیز آزادسازی کند، پوتین رئیس جمهور روسیه با حالتی متعجب می‌گوید مسیر مورد نظر ۹۳ کیلومتر است.

گزارش قبلی در اختیار پوتین قرار داده شده بود

«امین ترفع» رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی در گفت‌و‌گو با اقتصاد آنلاین در پاسخ به این پرسش که اختلاف آماری که میان پوتین و پزشکیان در خصوص میزان زمین تملک شده برای پروژه راه آهن رشت - آستارا چه بود؟ گفت: این دیدار بسیار مهم بود و در خصوص این موضوع باید اذعان کنم که شاید گزارش قبلی را در اختیار پوتین رئیس جمهور روسیه گذاشته بودند چرا که در گزارش قبلی میزان زمین تملک شده ۹۳ کیلومتر بود.

میزان زمین تملک شده در پروژه راه آهن رشت - آستارا حدود ۱۰۶ کیلومتر

او ادامه داد: آنچه که مشخص است این است که در حال حاضر میزان زمین تملک شده در پروژه راه آهن رشت - آستارا حدود ۱۰۶ کیلومتر بوده است. پس باز هم تاکید می‌کنم که گزارشی که در روسیه بود و رئیس جمهور روسیه به آن استناد کرد مربوط به گزارش قبلی بود.

رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به این پرسش که آیا زمان پرداخت وام روسیه مشخص است؟ گفت: وام روسیه ۱.۶ میلیون یورو است که سود آن ۳ درصد است و هر زمان که به احتمال زیاد از اوایل سال آینده میلادی استارت پروژه زده خواهد شد به معنی این است که وام در حال مصرف است.

پروژه رشت_ آستارا قرار است در سال ۲۰۳۰ به اتمام برسد

ترفع در پاسخ به این پرسش که افق دیده شده برای اتمام پروژه راه آهن رشت- آستارا چه سالی است؟ گفت: احداث راه‌آهن رشت–آستارا آخرین حلقه مفقوده کریدور شمال–جنوب در شاخه غربی دریای خزر است و باید با سرعت و انضباط مالی اجرا شود. این پروژه قرار است در سال ۲۰۳۰ به اتمام برسد.

او در پاسخ به این سوال که آیا پیمانکاران روسی مراحل کاری خود را برای این پروژه به خوبی انجام می‌دهند؟ آیا سرعت اقدامات خوب است؟ گفت: مطالعات پیمانکار روسی در اراضی تحویل گرفته شده از سوی روسیه آغاز شده است و مابقی اراضی را هم که به تدریج قرار است تحویل بگیرند و کار مطالعاتی خود را تکمیل و تا سال آینده استارت این پروژه با امضای قرارداد آغاز شود.

ترفع در پاسخ به این پرسش که امید دارید که روسیه پروژه راه آهن رشت - آستارا را تا ۲۰۳۰ به اتمام برساند؟ گفت: امیدواریم که این پروژه تا ۲۰۳۰ به اتمام برسد.

راه آهن رشت- آستارا مسیر ۱۶۲.۵ کیلومتری با ۱۰ ایستگاه پیش‌بینی شده دارد و سرعت سیر قطار در این مسیر در بخش مسافری ۱۶۰ کیلومتر و در بخش باری ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت خواهد بود. در این مسیر ۶۳ پل طویل با مجموع طول ۴۰.۷ کیلومتر و یک تونل به طول ۱۹۶۰ متر ساخته می‌شود.

پیمانکار اصلی این پروژه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) است و ایران با ۷۰ درصد پیشنهاد روس‌ها درباره ساخت خط‌آهن رشت ـ آستارا موافق است و اختلافی بر سر ساخت ایستگاه ها دارد. آنطور که بازوند مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه اعلام کرده است عملیات اجرایی این پروژه پس از امضای نهایی در روسیه، روس‌ها با توجه به سابقه زیادی که در ساخت ایستگاه‌های راه‌آهن دارند طبیعتاً طراحی را به آن سمت و سو می‌برند، ممکن است این کار خیلی مورد قبول ما نباشد، البته در سفری که به روسیه خواهیم داشت این مسئله را حل‌وفصل خواهیم کرد.

با امضای نهایی قرارداد ریلی رشت- آستارا در مسکو می توان امیداور بود که این پروژه مهم ریلی بعد از ماه ها انتظار استارت خود و طبق توافق صورت گرفته این پروژه تا سال ۲۰۳۰ به اتمام خواهد رسید.