استراتژی جدید پکن برای خودکفایی انرژی و کاهش وابستگی به واردات
چین با سرمایه‌گذاری عظیم و برنامه‌ریزی گسترده در حال افزایش تولید داخلی نفت و گاز و گسترش زیرساخت‌های ذخیره‌سازی است. این اقدام که بخشی از راهبرد کلان پکن برای خودکفایی انرژی محسوب می‌شود، تأثیر قابل توجهی بر بازار جهانی نفت و سیاست‌های انرژی خواهد داشت.
به گزارش اقتصادآنلاین، یک ماه پیش، شرکت بزرگ نفتی چین، «سی‌ان‌او‌او‌سی» (CNOOC)، اعلام کرد شبکه خطوط لوله‌اش به ۱۰ هزار کیلومتر رسیده است. این شرکت افزود که طول این شبکه به‌زودی به ۱۳ هزار کیلومتر افزایش خواهد یافت؛ هم‌زمان با خبر کشف تازه‌ای در آب‌های دریای جنوبی چین. فعالیت‌های این شرکت همان مسیری را دنبال می‌کند که دیگر غول‌های نفتی چین نیز در پیش گرفته‌اند: افزایش عرضه داخلی نفت و گاز. این نوع عرضه، ایمن‌ترین گزینه برای پکن محسوب می‌شود.
بر اساس گزارش بلومبرگ در اوایل ماه جاری، شرکت‌های دولتی انرژی چین از سال ۲۰۱۹ تاکنون حدود ۴۶۸ میلیارد دلار برای اکتشاف و تولید هزینه کرده‌اند؛ رقمی که ۲۵ درصد بیشتر از شش‌ماهه پیش از آن است. بلومبرگ افزود این میزان سرمایه‌گذاری کافی بوده تا «پتروچاینا» به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار جهانی در حوزه اکتشاف و تولید بدل شود و برای این اقدام، دلایل منطقی و مهمی وجود دارد.
توقف خرید نفت روسیه در سایه تحریم‌های آمریکا
به گزارش رسانه‌ها، غول‌های نفتی دولتی «سینوپک»، «پتروچاینا» و «سی‌ان‌او‌او‌سی» اخیراً خرید نفت از روسیه را حداقل در کوتاه‌مدت به حالت تعلیق درآورده‌اند تا وضعیت تحریم‌ها و پیامد‌های آن روشن‌تر شود. این تصمیم پس از اقدام واشنگتن برای تشدید فشار بر درآمد‌های نفتی روسیه از طریق تحریم مستقیم دو صادرکننده بزرگ اتخاذ شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که کشتی‌های حامل نفت در مسیر بنادر چین بازگشته و برخی سفارش‌ها لغو شده‌اند.
واردات نفت خام چین در ماه اکتبر به‌طور میانگین روزانه ۱۱٫۴ میلیون بشکه بود؛ اندکی کمتر از میانگین ۱۱٫۵ میلیون بشکه‌ای سپتامبر، اما همچنان بالاتر از مدت مشابه سال گذشته. در واقع، با وجود آغاز کند سال، چین در ماه‌های اخیر نفت خام را با نرخی بالا وارد کرده است، حتی زمانی که تقاضای واقعی کمتر از سال‌های گذشته بود. تنها انگیزه اصلی پشت این واردات بالا، افزایش ذخایر نفتی بود.
ساخت انبار‌های عظیم نفتی و افزایش ذخایر استراتژیک
برآورد تحلیلگران نشان می‌دهد چین در حال حاضر بین ۱٫۲ تا ۱٫۳ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام دارد و روزانه حدود یک میلیون بشکه به این میزان اضافه می‌کند. این کشور همچنین در حال ساخت ظرفیت‌های جدید ذخیره‌سازی است، به این معنا که روند انباشت ذخایر در آینده نیز ادامه خواهد داشت. طبق برنامه، ظرفیت جدید ۱۶۹ میلیون بشکه‌ای تا پایان امسال و سال آینده تکمیل می‌شود که با ۱۸۰ تا ۱۹۰ میلیون بشکه فضای ذخیره‌سازی تازه ایجادشده بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ قابل مقایسه است.
