پیش‌بینی بازار خودرو برای هفته چهارم آبان ۱۴۰۴/شرکت‌ها برای بقا می‌جنگند، نه کاهش قیمت
خودروسازان داخلی طی یک ماه گذشته بار دیگر قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند. با این حال، بررسی‌های میدانی از بازار نشان می‌دهد این اقدام نه‌تنها به تحرک معاملات کمک نکرده، بلکه رکود موجود را عمیق‌تر کرده است. از سوی دیگر، پس از ماه‌ها بحث و بررسی، سرانجام تعرفه‌های پلکانی واردات خودرو در مجلس تصویب شد. اکنون پرسش اصلی این است که با تحولات اخیر، آینده بازار خودرو چه مسیری را طی خواهد کرد؟
به گزارش اقتصاد آنلاین، مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو، توضیح می‌دهد: از سال ۱۴۰۰ به بعد، رکود تورمی در بازار خودرو شدت بیشتری گرفته و مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی—including تنش‌های سیاسی و تحولات اقتصادی—این روند را تشدید کرده است. به گفته او، یکی از ریشه‌های اصلی رکود، افزایش ریسک‌های اقتصادی است که مستقیماً بر بازار خودرو فشار وارد کرده است.
فرزانه می‌گوید: در شرایطی که دستمزد‌ها با تورم هماهنگ نمی‌شود، اما قیمت تمام‌شده خودرو پیوسته بالا می‌رود، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد. تولیدکنندگان داخلی نیز هر سه تا چهار ماه یک بار قیمت جدید اعلام می‌کنند؛ روندی که در خودرو‌های وارداتی نیز تکرار شده و فاصله قیمتی آنها با سنوات گذشته را به‌طور محسوسی افزایش داده است.
مصرف‌کننده تا حدی توان همراهی با رشد قیمت‌ها را دارد
این کارشناس صنعت خودرو ادامه می‌دهد: توان مصرف‌کننده برای تطبیق با افزایش قیمت‌ها محدود است و از یک سطح مشخص به بعد، انتخاب خریداران از خودرو‌های صفر به سمت خودرو‌های کارکرده تغییر می‌کند. نتیجه این تغییر رفتار، رکود شدیدتر در معاملات خودرو‌های نو است.
افزایش گرایش به خودرو‌های دست‌دوم و طرح‌های اقساطی
به گفته فرزانه، داده‌های میدانی نیز همین روند را تأیید می‌کند. در سال‌های اخیر، بسیاری از خانوار‌ها به دلیل کاهش توان خرید، به سمت خودرو‌های دست‌دوم یا طرح‌های فروش اقساطی شرکت‌ها روی آورده‌اند. این موضوع نشانه‌ای روشن از تضعیف اقتصاد خانوار‌ها و تبدیل‌شدن خرید خودرو صفر به یک هزینه سنگین و حتی غیرممکن برای بخش قابل‌توجهی از جامعه است.
مصرف واقعی بنزین فراتر از برآورد‌های رسمی
فرزانه درباره سه‌نرخی شدن بنزین نیز اشاره می‌کند: سهمیه ۶۰ لیتری یا حتی ۱۰۰ لیتری با نرخ‌های دولتی، برای استفاده روزانه از خودرو کافی نیست؛ موضوعی که نشان می‌دهد مصرف واقعی خودرو‌های داخلی بیش از ۱۶۰ لیتر در ماه است و با آمار‌های رسمی فاصله دارد.
استفاده از ارز تالار دوم، اثر کاهش تعرفه‌ها را تضعیف می‌کند
او درباره اصلاحیه جدید آیین‌نامه واردات خودرو توضیح می‌دهد: گرچه تعرفه واردات برخی خودرو‌های زیر ۱۵۰۰ سی‌سی به ۲۰ درصد کاهش یافته، اما در خودرو‌های با حجم موتور بالاتر تغییر چندانی رخ نداده و تعرفه‌ها همچنان پلکانی و افزایشی است.
فرزانه اضافه می‌کند: خودرو‌های وارداتی تا سقف ۲۰ هزار یورو باید با ارز تالار دوم خریداری شوند؛ ارزی که تنها ۷ تا ۸ درصد ارزان‌تر از نرخ آزاد است. همین موضوع عملاً اثر کاهش تعرفه را خنثی کرده و قیمت خودرو‌های وارداتی را بالا نگه می‌دارد.
شرکت‌ها برای بقا می‌جنگند، نه کاهش قیمت
او درباره خودرو‌های وارداتی جانبازان نیز به مشکلات تخصیص ارز در تالار اول اشاره کرده و می‌گوید: در خودرو‌های بالای ۲۵۰۰ سی‌سی نیز واردکنندگان ممکن است مجبور به استفاده از «ارز خود» شوند که عملاً معادل نرخ آزاد است.
فرزانه در پایان تأکید می‌کند: با توجه به شرایط اقتصادی و فشار‌های متعدد بر صنعت خودرو، انتظار کاهش قیمت در کوتاه‌مدت واقع‌بینانه نیست. شرکت‌ها بیش از هر چیز تلاش می‌کنند خود را سرپا نگه دارند و همین امر باعث می‌شود احتمال کاهش قیمت بسیار پایین باشد.