به این ترتیب، چین هم‌زمان با افزایش تولید داخلی نفت خام و گاز طبیعی، واردات خود را نیز بالا برده تا در صورت بروز اختلال، از یک حاشیه امن در تأمین انرژی برخوردار باشد. «هوانگ یینگ‌چائو»، معاون بخش گاز طبیعی در شرکت بین‌المللی پتروچاینا، در یک نشست صنعتی به نقل از بلومبرگ گفت:
«در چند سال اخیر، شاهد بحران انرژی در سراسر جهان بوده‌ایم. گاز و LNG مانند آب لوله‌کشی و آب بطری‌شده هستند؛ آب لوله‌کشی ارزان‌تر، مطمئن‌تر و حمل‌ونقل آن آسان‌تر است. به همین دلیل ما بر تولید داخلی تمرکز داریم.»
پیامد‌های استراتژی چین برای غول‌های نفتی غربی
بلومبرگ در گزارش خود یادآور شد که این روند، خبر خوشی برای شرکت‌های بزرگ نفتی جهان نیست. چین طی دو دهه گذشته محرک اصلی رشد تقاضای جهانی و سودآوری صنعت نفت بوده است. اما تغییر در روند رشد تقاضا در این کشور، باعث تغییر برداشت بازار و در نتیجه فشار بر قیمت‌ها و سود شرکت‌های بزرگ شده است. به گفته بلومبرگ، چین طی ۱۰ سال گذشته ۶۰ درصد از رشد تقاضای جهانی نفت را رقم زده است اما اکنون این رشد کند شده و بخش بیشتری از آن با عرضه داخلی تأمین می‌شود.
مسئله گاز نیز اهمیت خاصی دارد. چین تنها تولید نفت خود را افزایش نمی‌دهد، بلکه تولید گاز طبیعی را نیز گسترش داده و واردات خود را از منابعی غیر از شرکت‌های بزرگ غربی افزایش داده است. دو ماه پیش، چین و روسیه سرانجام بر سر ساخت خط لوله «قدرت سیبری ۲» به توافق رسیدند؛ خط لوله‌ای که ظرفیت صادرات سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب را فراهم می‌کند. با این حال، غول‌های نفتی غربی که روی افزایش تقاضای چین برای LNG در سال‌های آینده حساب کرده بودند، ممکن است ناامید شوند.
گسترش خودکفایی انرژی از طریق نفت، گاز و انرژی‌های پاک
چین در حال تقویت خودکفایی انرژی خود است. برنامه‌هایی، چون توسعه انرژی بادی و خورشیدی و خودرو‌های برقی نیز در همین راستا طراحی شده‌اند. با رشد سریع تقاضای انرژی در چین، وابستگی به واردات به‌طور اجتناب‌ناپذیری به چالشی جدی تبدیل شده بود. بنابراین، پکن تصمیم گرفت از چند جبهه به این مشکل پاسخ دهد.
این کشور بزرگ‌ترین ظرفیت تولید انرژی بادی و خورشیدی جهان را ایجاد کرده است دستاوردی که هرچند از منظر زیست‌محیطی ستایش می‌شود، اما در واقع بیش از هر چیز با هدف کاهش وابستگی به انرژی وارداتی دنبال شده است. چین همچنین به بزرگ‌ترین بازار خودرو‌های برقی در جهان تبدیل شده و از این طریق تقاضای نفت در بخش حمل‌ونقل را کاهش داده است. با این حال، تقاضا در بخش پتروشیمی همچنان رو به رشد بود و همین امر دولت چین را بر آن داشت تا برای تضمین خودکفایی بلندمدت و امنیت واردات، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد.
دستیابی به کنترل بیشتر بر بازار انرژی داخلی
«میشال میدان»، مدیر بخش مطالعات چین در مؤسسه مطالعات انرژی آکسفورد، در گفت‌و‌گو با بلومبرگ گفت:
«غول‌های نفتی چین نه‌تنها بازار را، بلکه خودشان را نیز با عبور از اهداف تولید شگفت‌زده کرده‌اند. این دستاورد به چین احساسی از کنترل می‌دهد، به‌ویژه در شرایطی که تقاضای نفت در حال کاهش است.»
در واقع، تقاضای نفت هنوز در حال کاهش نیست بلکه سرعت رشد آن کند شده است. اکنون چین سهم بیشتری از تقاضای نفت و گاز خود را از منابع داخلی تأمین می‌کند و این امر، جایگاه این کشور را در معادلات جهانی انرژی بیش از پیش مستحکم می‌سازد.
منبع: Oilprice